Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 133. Sayı (Ağustos 2019)

18 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 08 / 2019 suvecevre.com “GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU GERİ DÖNÜŞÜM İÇİN ETKİLİ” ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer: Ü lkemizde de plastik atık- ların önlenmesi ve azaltıl- ması konusunda pek çok yasal düzenleme bulunduğunu ifade eden ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “Vakfımız, bu konudaki çabaları destekliyor ve bu alanda aktif sorumluluk alıyor. Başarı için konunun döngüsel ekonomi perspek- tifinden ele alınmasının, düzenlemeler arasındaki uyumun sağlanmasının ve uygulamaların tüm paydaşları kap- samasının önemine vurgu yapmak istiyoruz” dedi. Plastik atıklara karşı ülkemizde ve AB ülkelerinde alınan yasal önlem- lerle ilgili bilgiler aktaran Mete İmer, “Türkiye’de 2004 yılında yayımla- nan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre piyasaya süren- lerin yerine getirmekle yükümlüğü olduğu plastik geri dönüşüm hedefi 2005’te %32 ve ondan sonraki yıl- lardaki artışlarla 2019’da %54, 2020 ve sonrasında %55’tir. Yani plastik- ler için AB’de yürürlükteki %22,5 ve 2025’te %55 olacak hedeflerle kıyas- landığında çok daha ileri bir nokta- dır” şeklinde konuştu. Genişletilmiş Üretici Sorumlulu- ğu’nun, bir ürünün tüm yaşam dön- güsündeki çevresel etkisini azaltma sorumluluğunu, yani ürünün tasarım aşamasından başlayarak atık olduktan sonra toplanması ve geri dönüştürül- mesini de içeren sürecin sorumlu- luğunun üreticiye verilmesini ifade ettiğini belirten Mete İmer, “Geniş- letilmiş Üretici Sorumluluğu (GÜS), atık yönetiminde geri dönüşüm hedef- lerinin yerine getirilmesinde etkili bir model. GÜS, sanayinin, sürece mali, teknik, operasyonel ve iletişimsel katkı sağlamasını mümkün kılar. Türkiye’de yetkilendirilmiş kuruluş ve Genişle- bulunuyoruz. Plastikler de dahil geri dönüştürüldüğünü belgelediğimiz tüm ambalaj atıklarının 2018 yılında ülke ekonomisine katkısının ise yakla- şık 3,6 milyar TL düzeyinde olduğunu öngörüyoruz” dedi. Atık oluşumunun önlenmesi konu- sunda, tasarım ve iyileştirme ile ilgili olarak ülkemizde de birçok başarılı uygulamanın söz konusu olduğunu belirten Mete İmer, “Ülkemizde yürürlükte olan yasal düzenlemelere göre, piyasaya sürenlerden ambalaj miktarlarını azaltıcı yönde önleyici tasarım yapmaları bekleniyor. Plas- tiklerde ve diğer ambalajlarda ‘Ağırlık azaltımı uygulamaları’ sayesinde bir- çok sektörde, kaliteden ödün veril- meksizin, daha az hammaddeden üre- tilen, daha hafif ambalajlar kullanılır hale geldi. Örneğin su sektöründe, 1984 yılında 22 g olarak üretilen 0,5 litrelik PET su şişesinin, yıllar içinde, 10,5 grama kadar düşürülmesi sağ- landı” şeklinde konuştu. 2017’nin sonunda yeniden yayım- lanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin, birtakım istisnalarla birlikte, 2018’den başlayarak Türki- ye’de yerli hammaddeden üretilen plastik ambalajlarda geri dönüştürül- müş malzeme kullanma zorunluluğu getirdiğine dikkat çeken Mete İmer, “Yönetmeliğe göre 2018’de plastik ambalajlarda zorunlu geri dönüştü- rülmüş madde kullanma oranı %4, 2019’da %6, 2020 ve sonrasında %8 şeklindedir” dedi. Mete İmer, sözlerine şöyle devam etti: “Son yılların en önemli gelişme- lerinden birisi de kullanılmış plastik veya PET ambalajların geri dönüşü- münden elde edilen maddelerin gıda ambalajı üretiminde kullanılması oldu.” l tilmiş Üretici Sorumluluğu’nun tem- silcilerinden olan ÇEVKO Vakfı, bu alanda önemli çalışmalara imza atıyor. Yükümlülüğünü bize devreden piya- saya sürenler adına, Ambalaj Atıkla- rının Kontrolü Yönetmeliği’mizdeki hedefleri tutturacak şekilde, 2005’ten 2019’a kadar, yaklaşık 1 milyon 700 bin ton plastik ambalaj atığının geri dönüşüme sevk edildiğini belgelemiş durumdayız” şeklinde konuştu. ÇEVKO Vakfı’nın, 2018 yılında belediyeler ve lisanslı firmalar iş bir- liği içinde, kendilerine yükümlülük devreden piyasaya sürenlerin plastik ambalaj atıklarının, yönetmelikteki hedef olan %54 oranında, toplanarak geri dönüşüme sevk edildiğini, böylece 182 bin 210 ton plastik ambalaj atı- ğının geri dönüşümünü sağladıklarını ifade eden Mete İmer, “2018 yılında bu alandaki çalışmalarımızla, 43 bin ailenin yıllık su tüketimine eş değer 7,5 milyar litre su tasarrufu sağlandı- ğını; 3 milyon otomobilin deposunu doldurabilecek, 134 milyon litre pet- rolden tasarruf edildiğini hesaplamış