Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 131. Sayı (Haziran 2019)

34 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 06 / 2019 suvecevre.com RAPOR büyük bir kısmında yıllık yağış mik- tarı sadece 350-500 mm. civarında. En az yağış alan bölge ise (250-300 mm/yıl), Tuz Gölü çevresi (ülke bil- dirimi). Türkiye’deki kanalizasyon sistemlerinin büyük bir kısmı, birle- şik yapıda; ancak İstanbul, İzmir ve Antalya’da ayrık sistemler bulunuyor. Birleşik kanalizasyon sistemlerinden deşarj edilen arıtılmamış atıksu hacmi veya yıllık kanalizasyon taşkınlarının sayısı ile ilgili bir istatistik bulunmuyor. İklim değişikliği ile ilgili ileriye dönük sorunlar bağlamında Türkiye, yağ- mur suyu yönetimine öncelik veriliyor. Su temelli kentsel tasarım, doğal su tutma sistemlerinden yararlanılması ve arıtma tesislerine bağlı ağların daha iyi yönetilmesi sayesinde yağmur suyu yönetimi, yağmur suyu taşkınla- rının kirletici etkilerini azaltacak. Bu faaliyetler için ek yatırım gerekiyor (BMI, 2014). Türkiye, KASAD koşul- larına uyum çerçevesinde yağmur suyu taşkınlarını azaltmak ve altyapı- sını kısmen yenilemek/ iyileştirmek adına yatırımlar yapmayı planlanıyor (örnek; birleşik kanalizasyon sistemleri için). Türkiye, su sektörüne yönelik kurumsal, politika ve mevzuat çer- çevesini yeniden düzenlemek üzere önemli adımlar atıldığı raporda belir- tilirken, geliştirilmiş yönetişim, artan kurumsal kapasite ve atıksu yönetime ilişkin altyapının iyileştirilmesi, Türk hükümetinin AB’ye uyum sürecinde öncelikleri arasında yer alıyor. Kalkınma ve YatırımBankası Raporda, Türkiye’nin kalkınma ve yatırım bankası olarak görev yapan İller Bankası, belediyelere ödenek sağlayıp belediyelerin dış kredilerinin yönetiminde bir aracı olarak görev yaptığı belirtiliyor. Büyük kısmı su temini ve sanitasyon hizmetleri ile ilgili olan belediye yatırımları üze- rinde de büyük bir etkisi bulunduğunu raporda değinilirken, tüm yerel yöne- timlerin kredi itibarını ve dolayısıyla tüm yerel yönetimlerin kabul edilebilir borçlanma düzeylerini belirlediğine de değiniliyor. Ulusal ve Yerel Düzeyde Kurumlar Arası Eşgüdüm Raporda hükümetin, su ve atıksu yönetiminin dağınık yönetişim düze- nini değiştirmek üzere adımlar attığı vurgulanırken, bu doğrultuda sektör- ler arası eşgüdüm ve işbirliği sağla- mak, bütünleşik bir havza yönetim yaklaşımı benimsemek, Türkiye’nin ulusal hedeflerine ulaşması ve ulusla- rarası taahhütlerini yerine getirmesi adına strateji ve planlar geliştirip önlemler almak için, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu oluşturulduğu ifade ediliyor. Her bir nehir havzası yönetim planına yönelik önlemler programı, onaylanmak üzere kurula iletildiği vurgulanırken kurulun, kurulduğu günden bu yana sadece dört kez bir araya geldiğine de dikkat çekiliyor. Raporda yer alan verilere bilgilere göre, Su Yönetimi Koordi- nasyon Kurulu’nun yanı sıra Havza Yönetimi Merkez Kurulu da, 25 hav- zada yürütülen faaliyetler için eşgü- düm sağlayıp Havza Yönetim Komi- teleri’nden bildirimler alıyor. 81 ildeki çok paydaşlı Su Yönetimi Koordinas- yon Kurulları da, su yönetimi yapı- sını tamamlıyor. Türkiye’nin, merkezi kurula ve diğer su yönetimi kurulla- rına yönelik hukuki zemini güçlen- dirmeye kararlı olduğu vurgulanıyor. Ancak halen, özellikle standartları belirleme ve yatırımlara onay verme konusunda belli bakanlıklar (TOB ve ÇŞB) arasında sorumluluk paylaşımı muğlak hale gelebiliyor. Bu da karı- şıklığa, verimsizliğe ve gecikmelere neden olabiliyor. Örneğin, devlet kurumlarının kendi geliştirdiği yatırım projeleri haricinde bir arıtma tesisine yönelik atıksu toplama ve arıtma pro- jeleri için SYGM’nin (TOB’e bağlı) ve ÇŞB’nin onayı gerekiyor. Alıcı orta- mın hassasiyetine bağlı olarak arıtma düzeyine ÇŞB karar veriyor. Ancak ÇŞB, bu konuda hassasiyet düzeyini belirleyen TOB’ye bağlı. Ayrıca pek çok durumda sağlık, turizm ve tarım bakanlıklarının da onayı gerekiyor. Atıksu toplama ve/veya arıtma yatı- rımları ile ilgili karar verme süreç- lerine bu kadar çok kurumun dahil olması, bu hizmeti verecek kuruluş- ların proje onayı almalarını zorlaştı- rıyor. Bu hizmeti veren kuruluşların aynı zamanda birbiriyle çelişen karar- Şekil 4. Su temini ve atıksu arıtma harcamaları hızla artıyor