Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 132. Sayı (Temmuz 2019)

50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 07 / 2019 suvecevre.com MAKALE tesislerinde ise 87 adet Bio-P+SNDP, 39 adet A2O ve 26 adet 5 kademeli Bardenpho prosesi bulunmaktadır (şekil 5). “Hassas Su Kütleleri ile Bu Küt- leleri Etkileyen Alanların Belirlen- mesi ve Su Kalitesinin İyileştirilmesi Hakkında Yönetmelik” 23.12.2016 tarih ve 29927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik ve “Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliği” de dikkate alındığında BNR prosesleri önümüzdeki yıllarda giderek artacaktır. Bundan dolayı, makale kapsamında Bio-P+SNDP ve 5 kademeli Bardenpho prosesle- rinin ilk yatırım maliyetlerinin belir- lenmesine çalışılmıştır. Bu iki farklı proses için debi ve nüfus ile ilk yatı- rım maliyeti grafikleri oluşturularak denklemler çıkarılmıştır. Denklemler kullanılarak yeni yapılması planla- nan AAT’leri için farklı kapasitelerde yaklaşık maliyetin öngörülebilmesi ve proseslerin uygunluğu maliyet açısın- dan değerlendirilmiştir. 3. BULGULAR Ülke genelinde inşa edilen farklı proseslerden 230 adet AAT’nin ilk yatırım maliyetleri ihale dokümanla- rından ve tesislerden elde edilen veri- lerden derlenmiştir. Fiziksel arıtma, paket arıtma tesisleri, biyolojik arıtma, ileri biyolojik arıtma, stabilizasyon havuzu ve yapay sulak alan tesislerin- den oluşan bu 230 AAT için kapasite, tasarım nüfusu ve ilk yatırım maliyet- leri verileri belirlenmiştir. AAT’lerden ve kamu ihale kurumundan edilen ilk yatırım bilgileri doğrultusunda AAT’nin yapım yılı ve o yıldaki döviz kurları incelenerek tesisin ilk yatırım maliyeti euro olarak hesaplanmıştır. İhale bedeli öğrenilen AAT’lerinden yapım işinde kollektör inşası olan tesisler kapsam dışında tutulmuştur. Tablo 2’de Türkiye’de AAT yatırım maliyetleri özetlenmiştir. Buna göre; yatırım bedeline ulaşabildiğimiz 230 AAT’de toplam yaklaşık 3.5 milyon m3/gün arıtma kapasitesi vardır ve yaklaşık 18.3 milyon nüfusa hizmet vermektedir. Bu 230 AAT’nin yatırım bedeli ise yaklaşık 788 milyon euro olarak hesaplanmıştır. İncelenen farklı arıtma prosesleri için yatırımmaliyeti 43 euro/kişi olarak gerçekleşmiştir. Bu yatırım bedeli atıksu miktarı ile ilişkilendirildiğinde ise 225 Euro/m 3 / gün olarak belirlenmiştir. Tablo 2’de verilen bu genel değer- lendirmenin ardından, ülkemizde inşa edilen 71 adet Bio-P+SNDP ve 16 adet 5 kademeli Bardenpho prosesin- den oluşan AAT olmak üzere toplam 87 adet AAT’nin yapım yılı, kapasitesi ve nüfusuna göre ilk yatırım maliyet- leri belirlenmiş ve sözleşme tarihin- deki döviz kurları dikkate alınarak euro bazında ilk yatırım maliyeti hesaplanmıştır. Tablo 3’te Bio-P+S- NDP ve 5 kademeli Bardenpho pro- sesinden oluşan AAT’ler için kapasite, hizmet ettiği nüfus ve sözleşme bedel- leri verilmiştir. Tablo 3’te görüldüğü üzere 71 adet Bio-P+SNDP olan AAT’inde toplam yaklaşık 0.5 milyon m 3 /gün arıtma kapasitesi vardır ve 3.5 milyon nüfusa hizmet vermektedir. Bu 71 AAT’nin yatırım bedeli ise yaklaşık 211 milyon Euro olarak hesaplanmıştır. Bio-P+S- NDP için yatırım maliyeti 60 euro/ kişi olarak gerçekleşmiştir. Bu yatırım bedeli atıksu miktarı ile ilişkilendiril- diğinde ise 426 euro/m 3 /gün olarak Şekil 4. Türkiye’de AAT’lerin tiplerine göre dağılımı [2, 10] Şekil 5. Türkiye’de biyolojik arıtma proseslerinin modifikasyonlarına göre dağılımı [8]