Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 155. Sayı (Haziran 2021)

Su ve Çevre Teknolojileri / Haziran 2021 27 suvecevre.com toplanması, gerekmesi halinde filtre edilerek yeniden kul- lanılması amacıyla yağmur suyu toplama sistemi projesi de eklenir. İlgili idarelerce daha küçük parsellere ilişkin de zorunluluk getirilebilir. Yağmur suyu toplama tankı, parselin yan, arka veya parsel sınırına 3 m. den fazla yaklaşmamak kaydı ile ön bahçe zemini altında konumlandırılır. Toplama tankı tahliye hattı varsa yağmur suyu şebekesine bağlanır, atık su şebekesine bağlanamaz.” İmar Yönetmeliği de yağmur suyunun kullanımını teşvik ettiğine göre, geniş çatılı sanayi işletmeleri mecburen yağmur suyu toplama ve kullanımı sistemleri kuracaklardır. Biz su kalitesi konusundaki uzmanlığımız açısından, top- lanacak yağmur sularının sağlıklı depolanması ve kullanımı konusundaki görüşlerimizi bu yazıda okuyucularımızla pay- laşacağız. Yağmur Suyu Kalitesi Hava içinde bulunan su buharını teorik olarak “saf su”, yani saf H₂O olarak kabul edebiliriz. Yağmur damlası da bu saf su buharının yoğunlaşması ile meydana geldiğine göre, yağmur damlasını da teorik olarak “saf su” olarak kabul etme- miz mantıklıdır. Ancak, rüzgarlar ile tabiatın kendisinden kaynaklanan hava kirliliği ve buna ek olarak insanın yarattığı hava kirliliği, yağmur damlası henüz dünya üzerine düşmeden önce kirlenir. İşte bu sebeple yağmur suyunu hakikatte “saf H₂O olarak kabul edemeyiz.” Sanayi tesislerinin çatısına düşen yağmur suyu, özel- likle uzun süre yağış almamış bir çatının yüzeyinde, çatıda birikmiş her tür toz, tabii malzeme ve hatta kuş dışkıları ile karışacağını kabul etmeliyiz. İşte bu hakikati göz önüne alarak yağmur toplama sistemi kurmalıyız. Yukarıdaki paragrafta belirtilen sebeple, mevsimin ilk yağan yağmur sularının doğrudan sarnıç dışına akıtılması çok daha mantıklı olur. Tabii ki, daha sonra yağacak yağmur sularının da tertemiz bir çatıya düşeceğini düşünmemeliyiz, bu sebeple, sarnıca giden yağmur boruları üzerinde bir su filtresinin bulunması çok doğru olur. Bu filtre 400 mikron gibi kaba bir filtre olabilir, böylece yağmur suyu hasadı sırasında filtre çok sık tıkanmaz ve sarnıca bolca yağmur suyu alınır. Yağmur suyunun işletmedeki kullanım maksadına göre, yağmur suyu pompası ve hidroforu sonrasında gerekli filt- reler ve su arıtım cihazları yer alır. Yağmur Suyu Sarnıcı Yağmur suyunun iletkenliği düşük olduğundan bu su “açtır” ve betonu çözer, bu sebeple yağmur suyu deposunun inşası sırasında bu durum göz önüne alınmalıdır ve beton depo yüzeylerinin sentetik bir malzeme ile veya seramik ile kaplanması iyi olur. Yukarıda değindiğimiz gibi, sarnıca giden yağmur suyu- nun çok hassasça filtre edilmesi gerekmez, dolayısı ile, sar- nıç dibine birçok katının çökmesi normaldir. Bu bilinç ile sarnıç tasarlanmalı, sarnıç dibinin en az yılda bir temizliği planlanmalıdır. Dezenfeksiyon Yağmur suyu sarnıcına kirlenerek gelen yağmur suyunda her tür canlı (mikrop, kif, maya gibi) bulunması normaldir, dolayısı ile bu suyun çok iyi kontrol edilen bir klorlama yön- temi ile sürekli dezenfeksiyon edilmesini öneririz. Yağmur Suyu Nerede Kullanılabilir? Teorik olarak “saf” olduğu var sayılan yağmur damlasının çatıya düşesiye kadar biraz kirlendiğini ve çatıdaki kirlilikle beraber sarnıca geldiğini düşünelim. Biliyoruz ki devrimizde tam otomatik filtreler, dezenfeksiyon yöntemleri ve su saf- laştıran cihazlar mevcuttur. Dolayısı ile, toplanan yağmur Resim 4. Bir Sanayi Tesisi Çatısı Resim 5. Yağmur Suyu için 400 Mikronluk Diskli Filtre