Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 132. Sayı (Temmuz 2019)

34 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 07 / 2019 suvecevre.com ve diğ. (1995 ve 1997), NF membranlarının Nernst–Planck denklemleri ile giderme verimini incelemiş ve s ile P için, sterik-engel gözenek (SEG) (sterik- hindrance pore) ve TMS (Teorell-Meyer-Sievers) modellerinden yola çıkarak yeni bağıntılar yazmışlardır. Timmer ve diğ. (1993), (1/R) ile (1/Jv) arasındaki ilişkiyi, Nernst – Planck denklemlerini kullanarak, ifadesi ile belirtmiştir. Burada, Rs,1, giderme paramet- resi, Bs,1 ise kütle transfer parametresi olarak tanımlan- mıştır. Bowen ve Mohammad (1998), boya ve tuz giderme verimlerini Nerst- Planck denklemleri ile ifade etmiştir. Garba ve diğ. (2000), Nerst-Planck denklemlerinden yola çıkarak giderme verimi ifadesi, şeklinde elde edilmiştir. Burada, etkili transfer katsayısının tersi ve f i , iyon geçiş katsayısı olarak ifade edilmiştir. Elde edilen bu yeni denklem kullanılarak, NF memb- ranları ile CdCl 2 ve Cd(NO 3 ) 2 çözeltilerinde Cd iyonu giderme verimleri modellenmiştir. 4.3.8. Bazı Membran Proseslerde Taşınım Bu başlık altında ters osmoz, pervaporasyon ve diyaliz membranlarındaki kütle transferi denklemleri verilecektir. Şekil 4.10’da nominal gözenek çapı ve belli başlı membran ayrım proseslerine uygun olan teorik modeller verilmiştir. 4.3.8.1. Ters Osmoz Ters osmoz genelde düşük moleküler ağırlıklı çözünen madde içeren sulu çözeltiler (tuzlu su gibi) olduğu durum- larda kullanılmaktadır. Çok düşük organik madde içeren sulu çözeltilerde de bazen kullanılabilir. TO prosesinde besleme çözeltisine basınç uygulanmakta ve toplam akı (J t ), su akısı ile çözünen madde akısının (J ç ) toplamına eşit olmaktadır. Yüksek seçiciliğe sahip membranlarda çözünen madde akısı ihmal edilebilir. ve αi = 1, su akısı denklem 4.77’deki gibi yazılabilir. Şekil 4.10. Bazı membran proseslere ait gözenek çapları ve uygun olan teorik model (Baker, 2004) halini almaktadır. Bu denklem membran boyunca su akısını basınç farkına göre hesaplamakta kullanılmaktadır. Daha basit haliyle ifade etmek gerekirse; elde edilmektedir. Burada, As su geçirgenliği katsayısıdır ve genellikle Lp olarak kısaltılır. Denklem 4.80 ters osmoz ve nanofiltrasyon membranları için kullanılmaktadır. Ters osmoz membranları genellikle tamamen yarı geçirgen özellikte değildir ve çözünen madde akısı için basit bir denklik yazılabilir. MAKALE