Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 151. Sayı (Şubat 2021)

suvecevre.com 48 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2021 dioksit (CO₂) ve buna bağlı olarak karbonik asit (H₂CO 3 ) oluşumuna sebebiyet vermektedir. Bu oluşumların meydana gelmesinin önlenmesi için ilave sudaki alkalinite dealkalizasyon sistemleri, ters ozmoz sis- temleri veya deminerilizasyon sistemlerinin kurulumu ve uygun şartlarda işletilmesi vasıtası ile alkalinitenin giderilmesi ile önlenebilecektir. 2. Karbondioksitin Termik Giderimi Kazan besi suyundaki çözünmüş karbon dioksitin çok büyük miktarı degazör (Dearator) sistemleri vasıtası ile ter- mik olarak giderilmelidir. Bu işlem kazan besi suyunun dega- zör kulesinde düşük basınçtaki buhar ile ani olarak ısıtılarak, kazan besi suyu sıcaklığının, karbondioksitin (CO 2 ) su içindeki çözünürlüğünün azaldığı 102 C ve üzerine çıkarılarak besi suyundaki çözünmüş karbondioksitin (CO 2 ) gaz fazına geçi- rilmesi ve degazör içindeki artı basınç (0.2-0.5 bar) vasıtası ile degazör kulesi üzerindeki havalık vasıtası ile oksijenin de atmosfere atılması ile sağlanmaktadır. 3- KarbonDioksit (CO₂) ve KarbonikAsitin (H₂CO3) Nötralize Aminler ile Nötralisazyonu Kazan besi suyu ile birlikte gelen bikarbotların (HCO3) kazan içerisinde ısının etkisiyle kırılması sonucu ortaya çıkan karbondioksit(CO₂) ile kasan besi içeriğinde bulunan ve degazörden bakiye kalan karbondioksit (CO₂) nötralize amin- ler bağlanarak karbonik asit oluşumu önlenmeli ve nötralize aminlerin katkısı ile buhar ve kondens dönüş suyu pH değer- leri korozyon oluşumu açısından güvenli bölge olan 8.2 – 9.5 aralığına çekilmelidir.Genel olarak en yaygın şekilde kullanılan nötralize aminler morfolin, siklohegzalamin, diethilethanol amin, ethanol amin, aminometilproponal olarak sıralanabilir. Bununla birlikte amonyak da karbondioksit(CO2) ve kar- bonikasit (H 2 CO3) nötralisazyonun da sıkça tercih edilen bir ürün olup , bakır (Cu) üzerindeki yüksek korozyon riski sebebi ile Buhar ve Kondens sisteminde bakır ve/veya bakır alaşım- larının kullanıldığı durumlarda kullanımına dikkat edilmelidir. Nötralize amin seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli kriteler, gıda proseslerine uygunluğu (NSF - G6 ve FDA belgeleri ve limitleri) , 1 ppm karbondioksit için gerekli olan amin miktarı, buhar fazına geçme oranı (distribution ratio), nötralisazyon kapasitesi, baziklik sabiti olarak sıralanabilir. Nötralize amin içerikli ürünlerde, buhar fazına geçme oranı (distribution ratio) farklı en az iki nötralize amin bulunduğuna dikkat edilmelidir, zira bu sayede işletmelerdeki kısa-orta ve uzun mesafeli buhar ve kondens hatlarında eşit şekilde korozyon koruması sağlanabilecektir. Nötralize amin kullanımında dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir husus ise süt ve süt mamülleri üretimi veya süt ve süt mamüllerinin üretim esnasında kullanıldığı durum- larda aminlerin süt ve süt mamülleri ile reaksiyona girerek kanserojen nitrosamin bileşenleri oluşumuna sebebiyet ver- mesidir. Bununla birlikte FDA listelerinde olmasına rağmen siklo- hexilamin nötralize amin ürünlerinin içeriğinde % 5 konsant- rasyondan fazla kullanıldığı durumlar için, Avrupa Birliği’nin 1 Haziran 2009 tarihindeki ilgili yazısı ile doğurganlık ve üreme üzerindeki zararlı ve geri dönüşü olmayan negatif etkilerinden dolayı R62/H62/H361F Cat3 sınıfına alınmış olup, özellikle gıda ve ilaç sektöründe kullanımı sırasında bu durum dikkate alınmalıdır. Özellikle gıda ve ilaç endüstrileri için bu sınıftaki ürünleri tedarik eden firmalardan kesinlikle ürün ile ilgili NSF – G6 belgesi istenmeli veya aşağıdaki link vasıtası ile NSF belge- sine sahip olup olmadığı kontrol edilmelidir (https://info.nsf. org/USDA/psnclistings.asp). Distribitörü olduğumuz SUEZ WTS firması ürün portfö- yünde STEAMATE NA serisi olarak gıda ve ilaç sektöründe kullanılabilecek nitelikte NSF – G6 ve KOSHER belgeli FDA normlarına uygun nötralize aminler bulunmaktadır. KarbonikAsit–Düşük pH Korozyonunun Film Yapıcı Kimyasallar İle Önlenmesi Bu işlem için metal yüzeylerde koruyu film tabakası oluşturarak buhar ve kondens içeriğindeki karbonik asidin TEKNİK H361 Doğmamış çocukta hasara yol açma veya üremeye zarar verme şüphesi var <biliniyorsa özel etkisini belirtin> <başka hiçbir maruziyet yolunun zarara neden olmadığı kesin olarak kanıtlanmışsa maruziyet yollarını belirtin>.