Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 135. Sayı (Ekim 2019)

28 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 10 / 2019 suvecevre.com su buharı yoğunlaşarak “Su Dam- lası” oluşturur ve aynı ortam havası içinde “Cl¯” iyonlu madde varsa, bu iyon su damlacıkları ile birleşip yatay boru üzerinde “HCl” asidi oluşturur ve bu asit zaten paslanmaz çeliğin en önemli düşmanlarından biridir. Böyle durumlarda, Resim 2 ve Resim 3’deki gibi boru korozyonları ve delinmelere rastlanır. Su İçinde Bulunan “Cl¯” İyonunun Paslanmaz Malzemeye Tesiri: Paslanmaz çelik malzeme ile imal edilmiş boru, ısı eşanjörü ve pompa, içinden geçen suda bulunan “Cl¯” iyonu sebebi ile korozyona uğrar. Sudaki “Cl¯” iyonu miktarı, suyun pH derecesi, suyun sıcaklığı ve basıncı paslanmaz çeliğin korozyonunu etki- ler. Paslanmaz çelik imalatçılarının “Klorür Korozyonu” ile ilgili çizel- gelerinden suyun özelliklerine göre hangi paslanmaz çelik modelinin korozyona daha dayanıklı olduğunu gösteren bilgiler elde edilebilir. Yazımızdaki çizelgeden şu örneği görebiliriz: Paslanmaz çelik malzeme ile imal edilmiş bir tesisattan, içinde 400 ppm “Cl¯” iyonu olan suyun geçtiği varsayımı ile çizelgeye bak- tığımızda, su sıcaklığı 30°C’yi aşmı- yorsa SS304 metal kullanılabilir; su sıcaklığı 30°C – 80°C arasında olursa SS316 metal daha uygundur; daha yüksek sıcaklıklarda çalışan bir pla- kalı ısı eşanjörünün metali ise AISI 904 olmalıdır. Bu suyun pH derecesi de klorür korozyonunu etkilediği için, pH açısından da araştırma yapmakta yarar vardır. Klorür Korozyonuna Karşı Paslanmaz Çelik Nasıl Korunur: A. Kaynak Tekniğinin Önemi: Paslanmaz çelik birkaç ayrı madenden oluşan bir metal alaşımıdır. Paslan- maz çelik metallerle, kaynak tekniği ile yapılan bir imalatta, örneğin bir boru sistemi yapımında, metalin kay- nak noktalarında metalürjik değişim olur ve kaynak yerleri paslanmaya daha elverişli hale gelir. Kısa süreli asit temizliği ile kontrollü aşındırma yapılarak paslanmaz çeliğin kara- ran kaynak bölgeleri “görsel olarak” temizlense dahi, kaynak bölgelerin- deki metalürjik bozulma devam eder ve bu bölgeler paslanabilir. Asit temiz- liği kısa süreli olmalı ve bu temizlik sonrası metal yüzey bol su ile duru- lanmalıdır, aksi durumda asit etkisi ile paslanmaz çelik korozyona uğrar. Ayrıca, uzun ömürlü bir boru tesi- satı için boruların kaynağı sırasında boru içine “Argon” gazı basılması öne- rilir. Kaynak yapımı sırasında boru içine Argon gazı verilmezse, metalin kaynağı dıştan iyi görünse bile boru içinde tam kaynamayan çatlak bölge- ler kalır ve bu noktalar kolayca koroz- yona uğrar. B. Paslanmaz Çelik İmalat- hanesinde Karbon Çelik İmalat Yapılmamalıdır: Paslanmaz çelik imalathanesinde karbon çelik (siyah demir) imalatı da yapıldığında, siyah metalin kesilmesi veya taşlanması sırasında ortama sıçrayarak yayılan demir parçacıkları paslanmaz mal- zeme üzerine yapışır, bu noktalarda zaman içinde pas oluşur. Hatta, paslanmaz çelik malzemenin siyah demirden yapılmış forklift çatalı ile taşınması sırasında dahi siyah saç mal- zeme mikroskobik boyutta paslanmaz çelik üzerine sıvaşır ve bu noktalarda daha sonra paslanmalar görünür. Dolayısıyla, imalatından son montaj noktasına kadar paslanmaz çelik mal- Resim 1. Paslanmaz Çelik Üzerinde Klorür Korozyonu Resim 3. Paslanmaz Borunun Delinmesi Resim 2. Paslanmaz Boruda Klorür Korozyonu Paslanmaz Çeliğin Klorür Dayanımı Çizelgesi Resim 4. Paslanmaz Boruda Demir Partikül Korozyonu SU DÜNYASI