Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 154. Sayı (Mayıs 2021)

suvecevre.com 48 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2021 KONUK YAZAR Ödül Kılıçoğlu Arbiogaz Çevre Mühendisi IPA PROJELERİ KAPSAMI VE PROJE YÖNETİM SÜREÇLERİ T ürkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci, 1963 yılında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ortaklık antlaşması imzalamasıyla başlayan ve 1987 yılında tam üyeliğe başvurmasıyla ivme kazanan bir süreçtir. 1999 yılında AB üyeleri tarafından aday olarak kabul edilen Türkiye, 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başlamıştır (Vikipedi,2021). Türkiye, Avrupa Birliği'ne üye olmayı hedefleyen ülkeler ara- sında AB desteğinden en çok yararlanan ülkeler arasındadır. Türkiye, AB'ye katılım için resmi bir aday olduğundan, AB, IPA aracılığıyla mali ve teknik yardımla ülkedeki siyasi ve ekonomik reformları desteklemektedir. Bu fonlar, Türk mev- zuatını ve standartlarını AB’ninkilerle uyumlu hale getirmeyi, yetkililerin bu uyumu üstlenme kapasitesini artırmayı ve reformları katılım süreci boyunca uygulamayı amaçlamak- tadır. Katılım öncesi fonların nihai amacı, bireylere daha iyi fırsatlar sunarak ve AB vatandaşlarına eşit standartlardan yararlanmalarını sağlayarak yaşamlarını iyileştirmektir. 2007- 2020 yılları arasındaki IPA süreçleri IPA I ve IPA II kapsamları aşağıdaki gibidir. IPA I Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Avrupa Komisyonu tarafından 2007-2013 dönemi için AB aday ülkelerindeki ("genişleme ülkeleri") reformların desteklenmesi için finansal ve teknik yardım sağlamak üzere tasarlanmıştır. 2007-2013 dönemi için IPA I bütçesi yaklaşık 11.5 milyar avro’dur. Bu tuta- rın 4.8 milyar avro'luk kısmı Türkiye'ye, 605 milyon avro'luk kısmı ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na tahsis edilmiştir. AB'ye katılım öncesi fonlar, hem genişleme ülkelerinin hem de AB'nin geleceğinde sağlam bir yatırımdır. Bu fonlar, yararlanıcıların siyasi ve ekonomik reformları gerçekleştir- melerine yardım ederek onları AB üyeliği ile birlikte gelen ilgili hak ve yükümlülüklere hazırlamaktadır. Katılım öncesi fonlar, ayrıca, AB'nin sürdürülebilir ekonomik iyileşme, enerji arzı, ulaşım, çevre ve iklim değişikliği vb. konularda kendi hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmaktadır. IPA, beş farklı bileşenden oluşur: 1. Geçiş dönemi ve kurumsallaşma desteği 2. Sınır ötesi iş birliği (AB Üye Ülkeleri ve IPA'ya uygun diğer ülkelerle birlikte); 3. Bölgesel kalkınma (ulaştırma, çevre, bölgesel ve ekono- mik kalkınma); 4. İnsan kaynakları (İnsan sermayesinin güçlendirilmesi ve dışlanma ile mücadele); 5. Kırsal kalkınma. IPA II IPA II, halihazırda IPA tarafından elde edilen sonuçlara dayanmaktadır. Faydalanıcılarla ortaklaşa hazırlanan IPA II, 2014-2020 dönemi için katılım öncesi yardım sağlamak için yeni bir çerçeve oluşturdu. IPA II kapsamındaki mali yardım, 2014-2020 dönemi için 11,7 milyar avro (Türkiye'ye 4.4 milyar avro tahsis edilmiş ve 644 milyon avro Çevre ve İklim Eylemi için ayrılmıştır) tutarındadır ve aşağıdaki dört (4) spesifik hedefe sahiptir: (a) Siyasi reformların desteklenmesi (b) Ekonomik, sosyal ve bölgesel gelişmenin desteklenmesi