Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 151. Sayı (Şubat 2021)

suvecevre.com 56 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2021 RAPOR leşim yerleri de bulunmaktadır. Kartlı sayaç abonelerinin, varsa, tüm engelleri kaldırılmış, avans verilerek su almaları sağlanmıştır. Dezavantajlı olarak belir- tilen grupta (kronik rahatsızlığı bulunan ve 65 yaş üstü) yer alan kartlı sayaç aboneleri için mobil araçlarla ikamet- gahlarında su yüklemesi yapılarak tüm vatandaşların su hizmetinden faydalan- maları sağlanmıştır. Salgın döneminde kesintisiz su hiz- meti sağlanabilmesi kadar bu hizmet- lerin sürdürülebilirliğinin sağlanması da önemlidir. Bu gerçekten hareketle bele- diyeler, faturaların taksitlendirilmesi ve belirli bir sürede tahsil edilmesine yöne- lik önlemler almışlardır. Zamanında ödenmeyen su alacaklarına olağan zamanlarda tahakkuk edilen “gecikme faizi” işletilmemiştir. Bazı belediyeler “askıda fatura” uygulaması ile salgından maddi olarak etkilenen vatandaşlara destek imkanı sağlayan sosyal projeleri hayata geçi- rirken, bazıları da maddi geliri düşük olduğu tespit edilen vatandaşların su faturalarını belediye yardım fonlarından karşılamışlardır. Su tarifesinin düşürül- düğü belediyeler olduğu gibi artırıldığı belediyeler de mevcuttur. Su tarifesin- deki kademelendirmenin konutlar için kaldırılması da diğer bir uygulamadır. Salgın, su hizmetlerinden elde edilen gelirin düşmesine sebep olurken, artan su talebi ile birlikte suyun arıtılması ve musluklara ulaştırılması için harcanan giderlerin de artmasına sebep olmuş- tur. Bazı belediyeler, arıtma tesislerinde kullanılan elektrik ve kimyasal fiyatla- rında artışlar olduğunu belirtmişlerdir. Özellikle döviz kurlarındaki artış, yurt dışından temin edilen kimyasalların ve ekipmanların fiyatlarını artırmıştır. Gelir azalması nedeniyle zorunlu ödemelere (elektrik, personel, kredi geri ödemeleri vb.) öncelik verilmiş olup, bazı bakım, onarım ve yatırım faaliyetleri ise öte- lenmiştir. Salgının Su Hizmetleri Personeline Olan Etkileri ve Alınan Tedbirler Salgın sürecinde alınan ulusal ted- birler kapsamında, kronik rahatsızlığı olan personel görev tanımına göre ya evden çalışmış ya da idari izinli sayıl- mıştır. Bunun yanında bazı personelin COVID-19 rahatsızlığını geçirmesi nede- niyle çalışır durumdaki aktif personel sayısı azalmıştır. Su hizmetlerinde kritik öneme sahip tesisleri işleten personelin olası salgına yakalanma riskine karşı vardiyalar düzenlenmiş, yedek perso- nel belirlenmiş ve personel rotasyonları yapılmıştır. Pandeminin ilan edilmesi ile birlikte, virüs ile olası temasın azaltılması için sahada sayaç okuma durdurulmuş ve bunun yerine ortalama tüketim hesabı yapılarak faturalar düzenlenmiştir. Tüm personelin korunmasına yönelik olarak, maske temini, ortak kullanım alanlarına el dezenfektanları konulması, düzenli ateş ölçümleri, yemekhanede kumanya sistemine geçilmesi, esnek/dönüşümlü çalışma düzeni gibi tedbirler alınmıştır. Ortak kullanım alanlarının, işe ulaşımda kullanılan servislerin ve iş makinelerinin periyodik dezenfeksiyonlarının sağ- lanması da alınan diğer önlemlerdir. Ayrıca, işyeri filyasyon takibi yapılan idareler de bulunmaktadır. Küresel COVID-19 Salgınının Su ve Sanitasyon Sektörüne Uluslararası Etkileri Ülkemizde olduğu gibi su ve sani- tasyon sektörlerinde faaliyet göste- ren tüm ülkelerin kurumları COVID-19 salgınından önemli ölçüde etkilendi. Dünya Bankası tarafından yayımlanan “COVID- 19’un Su ve Sanitasyon Hiz- metlerine Etkileri” başlıklı raporda sal- gının başlıca etkileri aşağıdaki şekilde sunulmuştur. • Salgından tüm kesimler etkilen- mekle beraber en çok etkilenen kesim en düşük gelir grubundaki insanlar olmuştur. Raporda su ve sanitasyon hizmetlerinin kesintiye uğramasıyla Bombay, Kahire gibi yüksek nüfus yoğunluğuna sahip şehirlerde hastalığın bulaşma hızı- nın daha da arttığı/artacağı ifade edilmiştir. • Global Water Leaders Group tara- fından yapılan hesaplamaya göre salgın döneminde sanayi su talebi- nin küresel düzeyde %27 azalacağı öngörülmektedir. Gelirlerde önemli bir paya sahip sanayi ve ticari sek- törlerinin su talebinin azalması sonucu su ve sanitasyon hizmetleri gelirlerindeki düşüş, hizmet veri- cilerin faaliyetlerinin azalmasına