Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 149. Sayı (Aralık 2020)

36 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2020 suvecevre.com NUMAN FINDIKOĞLU Kimyager / Nurkimya Arıtma TERS OZMOZ MEMBRANLARI NİÇİN KİRLENİR VE TIKANIR? ÇÖZÜMÜ NEDİR? Ters Ozmoz Membranları Niçin Kirlenir ve Tıkanır? T ers ozmoz membranlarının kirlenmesi ve sonucunda da tıkanmasının sebeplerini 3 ana başlık altında top- layabilmek mümkündür. Bunlar sırası ile aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir. 1. Askıda katı maddelerin sebep olduğu fiziksel kirlenme ve tıkanmalar, 2. Mikrobiyolojik kirliliklerin sebep olduğu fiziksel kirlenme ve tıkanmalar, 3. Çözünmüş katı maddelerin sebep olduğu kimyasal ve fiziksel kirlenme ve tıkanmalardır. Bu üç ana başlığı açıklayacak olur isek; 1. Askıda katı maddelerin sebep olduğu fiziksel kirlenme ve tıkanmalar Ters ozmoz membranlarının birincil kirlilik sebepleri ara- sında bulunan ve ters ozmoz besi suyundaki kum, kil, çamur, kollodial silika vb… kirliliklerin oluşturduğu ve AKM (Askıda Katı Madde), bulanıklık ve SDI (Silt Density Index) vb. gibi adlandırılan fiziksel safsızlıklardan kaynaklanan kirlenme ve tıkanmalardır. Bu problemin çözümü için öncelikle, AKM (Askıda Katı Madde), bulanıklık ve SDI (Silt Density Index) yükü şeklindeki kirliliklerin miktarı ile bu kirlilikleri oluşturan partiküllerin tanecik boyutlarının ve yoğunluğunun tespit edilmesi gerek- mektedir. Bu analizler ve tespitler sistem dizaynı öncesinde ve sistemin işletilmesi esnasında birçok kez yapılarak deği- şiklikler ve maksimum kirlilik miktarları tespit edilmelidir. Zira su kaynağının değişmesi ve mevsimsel değişiklikler (sıcaklık, yağış, kuraklık vb…) suyun hem fiziksel hem de kimyasal özelliklerinde değişikliklere sebebiyet verebileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayede işletme için gerekli olan ön filtrasyon sisteminin dizaynı, kurulumu ve işletilmesi daha efektif şekilde yapılabilecektir. Yapılan analizler ve tespitler doğrultusunda uygun nite- likte fiziksel filtrasyon sistemlerinin (kum filtreleri, diskli filtreler, uf filtreler, torba filtreler, kartuş filtreler vb.) münferit veya koordineli olarak kullanımı ve/veya fiziksel filtrasyonun, kimyasallar (flokulant/koagulant) ile desteklenmesi ile müm- kün olmaktadır. Bu aşamada kullanılan kimyasalların birbiri ile uyumu ve dozaj miktarları sistemlerin iyi işletilmesi için çok önemlidir. 2. Mikrobiyolojik kirliliklerin sebep olduğu fiziksel kirlenme ve tıkanmalar Ters ozmoz membranlarının ikincil kirlilik sebepleri ara- sında bulunan ve ters ozmoz besi suyundaki mikrobiyolojik kirliliklerden (bakteri, virüs, yosun, mantar vb.) kaynaklanan TEKNİK