Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 173. Sayı (Aralık 2022)

34 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2022 lerdeki su talebini karşılayacak arzın oluşturulabilmesidir. Su tüketiminin her zaman optimum düzeyde tutula- rak bireysel ve kurumsal su ayak izinin sürdürülebilir şekilde azaltılabilmesi- dir. Atık suyu ve gerektiğinde deniz suyunu kullanılabilir suya dönüştü- recek teknolojilerin geliştirilebilmesi ve gerekli finans kaynaklarının oluş- turulabilmesidir. Suyun kaynağından çıkarılarak - bu kaynak yer altında veya yer üstünde olabilir - istenilen noktalara hızlı bir şekilde ulaştırılabil- mesi için gerekli dağıtım sistemlerinin kurulmasıdır. Sürdürülebilir su yönetimi teknik ve finansal olduğu kadar çevresel ve sosyal birçok konuyu da ilgilendir- mektedir. Su yönetiminde sürdürüle- bilirlik olgunluğuna ulaşılmak isteni- yorsa toplumsal değerleri ve kültürel faktörleri de içine alan çok disiplinli bir yaklaşımın ortaya konulması gere- kir. Sürdürülebilir su, herkesin güvenli ve temiz suya erişme hakkının olduğu sistematik bir yapının kurulmasıyla sağlanabilir. Bunun için de gerekli alt- yapı, çevresel düzen ve yasal zeminin oluşturulması gerekmektedir. Sürdürülebilir su yönetimi aynı zamanda su sistemleriyle ilgili pro- jelerin şeffaf ve kapsayıcı süreçlerle yönetilmesi ve yerel halkın çevresel, ekonomik ve sosyal faydalarının opti- mize edilmesidir. Bu bağlamda, özel- likle hidroelektrik santralleri, barajlar, atık su arıtma tesisleri gibi projelerde bölge halkının çıkarları gözetilmeli ve ekonomik ve sosyal refah düzeyinden ödün verilmemelidir. Sürdürülebilir su yönetimi için tek bir çözüm ya da yaklaşım yoktur. Zira, dünya üzerinde her ülkenin ve bölgenin suya erişim düzeyi, coğrafi koşulları, teknik altyapısı ve finansal imkanları farklıdır. Örneğin, bazı bölgeler yoğun yağış alırken bazıla- rında yılın büyük bölümünde kuraklık olabilir. Aynı şekilde, bazı bölgelerin coğrafi koşullar baraj yapımına elve- rişli iken bazı bölgelerde baraj kurmak teknik olarak çok zor olabilir. Yine hayvanların doğal yaşam alanları, deniz canlılarının göç güzergahları, akarsu rejimleri, bitki örtüsü vb gibi faktörler su projelerinin sürdürüle- bilirliğini doğrudan etkilemektedir. Bunun için su yönetimine dair alına- cak her kararda kapsamlı bir sürdü- rülebilirlik etki analizi yapılmalıdır. Sürdürülebilir su yönetimi, BM’nin 2030 yılına kadar gerçekleş- tirmek üzere belirlediği sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin de doğrudan bir parçasıdır. Temiz su ve sanitas- yon, sudaki yaşam, sorumlu üretim ve tüketim vb gibi hedeflerin birçoğunda suyun doğru, tutarlı, şeffaf ve kapsa- yıcı bir şekilde yönetimi kritik bir rol oynamaktadır. Su tüketiminin azal- tılması kadar suyun farklı şekillerde kirletilmesinin önlenmesi de yine sürdürülebilirlikle doğrudan ilişkili- dir. Yeraltı sularının kullanımı, suyun geri dönüştürülmesi / arıtılması ve tekrar kullanılması gibi teknolojilere yatırım desteğinin artırılması ve ulus- lararası iş birliklerinin geliştirilmesi de yine sürdürülebilir su yönetimi için gerekli ve önemlidir. Bu bağlamda, gezegenimizde miktarı çok kısıtlı olan tatlı su kaynakları güvence altına alınmalı ve su kalitesi iyileştirilmeli; ayrıca su yönetiminde yerel katılım desteklenmelidir. Gezegenimizde her türden canlılığın devamı için en kri- tik madde olan suyun korunması ve iyileştirilmesi gerekmektedir. Çünkü dünyadaki toplam su kaynağı sınırlı olup suyun sadece formu değişmekte- dir. Bu nedenle doğru yönetilemediği takdirde su kullanılabilir olmaktan uzaklaşacak ve insanlık için erişimi çok zor hale gelecektir. Bunun önüne geçmek için bireysel, kurumsal, ulusal ve uluslararası düzeyde sorumluluk alınmalıdır. ÇEVRE