Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 128. Sayı (Mart 2019)

36 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 03 / 2019 suvecevre.com TESIS her biri 8200 m 3 hacimde olan anae- robik çamur çürütücüye iletiliyor. BIYOGAZ ÜRETIMI VE GAZ ARITMA Anaerobik çamur çürütme işlemin- den üretilen biyogaz içindeki nem, toz, köpük gibi istenmeyen malze- meler gaz jeneratörlerine gitmeden önce, gaz arıtma binasında bulunan kondens tutucular ve çakıl filtre vası- tası ile biyogaz içerisinden ayrılıyor. Ayrıca, gaz basıncını dengelemek ve gaz jeneratörlerine stabil gaz besleme- sini sağlamak için hacmi 3000 m 3 olan gaz balonu bulunuyor. Çürütücülerde elde edilen biyogaz yaklaşık %60-65 civarında CH4 içeriyor. Atıksu Arıtma Tesisinde üretilen biyogaz, tesiste bulunan iki adet ve toplam kurulu güçleri 1’er MW olan gaz jeneratör- lerinde elektrik enerjisine çevriliyor. Tesisin toplam enerji tüketiminin yak- laşık %50’si jeneratörler tarafından üretiliyor. Ayrıca gaz jeneratörlerinin motor ceket suyu ve bacasından elde edilen atık ısı çürütücüler ile binaların ısıtılmasında kullanılıyor. 3. ETAP TESIS KURULUM ÇALIŞMALARI 105.000 m 3 /gün kapasiteli tesislere yaklaşık 135.000 m 3 /gün atıksu debisi gelmesi sebebi ile 3. etap tesisin yapıl- ması ile ilgili çalışmalara başlandı. 12.03.2013 tarihinde İLBANK’a “3. Etap Atıksu Arıtma Tesisi Proje + Yapım İşi” için kredi başvurusunda bulunuldu. 03 Mayıs 2016 tarihinde “Eskişehir Merkez Atıksu Arıtma Tesisi Fizibilite Raporu ve Proje Özet Dokümanı” hazırlatıldı. 12 Eylül 2017 tarihinde ise ESKİ Genel Müdürlüğü tarafından “Eski- şehir 3. Etap Atıksu Arıtma Tesisi Kesin Projesi” DOLSAR Mühen- dislik A.Ş.’ne yaptırılmış ve 27 Hazi- ran 2018 tarihinde İLBANK tara- fından onaylandı. Tesis yapımı için İLBANK’tan kredi temin edilmesine yönelik görüşmeler devam ediyor. 3. etap atıksu arıtma tesisinin kapasitesi 85.000 m 3 /gün olup, inşaat süresi 18 ay olarak belirlendi ve mali- yetinin yaklaşık 15 milyon € olacağı öngörülüyor. 3. etap tesis mevcut olan tesislere entegre edilecek olup; ileri biyolojik arıtma tesisi olarak plan- landı. Ön çökeltme tankları, Carrou- sel tipi biyolojik arıtma tankları ve son çökeltme tankları yapılacak. ARITMA ÇAMUR BERTARAFI Tesislerde oluşan arıtma çamurla- rının bertarafı için, lisanslı bir firma ile sözleşme yapıldı. Arıtma çamurları firma tarafından yapı malzemelerinde alternatif hammadde olarak kulla- nılıyor. KIRSAL ALAN ATIKSU ARITMA TESISLERI Çifteler Atıksu Arıtma Tesisi 2.536 m 3 /gün kapasiteye sahip. İLBANK tarafından yaptırılıp, ESKİ Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Mevcut durumda ESKİ Genel Müdürlüğü tarafından işletiliyor. Sivrihisar Atıksu Arıtma Tesisi 2.130 m 3 /gün kapasiteye sahip. İLBANK tarafından yaptırılan bu tesis de ESKİ Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Mevcut durumda ESKİ Genel Müdürlüğü tarafından işleti- liyor. Ayrıca, yine kırsal alanda 400 m 3 / gün kapasiteli Seyitgazi Atıksu Arıtma Tesisi, 800 m 3 /gün kapasiteli Kırka Atıksu Arıtma Tesisi, 1000 m 3 /gün kapasiteli Mahmudiye Atıksu Arıtma Tesisi, 600 m 3 /gün kapasiteli Bey- likova Atıksu Arıtma Tesisi ve 600 m 3 /gün kapasiteli Mihalıççık Atıksu Arıtma Tesisi devreye alındı. Tesisler ardışık kesikli aktif çamur prosesi ile çalışıyor. 200 m 3 /gün kapasiteli Han Atıksu Arıtma Tesisi ve 100 m 3 /gün kapasi- teli Kayı Mahallesi/Mihalıççık Atıksu Arıtma Tesisi inşaatları devam ediyor. Bunun dışında 2019 yılında Mihal- gazi-Alpagut, Sivrihisar-Dümrek, Mihalgazi+Sakarı Ilıca ve Alpu-Bo- zan’da da Atıksu Arıtma Tesisleri’nin yapılması planlannıyor. l