Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 131. Sayı (Haziran 2019)

40 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 06 / 2019 suvecevre.com ÖRNEK UYGULAMA Giriş D reissena Polymorpha ve Dreissena Bugensis, “Zebra” ve ”Quagga” gibi (benzer ve neredey- se kaybolmuş türlerin adları) kabuk- larındaki çizgilerden tanınan ve yay- gın olarak bilinen midyelerdir. Kuzey Amerika’nın büyük göllerindeki ve Mississippi’nin ağzındaki varlıkları dramatik ve geniş kapsamlı bir isti- laya neden oldu. Su girişini kullanan endüstriler ve küçük çaplı kullanıcı- lar boruların tıkanması ve engellen- mesi sorunlarını yaşıyor. Çeşitli kimyasal kontrast maddeler kullanılarak emme hatlarının ve servis suyu sistemlerinin bakımları yapılıp engellerden arındı- rılarak bu olayın kontrol altına alın- ması için önlemler uygulandı. Ancak bu uygulama sonucunda suda sürekli izlenmesi ve kritik seviyeye ulaşma- ması için kısıtlanması gereken toksik yan ürünler meydana geldi. Ekolojik açıdan sağlıklı alternatif yöntemlerin benimsenmesi gerekti- ğinden, çeşitli büyüklüklerde ve sayı- daki kabuklular nedeniyle endüstriyi sıkıntıya sokan benzer sorunların yaşandığı Japonya’da gerçekleştirilen elektronik kireç çözücü uygulamasının sonucunda ısı eşanjörlerinin su ikmal şebekelerinde Scalewatcher kireç gidericilerle bu sayılar büyük ölçüde azaltıldı. Elde edilen bu sonuçla bir- likte Scalewatcher North America, bu türlerin kalsiyumu kabuklularla aynı şekilde kullanıyor olmasından yola çıkarak sisteminin zebra midye- lerini de kontrol edebileceği varsa- yımına ulaştı. Esasında her ikisi de kabuklarını oluşturmak için serbest iyon formundaki kalsiyumu kalsiyum karbonata dönüştürmektedir (Barnes, 1987 ve Hincks & Mackie, 1997). Scalewatcher sistemi, üniteye bağ- lanan bir bobini kullanarak boruların içerisinde indüklenen, sudaki mole- külleri çalkalayarak pürüzsüz yüzeye sahip çok sayıdaki küçük Kalsiyum Karbonat kristallerinin çökmesini ve bu sayede boru duvarına yapışma- masını sağlayan bir alternatif elektrik alanı oluşturur. Solüsyon içerisindeki organizmaların abrosbe ettiği ve kul- landığı “biyolojik olarak kullanılabi- lir” kalsiyum miktarı azaltılır. Boru sistemi boyunca içerisinde biyolojik olarak kullanılabilir kalsiyum olma- yan suda zebra midyeleri gelişimle- rini engelleyen düşman bir ortamda kalmış olacaktır. Ontario’da Aquatic Sciences Inc. laboratuvarları tarafın- dan Niagara Şelalesi’ndeki Welland Kanalı sularında gerçekleştirilen deney, Scalewatcher adına hazırlanan bir bilimsel raporda özetlendiği üzere bu tezin doğruluğunu kanıtladı. Terimler Sözlüğü Veliger-Yumuşakçaların İlk Larva Evresi Doğrudan yumurta fazından geli- şen zebra midyesi larvalarının plank- tonik formda oldukları başlangıç evresidir. Su örneklerinde üremenin başladığı ve yerleşmeye altı ila sekiz hafta kaldığı görülmüştür. Veligerler genellikle Mayıs sonu ile Haziran başlangıcı arasında ortaya çıkmaya başlar. (Boyut aralığı yaklaşık: 60 – 150 Fm) Yüzey Suyu Girişindeki Zebra Midyesi İstilasının Kimyasal Kullanılmadan, Fiziksel Elektronik Dekalsifikasyon (Kireç Çözme) İşlemiyle Azaltılması BATI ROMANYA ISLAH KONSORSİYUMU - LUGO RA