Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 128. Sayı (Mart 2019)

PORTRE & RÖPORTAJ bölüm kurmaya teşvik eden kişiler- den biri de Nevzat Kor’du. Kor, İTÜ İnşaat Bölümü içerisinde Su Getirme ve Kanalizasyon dersi veren bir doçentti ve çevre bölümü kurmayı hedefliyordu. Kendisi büyük bir üni- versitede bu bölümün kurulması için gerekli olan kararın alınmasını sağla- yamamıştı. Böyle bir bölümün daha küçük bir üniversitede kurulmasının mümkün olduğunu düşünerek, beni bu konuda teşvik ediyordu. Bölüm kurulmasından sonra, İTÜ’de, yani kendi üniversitesinde bu bölümü referans olarak göstermek istiyordu. O dönemki dekanımız Erol İzdar’ın desteğiyle bu bölümü kurmuş ve 1975-1976 öğrenim döneminde ilk öğrencilerimizi almıştık. Bu, Türki- ye’de kurulan ilk ‘Çevre Mühendis- liği Bölümü’ olmuştu. Bu bölümde endüstri sularının arıtılabilirliği konu- sundaki profesörlük tezi çalışması yap- mış ve 1980 yılı başında profesörlüğe yükseltilmiştim. Profesör olduktan sonra 1980-1982 tarihleri arasında TÜBİTAK Çevre Grubu üyeliği yap- tım, bu görevi 1991-1994 yılları ara- sında da tekrar sürdürdüm.” ŞIMDI 600 ÖĞRENCISI VAR “O dönemde çevre mühendis- liği bölümü öğrencileri ile inşaat mühendisliği bölümü öğrencilerine aynı derslerin eğitimini veriyorduk. Çevre mühendisliği öğrencileri sadece ulaşım dersi almıyorlardı. Öğrenci- ler mezun oldukları zaman, inşaat mühendisi unvanı da aldılar ve imza yetkileri oldu. 1980’li yıllardan sonra, çevre mühendisliği bölümlerinin sayı- sında artış yaşandı ve bu bölümlerde inşaat mühendisliği dersleri verilme- meye başladı. İnşaat Mühendisleri Odası bu konuyu TMMOB’a götürdü ve çevre mühendislerinin inşaatlarda imza atma yetkisini kaldırttı. O zamanlarda bir kişi olarak başladığım bölüm, şu an 60 öğretim elemanı ve 600 öğrenciye sahip...” “1982 yılında Ege Üniversitesi ikiye bölünmüş ve 9 Eylül Üniversi- tesi doğmuştu. Çevre Mühendisliği Bölümü 9 Eylül Üniversitesi çatısı altında çalışmalarına devam ediyordu. Bölümün ilk kurulduğu dönemlerde büyük zorluklar yaşamıştım. Çünkü tek kişi olarak bu işi göğüslemiştim. Bu nedenle Amerika’dan Fulbright desteği ile konuyla ilgili bir profesörün gelmesini istemiştim. İkinci yılımızda fakültemize Amerika’dan John Cole isimli bir akademisyen gelmişti ve bu bölüm açısından oldukça faydalı olmuştu. Yeterli sayıda akademisyenin olmaması nedeniyle birçok derse ben giriyordum. İTÜ ile yakın ilişkilerimiz vardı ve çalışmalarını takip ediyor- dum. İTÜ, kendi bünyesindeki akade- misyenleri Hollanda’ya gönderiyordu. Ben de böyle bir burs temin etmek amacıyla Devlet Planlama Teşkila- tı’na gitmiştim. Yeni kurduğum bölüm için asistanlar yetiştiremezsem, burs verilmezse, bölümün gelişemeyeceğini aktarmıştım. Oradaki yetkili şahıs, kendime değil de başkalarına burs istediğimi duyunca şaşırmıştı. Eleş- tirel bir dille, oraya gelen hocaların önemli bir kısmının kendilerine burs istediklerini, dolayısıyla bu nedenle beni pek dinlemediğini anlatmıştı. Benim tavrım ise hoşuna gittiğinden, bir yerine iki kişiye burs verme kararı vermişti... Bu kapsamda Orhan Uslu, Arif Şengünkayalar, Adem Özer, Aysen Türkman ve Necdet Alpaslan da dahil, çok sayıda bölüm elemanı burslu olarak iki yıl Hollanda’da Delft Üniversitesi’ne giderek orada tekrar çevre konusunda yüksek lisans yapmışlardı. Ayrıca UNDP’nin çevre mühendisliği projesiyle, ben de dahil olmak üzere çevre mühendisliği Bölü- mü’nün tümü uzun süreli yurtdışına gitmişti. 1980-UNEP’in verdiği bursla Amerika’da İllinois Üniversitesinde 6 ay misafir araştırıcı olarak bulun- muştum.” “1980 yılının Ocak ayında ABD’deki University of İllinois Urbana-Champaign’deki çalışmala- rım devam ederken bana burs veren teşkilatın adına ABD Çevre Ajansı ve ABD Sağlık Teşkilatı tarafından organize edilen bir aylık tetkik seya- hatine de çıkmıştım. Bu arada çok sayıda üniversiteyi ve çeşitli içme suyu kanalizasyon ve arıtma tesisi ile EPA’yı gezmiştim. Bir ay süresince ABD’yi dolaşmış ve çok sayıda tanınmış bilim adamı ve uygulayıcı ile görüşmüştüm. Amerika’dan sonra aynı burs kapsa- mında İngiltere’de Stenavage’deki su laboratuvar’ını ve Londra’daki üni- versiteleri 15 gün süresince ziyaret etmiştim. Bu altı buçuk aylık ziyaretim zarfında, döndüğümde Türkiye’de neler yapabileceğimi düşünüyordum. Çünkü bölümü kurduğum yıllarda Türkiye’de çevre konusunda büyük eksiklikler vardı ve hemen hemen hiç arıtma tesisi bulunmuyordu. Tür- kiye’ye döndükten sonra 1981 yılı güzüne kadar tekrar bölüm başkanlığı görevini üstlenmiş ve bölümü daha da geliştirmiştim.” ÇEVRE MÜSTEŞARLIĞI TEKLIFI “1978 yılında Türkiye’de Ecevit Hükümeti döneminde Çevre Müs- teşarlığı kurulmuştu. Başbakan Yar- dımcısı Faruk Sükan da Çevreden Sorumlu Devlet Bakanı’ydı. Sükan, ABD, Illinois Üniversitesi Urbana Champaign’de (Nisan 1980) 60 suvecevre.com SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 03 / 2019