Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 159. Sayı (Ekim 2021)

44 Su ve Çevre Teknolojileri / Ekim 2021 suvecevre.com TEKNİK BIOGAS PURIFIER (DESÜLFÜRİZASYON) BURAK ALKAN Biodesulf Kurucusu Karbondioksit aşağıdaki gibi reaksiyona girdiği ve bu şekilde sodyum karbonat ürettiğinden sodyum hidroksit ile daha verimli yıkanabilir. 2NaOH + CO₂ ----------> Na₂CO3 + H₂O 2. HİDROJEN SÜLFÜR Biyogaz kullanılmadan önce içerisinde az miktarda bulu- nan hidrojen sülfürden arındırılmalıdır. Hidrojen sülfür miktarı çok az olmasına rağmen, gene de borularda korozyona sebep olabileceği gibi kazan ve motorların kullanımına da zarar verir. Korozyona neden olmasının yanında hidrojen sülfür hava kirliliğine neden olabilen zehirli gazlar içerdiğinden şiddetli kötü kokuya da neden olur. Biyogaz atık suyun karakteristiğine göre 150 ppm’den 3000 ppm’e kadar hidrojen sülfür konsant- rasyonu içerebilir. Hidrojen sülfür kokusu 3 ile 5 ppm arasında bile rahatsız edici boyuta gelir ve 300 ppm’lerde atmosferik koşullarda bile öldürücü olabilir. Az miktarda hidrojen sülfür borularda korozyona ve motorların pistonlarında tıkanmalara neden olabilir. Çoğu motor üreticileri hidrojen sülfür miktarının 90 ppm’den düşük olmasını ister. Biyogaz yandığında hid- rojen sülfür tepkimeyle kükürt dioksit emisyonları üretebilir. Hidrojen sülfürü gidermenin hala en etkili yöntemlerinden biri su ile yıkamadır, çünkü gaz suda karbondioksitten daha B iyogaz organik atıkların anaerobik sindirimi ile üretilir ve yanmaz veya oksidatif özelliklere sahip olan farklı gaz türlerinin karışımıdır. Bundan dolayı da ortadan kaldırılması tavsiye edilir. Burada aşağıda size ortadan kal- dırılması zor olmayan ve yakıt kalitesini oldukça arttıran iki gazdan bahsedeceğim. 1. KARBONDİOKSİT Bu gaz aslında biyogazın yanmasını engellemez, ama bulunduğu ortamdaki depo hacmini düşürebilmek için bu gazın ortadan kaldırılması tavsiye edilir. Karbondioksit su ile çözülebilir olduğundan en basit yöntem su ile yıkamadır (0,8 dm³/l a 20ºC). Hidrojen sülfürün fiziksel, kimyasal ve güvenlik özellikleri - Moleküler Ağırlık 34.08 - Havaya göre özgül ağırlık 1.192 - Otomatik ateşleme sıcaklığı 250° C - Havada patlayıcı menzil 4.5 to 45.5 % - Koku eşiği 0.47 ppb 8 saatlik zaman dilimindeki ağırlıklı ortalama (TWA) (OSHA) 10 ppm 15 dakikalık kısa dönem maruz kalma sınırı (STEL) (OSHA) 15 ppm Yaşam sağlığını tehlikeye sokma sınırı (IDLH) (OSHA) 300 ppm Source: OSHA (2002), Occupational Safety and Health Administration, www.OSHA.gov