Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 173. Sayı (Aralık 2022)

53 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2022 MAKALE yaşı ve sonucunda daha küçük reaktör hacimlerinde çalı- şılabilmektedir (Gross ve diğ., 2015). Genellikle 5 mg/lt konsantrasyonu altında TKM ve 1 NTU’dan daha az değerlere sahip olan arıtılmış su, birçok amaç için kullanıma uygun olmaktadır. Ayrıca, MBR’lerde kullanılan membranlar genellikle 0,5-5 µm gözenek çapı civarında olup, bakterilerin çapları da bu ebatlardan büyük olduğundan bakteri geçişine izin vermemektedir. Ancak, virüsler boyutları gözenek çapıyla aynı ya da daha küçük olduğundan gözeneklerden geçebilmektedir (Gilboa ve Friedler, 2008). MBR, aktif çamur prosesinin kompakt bir şekilde teşkiline imkan sağlamaktadır. Bu nedenle bu proses yerleşimin yoğun olduğu spor tesisleri ve ofis binalarında yerinde uygulanabilmektedir. Buna ek olarak, membranlar gri su üretiminde genellikle meydana gelebilen yüksek yükleme hızlarında biyokütlenin sistemden yıkanmasını engellemektedir. Bir çok üstünlüğünün yanında MBR’nin Tablo 1: Gri suların arıtımında uygulanan yaygın arıtma teknolojileri (EGPSD, 2011) Arıtma Tekniği Tanımı Üstünlükleri Mahsurları Kum Filtre Gri sudaki kirleticileri adsorbe eden kum yatağı vardır. Kolay işletim, düşük işletme maliyeti Yüksek yatırım maliyeti, patojenleri azaltması ancak yok edememesi, tıkanmaya maruz kalması ve aşırı yüklendiğinde taşma meydana gelmesi Membran Biyoreaktör Aerobik biyolojik arıtımın ve filtrasyonun birlikte kullanılmasıyla organik kirleticilerin tüketimi ve tüm patojenlerin filtrelenmesini sağlamaktadır. Düzgün tasarlandığında ve işletildiğinde değişken nitelikli ve miktardaki gri sulara uyum sağlayabilmesi ve arıtılmış suyun uzun süre depolanmasına izin vermesi Yüksek yatırım maliyeti, yüksek işletme maliyeti, kompleks işletim gereksinimi Aktif Karbon Filtre Aktif karbonda karbon atomları arasındaki milyonlarda küçük gözenek oksijenle açılmaktadır. Bu nedenle bu filtreler gazlardan veya sıvılardan kokulu veya renkli maddeleri adsorbe etmek için yaygın şekilde kullanılmaktadır. Kolay işletilebilen aktif karbon organik kimyasalların yanı sıra klor gibi inorganik bileşikleri yakalamakta iyi performansa sahip olması Yüksek yatırım maliyeti, sodyum, nitrat vb. gibi kimyasallar aktif karbon tarafından tutulamaması, yalnızca belirli safsızlıkları ortadan kaldırabilmesi, bir kez bağlanma noktaları dolduğunda filtrenin çalışmayı durdurmaması Dezenfeksiyon Gri suyun dezenfeksiyonunda klor, ozon veya UV ışığı kullanılmaktadır. Düzgün tasarlandığında ve işletildiğinde bakterilerin öldürülmesinde çok etkili ve aynı zamanda işletiminin kolay olması Klor ve ozon gibi toksik yan ürünler oluşturabilmesi, ozon ve ultraviyole gri suyun organik içeriğindeki değişikliklerden olumsuz etkilenmesi Aerobik Biyolojik Arıtma Havadaki oksijeni gri suya aktarmak için hava kabarcıkları kullanılmaktadır. Mevcut bakteri çözünmüş oksijeni tüketme ve organik kirleticileri sindirerek kirletici konsantrasyonunu artırmaktadır. Değişen kalite ve miktarlardaki gri sulara yüksek derecede uyum sağlayabilmesi ve arıtılmış suyun süresiz olarak depolanmasına izin vermesi Yüksek yatırım maliyeti, yüksek işletim maliyeti, karmaşık işletimi gereksinimi, tüm patojenlerin giderilememesi Şekil 3. MBR sistemlerinin akım şeması a) Batık MBR membranı b) Çapraz Akışlı membran (Gross ve diğ., 2015)