Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 134. Sayı (Eylül 2019)

26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 09 / 2019 suvecevre.com PROF. DR. AHMET SAMSUNLU İTÜ İnşaat Fak. Çevre Müh. Böl. Öğretim Üyesi 44. Hükümet İmar ve İskân Bakanı ARITMA TESİSLERİNDE İŞLETME PROBLEMLERİ T emmuz ayındaki yazım- da, atıksu arıtma tesisleri- nin etkin ve verimli, ayrıca mevzuata uygun şekilde işletilmesinin sağlanması amacıyla istihdam edilecek teknik personelin nitelikleri, belgelendirilmeleri ile gö- rev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları düzenleyen 23 Mayıs 2019 tarih ve 30782 sayılı “Atıksu Arıtma Tesislerinde Çalışan Teknik Personele İlişkin Tebliğ” ile çevre mühendislerinin sorumluluk alanı- nın genişletildiği ve yeni çalışma ala- nı yaratıldığı konusunu ele almıştım. Ayrıca ülkemizde çevre mühendisliği bölümlerinde atıksu arıtımıyla ilgili dersler yeterli sayıdayken, atıksu arıt- ma tesislerinin işletilmesi konusunda aynı durumun söz konusu olmadığı- nı, birkaç üniversitede seçmeli ders olarak verildiğini ve öğrencilerin bu dersin meslek hayatlarında ne kadar önemli olduğu hakkında bilgilendi- rilmedikleri için bu dersi seçmedikle- rine dikkat çekmiştim. Prof. Dr. Hasan Zuhuri Sarıkaya (İstanbul Teknik Üniversitesi) ve Prof. Dr. Ahmet Mete Saatçi (Marmara Üniversitesi- Suen) ile bir birlikteliği- mizde, atıksu tesislerini çalıştıracakla- rın, eğitimleri esnasında bu tesislerin çalıştırılması ile ilgili dersleri muhak- kak almalarının gerektiğini ve mezun olduktan sonra geliştirici eğitimlere katılarak, tecrübelerini artırmalarının ne kadar önemli olduğu hususunda hemfikir olduk. Bu arada işletme prob- lemleri üzerinde durduk ve bunlarla ilgili önemli başlıkları belirledik. Ayrıca uygulayıcı olarak, Ataköy Atıksu Tesis- leri İşletme Şefi Dr. Bedia Hacıosma- noğlu’nun da hazırladığım bu maka- leyle ilgili görüşlerini aldım. Kendisi de önemli katkılarda bulundu. Bu yazımda, atıksu arıtma tesis- lerinde çalışacak bilhassa genç çevre mühendislerine yardımcı olabilecek, tesislerin çeşitli yapılarında karşılaşı- lan işletme problemlerinden ilk akla gelenleri sizlerle paylaşmayı istiyorum. İleride bu konular üzerinde daha geniş bir şekilde duracağım. Atıksu arıtma tesislerinin işletilmesi konusunda tecrübe sahibi olanların faydalı olabilecek bilgileri bana ilettik- leri takdirde, bunları değerlendirece- ğim ve bu tecrübelerini kendi isimlerini de vererek köşemde okuyucularımla paylaşılmasını sağlayacağım (samsun- luah@gmail.com ). Şimdiden katkı da bulunacaklara teşekkür ediyorum. Izgaralar • Ani ve şiddetli yağışlarda; atıksu kanallarına yapılan illegal deşarjlar neticesinde gelen kaba malzeme- lerin (yoğun üstübü, araba lastiği, ponza taşları, vb.) ızgaraları bloke etmesi, ızgara önünde su seviyesinin yükselmesi, lamalarda yamulmalara ve halat kopmalarına sebep olması. • Seviye sensörlerinin bozulması ve ızgara tırmıklarının devreye girme- mesi. • Otomasyonla işletilmeyen ızgara- larda temizleme sıklığının yetersiz olması. • Projelendirme hatası sonucu büyük seçilmiş ızgara önlerinde kum birik- mesi. Kum tutucular • Kum tutucularda organik maddele- rin de tutulması (bu durumda hava- landırma yetersiz olup artırılmalı). • İnce kumun (silt), kum tutucu havuzlarında tutulamaması ve havalandırma havuzlarında birik- mesi. • Aşırı havalandırma veya projelen- dirme hatası sonucu kum kaçması. • Yağ pompalarının saman, kulak çubuğu ağırlıklı yağ fazını bas-