Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 156. Sayı (Temmuz 2021)

24 Su ve Çevre Teknolojileri / Temmuz 2021 suvecevre.com kimyasalların zamanla yeraltına sızarak buradaki temiz su kaynaklarını, daha sonra ise büyük su kütlelerini kirlettiğini söyleyebiliriz. Sürdürülebilirlik yolcu- luğunda artık kendilerine yer olmayan fosil yakıtlı termik santraller de yine çok büyük oranda su kirliliğine neden oluyor. Kirlenen su kaynakları deniz yaşamını olumsuz etkiliyor, su ekosis- temini bozuyor. Buradaki bozulmalar zamanla kara ve hava ekosistemine yansıyor ve ortaya çıkan olumsuz etki- ler silsile halinde büyüyor.Su ayak iziyle ilgili birkaç somut örnek vererek devam edelim. Her gün sıklıkla tükettiğimiz kahve ve çay, su ayak izinin ne denli önemli ve dikkate alınması gereken bir parametre olduğunu gösteriyor. Zira, bir bardak çay yaklaşık 30, kahve ise 200 litrelik su kullanımı demek. Bir por- siyon pilavın 150, 200 gramlık beyaz etin yaklaşık 800, 200 gramlık kırmızı etin ise - sıkı durun - 3000 litreden fazla su ayak izi bulunuyor . Tabii kırmızı et kaynağı hayvanların su tüketimini ve pirincin çok sulak ortamda yetiştiğini göz önüne alırsak bu değerlerin neden bu kadar yüksek olduğunu anlıyoruz. hesaplamalı, doğru ve şeffaf bir şekilde raporlamalıdır. ISO 14046 standardı, bu konudaki en önemli referans doküman- lardan biri. Sonraki adımda ise bunu sürdürüle- bilir bir şekilde düşürmek için önlemler almalı, kurumsal politikalar belirleme- lidir. Bunun yanında, ürün ve hizmet portföyünü daha düşük su karbon izi oluşturacak şekilde düzenleyebilirler. Şirketler, sadece kendi faaliyetlerinde değil, tedarik zincirinin her aşamasında su ayak izi kontrolü yapmalı ve teda- rikçilerinden de bu konuda sorumlu davranmalarını beklemelidir. Gezegenimizin halihazırda büyük bir su sorunu olduğunu ve eğer gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte bu sorunun giderek büyüyeceğini söyleye- biliriz. Ülkelerin de sürdürülebilir kal- kınma planlarında su sorununu çözecek ve su ayak izini düşürecek politikalara yer vermesi büyük önem arz ediyor. Zira, su temel bir tüketim ürününün yanı sıra sosyal, çevresel ve ekonomik boyutu olan bir madde. Bu nedenle en doğru şekilde yönetilmeli ve en verimli şekilde kullanılmalıdır. n Su Ayak İzini Düşürmek İçin Ne Yapmalı? Bunun için yapılacaklar çok basit aslında. Evsel su kullanım düzeninde bazı ufak değişiklikler ile su ayak izini ciddi oranda küçültmek mümkün. Muslukları gereksiz açık bırakmaya- rak, bulaşık ve çamaşır makinesini tam kapasite çalıştırarak, sifon suyu kulla- nımını azaltarak, duş süresini kısalta- rak vs su tasarrufu yapılabilir. Bunun yanında, yaşam döngüsünün belirli aşamalarında toprak ve hava kirliliği ile beraber su kirliliğine de neden olan atıkları; pilleri, kimyasallari, plastikleri, atık yağları vs bunlar için ayrılmış özel toplama yerlerine atarak da su ayak izini küçültebiliriz. Tabii daha köklü değişikler de mümkün; örneğin plastik- leri olabildiğince hayatınızdan çıkarmak gibi. Beslenme alışkanlıklarınızı çok değil, bir miktar değiştirerek de yine su ayak izini düşürebilirsiniz. Kırmızı ve beyaz et, çay ve kahve gibi su ayak izi yüksek gıdaları daha düşük oranlarda tüketerek işe başlayabilirsiniz. Kurumların da bu noktada yapması gerekenler açık. Öncelikle su ayak izini KONUK YAZAR