Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 167. Sayı (Haziran 2022)

24 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Haziran / 2022 SU DÜNYASI B ir proses suyu hazırlama sistemi kurulurken, bu sistemin işletmedeki önemine göre ölçü ve kontrol cihazları ve bunların otomasyonu ve hangi şart- larda ALARM verecekleri de tasarlanır. Tasarım sırasında, ölçü ve kontrol sisteminin suyun hangi değerlerini ölçmesi gerektiği, ne sıklıkta ölçmesi gerektiği, elde edilen su değerlerini anlık olarak mı göster- mesi yoksa bu değerleri kaydedip biriktirmesi mi gerektiği, hangi değerlerde alarm verip tesisi durdurması gibi konu- lara karar verilir ve sistem tasarlanır. Bu yazımızın amacı, ölçü ve kontrol sistemlerindeki her cihazın risk durumunu anlatmak değil, bu cihazların risk taşıdığını işleticilere hatırlatmaktır. Öncelikle bizim başımıza gelen bir olayı risk örneği olarak yazmak isteriz: Bir sanayi kuruluşuna satmış olduğumuz su yumu- şatıcı, garanti süresini doldurmadan önce, tasarlanan su miktarının sertliğini gidermeden önce sert su kaçırdığını müşterimiz iddia ediyordu. Bu sistemde kullanmış oldu- ğumuz suni reçineler çok güvenilir bir reçine idi, onun için önce tuzlu su ile rejenerasyonun doğru yapılmadığını düşündük ve tuzlu su sisteminin otomasyonunu yeniledik. Fakat bu yenileme hiçbir işe yaramadı, reçineler gene tasarlanandan daha önce doyuyor ve sert su kaçırıyordu. Dolayısı ile, garanti içinde reçineleri de yeniledik, fakat sorun gene çözülmedi. Bu cümleleri yazarken, su sayacının her zaman DOĞRU bilgi verdiğine inanarak hareket ettiğimizi de eklememiz gerekiyor. Çünkü su sayacı “mekanik” bir aygıt olduğundan sayacın her zaman DOĞRU bilgi ver- diği inancı ile hareket ediyorduk, meğer esas sorun bu su sayacındaymış!!! Sayacın içinde bulunan ve döndükçe debiyi ölçen küçük çarkın bir kanadı kopmuş, bu sebeple suyun mik- tarını az okuyormuş, yani 100 m³ yerine örneğin 40 m³ okuyormuş, işte bu sebeple güzelim yeni reçinenin erken- den sertliğe doyduğunu sanıyormuşuz. Yukarıdaki örnekte olduğu gibi, basit bir mekanik araç olduğunu düşündüğümüz bir su sayacı dahi güvenir olmayabilir. Ölçü ve kontrol cihazları vaz geçemeyeceğimiz gereçlerdir, onlar sayesinde doğru işletim yapılabilir. Ancak, ölçü ve kontrol cihazlarına ne derece güvenebiliriz? Su Hazırlama Sistemlerindeki Ölçü ve Kontrol Cihazlarına Güvenebilir miyiz? YÜK. MÜH. ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Kaliteli Su Ölçüm Cihazları ile Tasarlanmış Ölçü Kontrol Sistemi