Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 161. Sayı (Aralık 2021)

38 Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2021 suvecevre.com DEĞERLİ VE YÜKLÜ MİKTARDAKİ ATIKLARIN YÖNETİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜMÖNERİLERİ KONUK YAZAR Ü lkemizde atık yönetimi, çok yönlü aktörlerle gittikçe büyü- yen iş hacmi, yüksek cirolar ve sektöre giren ve girmeye hevesli yatırımcıların ilgi alanındadır. Tehlike- li-tehlikesiz endüstriyel atıklarla evsel atıkların yönetiminde yeknesaklık daha bir oturmuş gibi görünse de, bizim jar- gonda cazibeli (güncel maddi değerli, kullanışlı, marka değeri yüksek, son kul- lanma tarihi geçmiş, bozuk, yasaklan- mış, sahte, kaçak, kusurlu, gümrük vb kamu otoriteleri mevzuatı kapsamında imha kararı alınan maddeler ve/veya ürün sahibinin şu veya bu sebepten imhasına karar verdiği ürünler, içki, sigara, gıda, tekstil kimyasal, vb.) atık- ların yönetilmesinde çok başlılık, çok seslilik, geri kazanım/bertaraf tanım ve uygulamalarında alınacak epey bir yolumuz olduğu açıktır. Diğer taraftan tehlikelilik veya cazibeli olmaktan daha farklı nedenlerle dikkat çeken bir diğer unsur atığın niceliği yani miktarıdır. 25 yıllık sektörel çalışmalarımda karşılaştığım, örneğin yüzlerce veya binlerce ton gıda maddesi, içki, inşaat malzemesi, tekstil ürünü, yangın su basması vb nedenlerle ortaya çıkan OSMAN BOZ Atık Yönetimi Pazarlama ve İş Geliştirme Uzmanı hasarlı ürünler, kirli toprak, sanayi hammaddeleri vb. atıkların geri kaza- nım/bertaraf süreçleri, ilgili kanunlar kapsamında oldukça karışık, birbirine benzemez uygulamalarla kör topal sür- dürülmektedir. Ülkemizin coğrafi bölgeleri bakı- mından da örneğin Marmara Bölge- si’nde atık yönetiminin geldiği nokta ile Ankara’dan ötesi arasında da dağlar kadar fark olabiliyor. Sanki yasalar diğer taraflarda, hem de kamu otoriteleri- nin uygulamaları bakımından daha bir esnek, daha toleranslı. Yüzlerce veya binlerce ton ile ifade edilen atıkların, çoğunlukla kamusal karar süreçlerinde ortaya çıkan atıklar olup, doğrudan kamu eliyle bertaraf süreçleri yürütülenler olduğu gibi, kamu otoritesi kararları kapsamında, daha çok özel sektör eliyle imha süreç- leri de yürütülmektedir. Hal böyleyken, atığın miktarına bağlı saha süreç yöne- timi ihale/teklif süreci, nakliye ve ber- taraf, evrak/fatura tanzimi, ödeme ve daha birçok detay ve görünmez işler yapılmaktadır. Yasal prosedürler bakımından atı- ğın miktarının, bir farklılık içermeyeceği açıktır. Ancak örneğin 50 ton atık ile