Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 120. Sayı (Temmuz 2018)

Su ve Çevre Teknolojileri / Temmuz 2018 51 suvecevre.com EK 3.12. HAVASIZ ÇAMUR ÇÜRÜTME 3.12.1. Çürütme Tankı Şekilleri Pratikte genellikle dört tip çürütme tankı kullanılmak- tadır. Bunlar, İngiliz-Amerikan tipi, klasik Avrupa tipi, genel yumurta ve Avrupa tipi (düz tabanlı) çürütücülerdir (Şekil Ek-3.12-1). Almanya’da 70 yıldan daha eski biri düz tabanlı ve çamur sıyırıcılı diğeri ise konik tabanlı ve sıyırıcısız çamur çürütücüler halen başarıyla kullanılmaktadır. Konik tabanlı kıta Avrupa’sı tipi en çok uygulanan çürütücü şeklidir. Bu tip çürutücüler 1500 m³ üzerindeki hacimlerde öngerilmeli betonla inşa edilirler. Hacmin 4000 m³’ü aştığı durumlarda ise yumurta şekilli tipin uygulanması genelde daha ekono- miktir. Yumurta şekilli çürütücüler 12000 m³ hacme kadar uygulanmaktadır. Çok büyük tek bir çürütücü yerine birden fazla sayıda daha küçük kapasiteli çürütücü yapımı, işletme emniyeti bakımından çok daha uygundur. Küçük çürütücüler çelik veya prefabrik beton elemanlarla inşa edilebilirler. Çamur çürütücülerde işletme şartlarının değiştirilmesi (mezofilikten termofiliğe) önemli oranlarda ilave termal geril- melere yol açabilir. Bu tip durumlarda ısı yalıtımını güçlen- direrek reaktör içi ve dışı arasındaki ısı farkını azaltmak, en ekonomik çözümdür. Böyle bir yalıtım farklılığı Şekil Ek-3.12- 2’de gösterilmiştir. Çamur çürütücülerde uygulanabilecek ısı yalıtım ve kaplama tipi ile ilgili bir detay Şekil Ek-3.12-3’te görülmektedir. Çamur çürütme tesislerinde genellikle gaz depolama tankına ihtiyaç duyulur. Gaz tankı, 400 m³ lük hacme kadar çelikten ve kuru tank olarak inşa edilir (Şekil Ek-3.12-4). Gaz tankı hacmi genellikle bir günlük gazı depolayacak kapasi- tede seçilir. (a) İngiliz-Amerikan tipi (b) Klasik Avrupa tipi (c) Yumurta şeklinde (d) Avrupa tipi Düz tabanlı Şekil Ek-3.12-1. Çürütücü şekilleri (Öztürk, 2007) Şekil Ek-3.12-4. Kuru tip gaz depolama tankı (Öztürk, 2007) Şekil Ek-3.12-3. Hagen çamur çürütme tesisi ısı yalıtımı drenaj paneli 75/100/65 bitümlü kaplama ahşap lata 3/6 cm asbestli çimento çatı levhaları cam yünü 2*5 cm bitümlü kaplama ve boşluklu köpük havalandırma boşluğu çelik korniyer 100/65/100 mineral elyaf 2*5 cm otomatik çelik civata Şekil Ek-3.12-2. Baarbachtal AAT çamur çürütücü ısı yalıtım detayı Termofilik Mezofilik 20 - 44 cm camyünü 6 cm mineral elyaf 13 cm mineral elyaf 5 cm mineral elyaf 12 - 22 cm camyünü 5 cm mineral elyaf