Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 151. Sayı (Şubat 2021)

suvecevre.com 50 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2021 ve diğer tüm korozif etmenlerin metal yüzeylere temasını engelleyerek korozyon oluşumunu önlemek için kullanılan ürünlerdir. Bu tür ürünler degazör sistemi bulunan ve degazör vası- tası ile kazan besi suyundaki oksijenin 100 ppb (0.1 ppm) altına düşürüldüğü işletmelerde efektif olarak kullanılabil- mektedir. Kazan besi suyundaki çözünmüş oksijen seviyesinin 100 ppb (0.1 ppm)’in üzerine çıkma ihtimali olan işletmelerde tek başına kullanımı tavsiye edilmemekle beraber, oksijen tutucu ürünler ile kombine şekilde kullanımı korozyon olu- şumunun önlenmesi açısından maksimum performans gös- termektedirler (bknz.2011 yılı NACE Kongre Notları). Film yapıcı korozyon önleyiciler ile ilgili daha geniş bilgiler bir başka teknik yazımızda daha detaylı olarak verilecektir. Distribitörü olduğumuz SUEZ WTS firması ürün portfö- yünde STEAMATE PAS serisi olarak düşük, orta ve yüksek basınçlı buhar ve türbin sistemlerine uygun poliamin içerikli film yapıcı ürünler ile STEAMATE FM serisi olarak gıda (süt ve süt ürünleri dahil) ve ilaç sektöründe kullanılabilecek nitelikte NSF ve KOSHER belgeli FDA normlarına uygun amin içermeyen film yapıcı ürünler bulunmaktadır. Film Yapıcı Mono/Poli Aminler; kazan besi, buhar ve kondens hatlarının korozyona karşı korunmasında kullanılan film yapıcı aminler oktadesilamin, soyaaminler ve polia- minlerdir. Film yapıcı aminler uzun zincirli, yüksek molekül ağırlığına sahip alifatik moleküllerdir. Molekülün bir ucu hyd- rophobic (suyu istemeyen), diğer ucu ise hydrophilic (suyu isteyen) özelliktedir. Film yapıcı aminlerin çalışma prensibi metal yüzeylerde koruyucu bir bariyer film oluşturarak metal yüzeyler ile suyun/buharın temasını kesmektedir. Amin İçermeyen Film Yapıcılar; Amin içermeyen film yapıcılar özellikle Süt ve Süt ürünleri sektörü için geliştirilmiş ürünler olup, süt ve süt ürünleri ile temas ettiğinde kansero- jen bileşikler oluşturabilen, amin (N kökü ) kökleri ürün içerik- lerinde bulunmamaktadır . Bu ürünlerinde çalışma prensibi metal yüzeylerde koruyucu bir bariyer film oluşturarak metal yüzeyler ile suyun temasını kesmektedir. Amin içermeyen film yapıcıların seçiminde de özellikle gıda sektöründe kullanım izni olup olmadığı (NSF belgesi ) ve kullanım limitleri dikkate alınmalıdır. Özetleyecek Olursak 1- Karbonik asit – düşük pH korozyonu kazan besi suyundaki çözünmüş karbondioksit (CO2) ve alkalinitenin yeterince giderilememesi sebebi ile meydana gelmektedir. Bununla birlikte kazan şartlandırmasında kullanılan ürünlerin yüksek ısı vasıtası ile asidik ürünlere kırılması ve/veya kondens dönüşlerine meydana gelen karışımlar vasıtası ile kondens dönüş pH değerlerinin düşmesi de bu tür korozyona sebebiyet vermektedir. 2- Karbonikkorozyonu özellikle kondense dönüş ve buhar sistemi başta olmak üzere tüm kazan ve kondense sistemi ile buharın kullanıldığı ekipmanların tamamını etkilemek- tedir. 3- Kazan besi suyundaki çözünmüş karbondioksit ve alka- liniteden kaynaklanan karbonikasit-düşük pH korozyo- nunun önlenmesi için ilave sudaki alkalinitenin giderimi için dealkalisazyon, ters ozmoz veya deminerilisazyon sistemleri kullanılmalı , kazan besi suyundaki çözünmüş karbondioksitin giderimi için ise termik/vakum degazör- ler ve nötralize aminler, film yapıcı aminler ve/veya amin içermeyen film yapıcı ürünler kullanılabilir. 4- Nötralize aminler, film yapıcı aminler ve/veya amin içermeyen film yapıcı ürünlerin seçiminde tüm yasal gereklilikler (FDA, NSF, KOSHER vb) , gıda proseslerine uygunluğu (NSF - G6 ve FDA belgeleri ve limitleri) , çevre ve insan sağlığına etkileri (KANSEROJENİTE), 1 ppm karbondioksit için gerekli olan amin miktarı, buhar fazına geçme oranı (distribution ratio) , nötralisazyon kapasitesi, baziklik sabiti vb teknik özellikler dikkate alınmalıdır. n TEKNİK