Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 132. Sayı (Temmuz 2019)

48 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 07 / 2019 suvecevre.com haliyle 5-kademeli Bardenpho’nun kademeleri ve geri devir metodları A2O prosesinden farklı olmaktadır. Proseste azot ve fosfor giderimini tamamlamak üzere havasız, anoksik ve havalı kademeler bulunmaktadır. İkinci anoksik bölgede, içsel organik karbonun elektron verici ve havalı böl- gede üretilen nitratın elektron alıcısı olarak kullanıldığı ilave denitrifikas- yon gerçekleşmektedir. Sondaki havalı bölge ise azot gazını sudan sıyrılması ve çökeltme havuzunda fosfor açığa çıkmasının önlenmesi amacıyla kul- lanılmaktadır. İlk havalı bölge sonun- dan ilk anoksik bölge başına içsel aktif çamur geri devri (nitrifikasyona uğramış nitrat azotu) yapılmaktadır. Proses, karbon oksidasyon kapasitesini artırmak amacıyla A2O sisteminden daha uzun çamur yaşlarında (10 - 40 gün) çalıştırılmaktadır. 5 kademeli Bardenpho prosesi akım şeması şekil 2’de verilmiştir. Bio-P+SNDP ve 5 kademeli Bar- denpho proseslerinin temel tasarım parametreleri Tablo 1’de verilmiştir. Bu makale çalışmasında, Türki- ye’deki mevcut durumda inşa edilmiş ve işletilen AAT’lerin proses bazında incelenerek, Bio-P+ SNDP ve 5 kade- meli Bardenpho proseslerin ilk yatırım maliyetlerinin debi ve nüfus ile iliş- kileri ortaya çıkarılacak buna yöne- lik denklemler belirlenerek prosesler maliyet açısından değerlendirilecektir. 2. MATERYAL VEMETOD Ülkemizde, 77 il’de işletmede, atıl durumda ve inşası devam AAT’leri- nin ülke genelinde dağılımı şekil 3’te verilmiştir. 2016 yılı verilerine göre, ülke gene- lindeki mevcut AAT’lerinin tiplerine göre dağılımı şekil 4’te aktif çamur prosesi olan tesislerin modifikasyon- larına göre dağılımı ise şekil 5’te veril- miştir. Ülke genelinde paket ve modüler arıtma tesisleri hariç 439 adet biyolo- jik arıtma ve 188 adet ileri biyolojik arıtma tesisi bulunmaktadır (şekil 4). Biyolojik arıtma tesislerinden aktif çamur prosesi olan tesislerin modi- fikasyonlarından yaygın olarak kul- lanılan 237 adet klasik aktif çamur prosesi ve 130 adet uzun havalandır- malı aktif çamur prosesidir. N ve P giderimi yapan ileri biyolojik arıtma MAKALE Şekil 1. Bio-P+SNDP prosesi akım şeması Şekil 2. Beş kademeli Bardenpho prosesi akım şeması Şekil 3. Türkiye’deki AAT’lerin dağılımı [2, 10] Tablo 1. Arıtma prosesleri temel tasarım parametreleri, [9] Proses q x a MLSS b q H c (saat)  Çamur Geri Devri İçsel Geri Devir gün g/L Havasız Tank Anoksik Tank Havalı Tank % × Q Giriş % × Q Giriş Bardenpho (5-kademeli) 10-20 3-4 0.5-1.5 1-3 4-12 50-100 200-400 (1. tank) (1. tank) 2-4 0.5-1 (2. tank) (2. tank) Bio-P+ SNDP 20-40 3-4 1.5-3.0 1-3 2-4