Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 174. Sayı (Ocak 2023)

28 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ocak / 2023 KONUK YAZAR ELİF RABİA GÜRBÜZ Çevre Yüksek Mühendisi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği ve Su İ klim değişikliğinin getirdiği sorunların çözümünü doğada ve teknolojide arayalım. Doğadan ilham alan teknolojik ürünlerin geliştirilmesine biyobenzetim ya da biyomimikri denir. İçme sularını atmosferden elde eden Namibya böceğini inceleyelim. Dünyada yaklaşık 7,7 milyar insan yaşıyor. Neredeyse iki milyar insan temiz su olmadan yaşamaya çalışıyor. BM, 2025 yılında 1,8 mil- yar insanın su kıtlığı çeken yerlerde yaşayacağını öngörüyor. Suyun yerine geçebilecek bir şey yok, elimizdeki en değerli kaynak su Dünyanın çözmesi gereken üç farklı su problemi var. Birincisi, suyun azlığı. İkincisi, iklim değişikli- ğine dayanıklı bir altyapı inşa edebil- mek. Üçüncüsü, tüm bunları uygun bir maliyete getirmek. Bu krizin en büyük sorunu içebileceğimiz su aza- lırken içemeyeceğimiz suyun her yeri basması olacak. Çözümler var. Mesele çözümleri uygulayıp durumu düzelt- mekte. Bu sorunları çözmek için zamanla yarışıyoruz. Yalnızca dünya nüfusunu idame ettirmekle kalmayıp yaşam tarzımızı da koruyacak suya talep inanılmaz ölçüde arttı ama işleri hâlâ geçmişteki gibi yürütmeye çalışıyoruz. Eskiden dünyada herkes kendi kanalizasyonundan sorumlu olup kendi suyunu çıkarıyordu. Ya kuyu kazıyorlardı ya da dereden su çekiyor- lardı. Bu, halk sağlığını tehdit ediyordu. İnsanlar hastalanmaya başlayınca hükûmetler devreye girdi ve bu görevin devlete düştüğünü, toplumun güvenliğini ve refahını sağlamak için bir çalışma başlatmaları gerektiğini gördüler. Bunu nasıl yaptılar? Baş- larda her eve bir atık ve bir temiz su borusu. Çok kolay eskiyip değişti- rilmesi gereken inanılmaz karmaşık sistem ağları ve bunun getirdiği masraflar... ama güvenli bir ortam sağladı. Suyun halkın sağlığını tehdit etmesinin önüne geçildi. Böyle tasarı- larla kendimizi kurtarmaya çalışmak sorunu daha da derinleştiriyor. Eski bir altyapıya kaynak akıttıkça karşı- mızdaki asıl zorluk eski ve verimsiz bir sistemden kurtulup suya yeni bir yaklaşıma zihnen daha açık olmak hâline geliyor. Kriz, odak sağlamak için birebirdir. Su Döngüsü Aslında dünya bugün, mil- yonlarca yıl öncesinde de var olan suyu kullanır. Aynı su; denizler ve okyanuslardan atmosfere, oradan yeryüzüne ve altına, oradan tekrar atmosfere sonsuz bir çevrim içerisin- dedir. Su, göz açıp kapayıncaya kadar ve milyonlarca yıl içinde gerçekleşen bu süreçlerle sürekli olarak sıvı, buhar ve buz arasında hal değiştirir. Su, atmosferin üst katlarında yoğunlaşarak yağış olarak yeryüzüne ulaştıktan sonra, güneşin etkisiyle buharlaşma ve terleme yoluyla tekrar atmosfere döner. Bu olaya su döngüsü denir (Ref 2). Su döngüsü, en kısa şekilde “Suyun, yeryüzü ile atmosfer arasında devamlı bir şekilde yaptığı hareket” olarak tanımlanabilir. “Havadan Su Elde Etmek”