Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 128. Sayı (Mart 2019)

30 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 03 / 2019 suvecevre.com SU DÜNYASI leri sudan ayıran bu tekniğe güvenip, Ters Ozmoz cihazının mikroskobik canlıları yüzde yüz giderdiği düşünü- lür. Teorik olarak bu düşünce doğru gibi görünür. Ancak, hakikatte Ters Ozmoz cihazının üretim suyunda bakteri bulunma olasılığı vardır ve biz birkaç kez Ters Ozmoz üretim suyunda bakteri bulunduğuna şahit olduk. Bu nedenle konuyla ilgili “Ters Ozmoz Cihazı Mikrop Geçirir mi?” başlığıyla yazdığımız makale Su ve Çevre Dergisi’nin Eylül 2013 sayı- sında yayınlandı. KÜÇÜCÜK MIKROSKOBIK CANLILAR, NASIL OLUR DA BU KADAR BIZE ZARAR VERIRLER? Mikroskop ile görünebilen bu can- lılar sebebiyle işletmelerin çoğunda, gıda ve içecek sanayi dışındaki işlet- melerde dahi birçok sorunlar yaşanır. Bu sebeple dezenfeksiyon yöntem- lerinden önce mikroskobik canlıları biraz daha iyi tanıyalım. Mikroskop ile görünen canlılar konusundan önce, göz ile görünen çok küçük karıncalara bir göz atalım: Çıplak gözle görebil- diğimiz ufacık canlılar olan karın- calar aralarında mükemmel iletişim kuruyorlar ve koloniler oluşturuyor- lar, harika yuvalar yapıyorlar, bir yıl- lık gıdalarını topluyorlar ve bunları bozulmadan koruyorlar. Çok yağışlı mevsimlerde, araziler birkaç ay su altında kaldığında dahi, sular çekilip arazi kuruduktan sonra, karınca yuva- larının tekrar açıldığına şahit oluyo- ruz. Karıncaları gözle görünmeyecek kadar küçültelim, işte mikroskobik canlılar bunlar. Onlar da karıncalar gibi aralarında mükemmel iletişim kuruyorlar, koloniler oluşturuyorlar, harika yuvalar yapıyorlar, bunlara biyofilm de deniyor. İşte bazı sulu sistemlerde oluşan bu biyofilmler, karınca yuvaları gibi sağ- lam, içlerine klor, biyosit gibi dezen- fektanlar işlemeyen kaleler. Biyofilm- ler gelişip bazı cihazların tıkanmasına sebep oluyor, Ters Ozmoz memb- ranlarını da tıkayabiliyor. Su depo- larında, soğutma kulelerinde üreyen ve insan için ölümcül olan Lejyonella bakterisinin de biyofilmler içinde üre- diği keşfedildi. Biyofilm kalesi içine girilemediği için Lejyonella ile müca- dele çok zor oluyor. 2015 yılında İstanbul’da Lejyonella konulu bir sempozyum düzenlendi ve bu sempozyumdaki konuşmacılardan biri olan Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Türetgen’den çok önemli bir bilgi öğrendik: “Kimyasallar ile biyofilme bir şey yapılamadığını fark eden ilim, şimdi biyofilmi oluşturan birimlerin aralarındaki iletişimi boz- mak için yöntemler arıyor.” Bu bilgi için Sayın İrfan Türet- gen’e çok teşekkür ederiz. Bu bilgi bizim gözümüzü açtı. Uzun yıllardır soğutma sistemlerinde kireçlenmeye karşı kullandığımız ve radyo frekansı üreten bir cihazın kulelerde yosun üremesini engellediğini görüyorduk, anlam veremiyorduk. Bu cihazın ürettiği frekans “canlı” olan yosunu önlediği gibi mikroskobik canlıların da üremesini önleyebilir, ancak biz böyle bir araştırma yapmadık. Sonuç olarak, dezenfeksiyon önem- senecek bir konudur. Mikroskobik canlılar ile mücadelede “Tek dezen- feksiyon yöntemi” yoktur, işletmele- rin önce bir uzmanın danışmanlığı ile dezenfeksiyon yöntemleri kurmaları yararlı olur, daha sonra, işletmede edinilen tecrübelere göre o işletmede başarıya ulaşmış, en uygun dezenfeksi- yon yöntemleri uygulanmalıdır. Özel- likle içecek ve gıda sektöründe mik- roskobik canlılardan korunmak için, yalnızca bir dezenfeksiyon yöntemine güvenilmez, birkaç dezenfeksiyon sis- temini beraberce kullanmak çok daha emniyetli olur görüşündeyiz. l Soğutma suyunda FREKANS tekniği ile yosun mücadelesi