Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 154. Sayı (Mayıs 2021)

52 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2021 suvecevre.com TEKNİK TEKSU’ DAN MALATYA’DA BASINÇ YÖNETİMİ ÇALIŞMASI İ çme suyu temin şebekeleri, en yüksek noktadaki aboneye (kritik nokta) yüksek tüketimin olduğu saatlerde yeterli su ulaştırılacak şekilde tasarlanmıştır. Gün içinde izole bölge giriş noktası ile kritik nokta arasında tüketim yüksek olduğundan dolayı, kritik noktadaki basınç azalır. Gece ise su tüketimi (dolayısıyla su hızı) düşük olduğu için izole bölgeye giren suyun basıncı artar. Bu nedenle aslında tüketimin en düşük olduğu saatlerde gerek olmamasına rağmen şebeke olabilecek en yüksek basınca maruz kalmaktadır. Yüksek basınçtan dolayı yeni arızalar meydana gelmekte, mevcut arızalar büyümekte ve yüksek miktarda su kaybı meydana gelmektedir. Yüksek su tüketiminin olduğu saat- lerde şebekeye sabit çıkış basıncı verildiğinde, şebekenin kritik noktalarında basınç düşmektedir (bknz. Şekil-1). Bu basınç düşüşü şebekenin yüksek ve/veya uç noktalarında meydana gelmektedir. Düşük su tüketiminin olduğu saatlerde ise şebekeye sabit çıkış basıncı verildiğinde, tüm şebekede basınç yükselmektedir (bknz. şekil-1) . Bunların önüne geç- mek için İçme suyu temin şebekelerinde dinamik basınç kontrolüne ihtiyaç bulunmaktadır (bknz. Şekil-2). Malatya ilinde daha önce İdare tarafından izole edilmiş bir bölgede su kayıplarının azaltılması amacıyla pilot basınç yönetimi çalışması yapılmıştır. Bu çalışma ile aşağıdaki kaza- nımlar hedeflenmiştir: • Gece su tüketiminin az olduğu saatlerde basıncı minimum seviyeye getirerek su kayıplarını azaltmak, • Kritik noktalarda (şebekenin en yüksek noktasında bulu- nan abone) konumlandırılacak olan veri kaydedici saye- sinde abone basıncını sürekli izleyerek kritik noktadaki basıncı kontrol etmek. Kritik noktaya gece-gündüz stabil basınç vermek, • Yüksek basınçtan kaynaklanan arızaları önlemek ve böy- lece işletim maliyetini azaltmak, • Şebekeye ihtiyacı kadar basınç vererek mevcut şebekenin ömrünü uzatmak İdare tarafından hazırlanan ölçüm odalarına, elektronik BKV kontrolörü, DN150 çapında basınç düzenleyici kontrol vanası (BKV), DN150 çapında flanşlı ultrasonik debimetre ve DN150 çapında pislik tutucu montajları yapılmıştır. Ayrıca şebekenin en yüksek kotundaki binanın girişine Kritik Nokta Dataloggerı montajı yapılarak şebekenin en yüksek kotun- daki abonenin düşük basınç alması engellenmiştir. Şekil 1 Şekil 2