Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 156. Sayı (Temmuz 2021)

22 Su ve Çevre Teknolojileri / Temmuz 2021 suvecevre.com KONUK YAZAR SU AYAK İZİ DİLEK AŞAN Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Genel Müdürü / Global Raporlama Uzmanı ruz. Su ayak izimizi düşürmezsek gele- cek nesillere kullanabilecekleri temiz su kaynakları bırakmamız ne yazık ki pek mümkün değil. Bu noktada uluslararası politikalar geliştirmek hükümetlerin, sektörel politikalar geliştirmek kurum ve kuruluşların görevi. Bizlerin bireysel anlamda su ayak izimizi düşürmemeiz gerekiyor. Su Ayak İzi Türleri Literatürde üç farklı su ayak izi türü mevcut. Bunlar özetle şu şekilde: • Yeşil su ayak izi ; kullanılan yağmur suyunu ifade eder. Özellikle tarım faaliyetlerinde bu ayak izinin yük- sek olduğunu söyleyebiliriz. • Mavi su ayak izi; bir proseste kulla- nılan deniz, göl, akarsu gibi su kay- naklarını veya yeraltı sularını ifade eder. • Gri su ayak izi; kullanılan değil kirletilen su miktarını ifade eder. Nüfusun artması ve sanayileşme- nin hızlanmasına paralel olarak gri su ayak izinin giderek büyüdüğünü söyleyebiliriz. Sürdürülebilirliğe ket vuran her türlü faaliyetin ve durumun su ayak izini büyüttüğünü söylemek mümkün. Küresel ısınma deniz ve okyanuslar- daki suların daha fazla buharlaşmasına neden oluyor örneğin. Ya da doğrudan denizlere gitmediği düşünülen atıkların, S u ayak izi, bir ürünün (veya hiz- metin) üretilmesi için ihtiyaç duyulan toplam su miktarıdır. Sürdürülebilir kalkınma yolunda karbon ayak izi ve ekolojik ayak izi ile bera- ber hesaplanan temel bir göstergedir. Ürünlerin daha hammadde aşamasın- dan başlayarak işleme, üretim, depo- lama, dağıtım, satış vb gibi adımlarını da kapsayacak şekilde hesaplanıyor. Yani bir ürünün su ayak izi denildiği zaman tüm bu süreçlerde doğrudan veya dolaylı olarak kullanılan su miktarı kastediliyor. Bu su, yağmur suyu, bir göl ya da deniz suyu, bir yeraltı su kaynağı olabilir veya bu süreçlerde kirletilen su miktarı olabilir. Yani suyu kullanmasanız bile eğer kirletiyorsanız da ortaya yine bir su ayak izi çıkıyor. İlk defa 2000’li yıllarda ortaya atı- lan su ayak izi kavramı günümüzde kurumların sürdürülebilir kalkınma poli- tikalarını yakından etkiliyor. Bunun için çeşitli standartlar, hesaplama araçları ve metodolojiler geliştirildi. ISO 14046 standardı bunlardan biri örneğin. Kurumlar su ayak izini bu standartlara uygun şekilde hesaplıyor, raporluyor ve azaltmak için düzeltici ve önleyici eylemler geliştirmeye çalışıyor. Birey- ler de aynı şekilde sorumlu ve bilinçli vatandaş olabilmek için su ayak izini, internet üzerinden bulabilecekleri çeşitli uygulamalarla hesaplayabilir ve düşürmek için girişimlerde bulunabilir. Su, kuşkusuz gezegenimizdeki en önemli maddelerden biri. Hatta bir adım ileriye giderek en önemli madde diyebiliriz belki de. Canlılığın, tarım ve hayvancılığın, endüstriyel uygulamala- rın devamlılığı için su olmazsa olmaz, buna şüphe yok. Nüfusun artması ve buna bağlı olarak tarım ve hayvancı- lık faaliyetlerinin gelişmesi ve ölçeği- nin büyümesi su kullanımını da artırdı haliyle. Bunun yanında teknolojik geliş- melerle birlikte sanayide kullanılan su miktarı da çok ciddi şekilde arttı. Suya olan ihtiyaç artıyor fakat geze- genimizdeki toplam su miktarı sabit. Bu su sadece form değiştiriyor, miktarı hep aynı. Dünyanın dörtte üçü su olsa da bunun çok az bir kısmı tatlı su ve bunun da yine çok az bir bölümüne erişebiliyo-