Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 161. Sayı (Aralık 2021)

suvecevre.com 28 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2021 ÇEVRE ÜLKEMIZDE VE DÜNYADA SÜRDÜRÜLEBILIRLIKENDEKSLERI DİLEK AŞAN Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Genel Müdürü / Global Raporlama Uzmanı sorumluluk misyonunu yerine getirmek için sürdürülebilirliği tüm süreçlerine entegre etmeye başladı. Bu da kurumsal sürdürülebilirlik performansı yüksek olan şirketlerin bir araya gelmesini sağladı. Sürdürülebilirliğin ekonomik boyutunun bir parçası olarak sürdürülebilirlik endeksleri geliştirildi ve bu konuda fark yaratan şirketler öne çıkmaya başladı. Sürdürülebilirlik Endeksleri Neyi Ölçüyor? Dünya genelinde çok sayıda sürdürülebilirlik endeksi mevcut ve her birinin aslında şirketleri benzer konularda değerlendirdiğini söyleyebiliriz. Endekslerin temel odak nok- taları şunlardır: • Karbon ayak izi • Su ayak izi • Enerji tüketimi ve verimli kullanım • Sera gazı emisyonu / karbon ayak izi • Atık yönetimi • Biyoçeşitliliğin korunması • Rüşvet ve yolsuzlukla mücadele • İnsan haklarının korunması (çocuk işçiliğinin yasaklan- ması, kaçak işçi çalıştırmama, sendikal haklar, ayrımcılığın engellenmesi, çalışma süreleri ve ücretler vs) • Tedarik zinciri yönetimi • İş sağlığı ve güvenliği • Finansal kaynakların yönetimi • Yatırımlar • Bankacılık kriterleri Peki, şirketler bu başlıklar çerçevesinde sorumlu davra- nışlar sergilemek için ne yapabilir? Şimdi bunlara bakalım. S ürdürülebilirlik endeksleri, şirketlerin kurumsal sür- dürülebilirlik performanslarına göre değerlendirildiği borsa endeksleridir. Bu endeksler, şirketlerin ekono- mik, sosyal ve çevresel sorumluklarını ne derece yerine getir- diğini ölçmeye yarıyor. Faaliyetlerinde sadece elde edecekleri kârı değil; çevre, iklim değişikliği, insan hakları, sorumlu teda- rik zinciri, sağlık ve güvenlik, etik ilkeler vb gibi faktörleri de göz önüne alan şirketler endeks kapsamına dahil olabiliyor. Bu endeksler, müşteriler, çalışanlar, yatırımcılar, hissedarlar, tedarikçiler, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları vb gibi bir şirketin tüm paydaşları için önem arz ediyor. Günümüz iş dünyasında şirketlerin marka değerinin ve kurumsal itiba- rının sadece finansal parametreler ile değil sürdürülebilirlik kriterlerine göre belirlendiğini göz önüne alırsak, sürdürü- lebilirlik endekslerinin oldukça işlevsel bir araç olduğunu söyleyebiliriz. 1987’de ilk defa Brundtland Raporu’yla birlikte tanımı yapıldıktan sonra “sürdürülebilir kalkınma” ile ilgili dünyada birçok çalışma yapılmaya başlandı. Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere birçok ülke kendi içerisinde veya Birleşmiş Mil- letler’in (BM) yönlendirmeleri ile kendilerine yeni hedefler belirledi. Uluslararası standartlar, sözleşmeler ve yerel yasalar ülkelerin sürdürülebilirlik yolculuklarında önemli kılavuzlar oldu. Hükümetler sera gazı emisyonlarının düşürülmesi, iklim değişikliği ile mücadele, çölleşmenin önlenmesi vb gibi konu- larda çeşitli taahhütlerde bulundu. Bu durumun 90’lı yılların sonuna doğru dünya genelinde bir rekabete dönüştüğünü söyleyebiliriz. Ülkeler, belirli sürdürülebilirlik kriterlerine göre sırala- nırken kurumsal sürdürülebilirliğin önem kazanmaya baş- lamasıyla beraber bu rekabetin şirket bazında da kendini gösterdiğini söyleyebiliriz. Artık şirketler de kurumsal sosyal