Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 174. Sayı (Ocak 2023)

43 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ocak / 2023 ÇEVİRİ akışlarının tahmini ihtiyaçların beş ila on kat altında olduğunu ve 2030 yılına kadar yılda 300 milyar ABD dolarının üzerine ihtiyaç duyacağını gösteriyor. Kayıp ve hasar finansmanı ihtiyaçları, iklim değişikliğini hafif- letme ve iklim değişikliğine uyum sağlama yeteneğimizle yakından bağlantılıdır. Kayıp ve hasarla başa çıkmak için bazı geleneksel finansman araçları kullanılabilir. Sosyal koruma, beklen- medik durum finansmanı, afet risk sigortası ve afet tahvilleri, afetlerden sonra belirli bir tampon ve hızlı öde- meler sağlayabilir. Bununla birlikte, kayıp ve hasarın büyüklüğüne yanıt vermek için genişletilmiş bir donör tabanına ve yenilikçi finansman araç- larına ihtiyaç duyulacaktır. Bu yenilikçi araçların bazı örnekleri nelerdir? Örneğin BM Genel Sekreteri António Guterres, fosil yakıt şirketlerine beklenmedik vergilerin uygulanması ve parayı artan gıda ve enerji fiyatlarıyla mücadele eden insanlara ve iklim krizinin neden olduğu kayıp ve zarara uğrayan ülke- lere yönlendirme çağrısında bulundu. Diğerleri, BM İklim Değişikliği Çer- çeve Sözleşmesi kapsamında kayıp ve hasar takasları, uluslararası vergiler ve kayıp ve hasar için özel bir finansman tesisi için borç çağrısında bulundu. COP 26 ve 27’de hayırseverler ve ülke hükümetleri kayıp ve hasar için fon sözü verdi. Bu çabalar, en savunmasız toplulukların artan zorlukları dikkate alınarak genişletilebilir. UNEP kayıp ve hasarla mücadele için ne yapıyor? UNEP, iklim değişikliğinin etki- leri konusunda güncel, doğru bilim ve bilgi üretmede ön saflarda yer almaktadır. UNEP, ülkelerin çevresel verileri toplamasını ve işlemesini desteklemektedir. UNEP’in Emisyon Açığı Raporu ve Uyum Açığı Raporu gibi dönüm noktası niteliğindeki çalışmaları, dünyanın dört bir yanın- daki politika yapıcılara kritik bilgiler sağlıyor. Topluluk ve ekosistem temelli uyum, iklim krizinin etkile- rine karşı dayanıklılık oluşturmak için kritik öneme sahiptir. UNEP şu anda 50’den fazla ekosistem tabanlı uyum projesini desteklemektedir. Bu projeler, yaklaşık 113.000 hektarlık bir alanı restore etmeyi ve dünya çapında yaklaşık 2,5 milyon kişiye fayda sağlamayı hedefliyor. UNEP ayrıca Timor-Leste, Azerbaycan, El Salvador, Gana, Maldivler, Sudan ve gelişmekte olan Pasifik adası devletleri gibi ülkelerde erken uyarı sistemleri ve kapasite geliştirme gibi iklim bilgilerine yönelik talebe dayalı teknik yardımı da desteklemektedir. Zarar Fonu etkili olacak mı? Bir Kayıp ve Hasar Fonunun, Yeşil İklim Fonu gibi mevcut iklim finansmanı kurumlarının doldurma- dığı boşlukları ele alması önemlidir. 2020’de birleşik uyum ve hafifletme finansmanı akışları, gelişmekte olan ülkelere taahhüt edilen 100 milyar ABD dolarının en az 17 milyar ABD dolarının altında kaldı. Geçiş Komi- tesi, fonun kurulması ve işletilmesi için tavsiyelerde bulunacaktır. Komite ayrıca hangi ülkelerin fon alması ve kimlerin fona ödeme yapması gerektiği konusunda önerilerde bulu- nacaktır. Bütün bunlara karar veril- mesi gerekiyor. Ancak fonun etkili olabilmesi için iklim değişikliğinin temel nedeninin üstesinden gelinmesi gerekiyor ve bu da emisyonların azaltılmasını içeriyor. Emisyonlar büyük ölçüde azaltılmazsa, giderek daha fazla ülke iklim değişikliğinin yıkıcı etkileriyle karşı karşıya kala- cak. İklim değişikliğinin insanlığın Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşma şansını azaltmaması için dün- yanın hafifletme, uyum ve kayıp ve zarar için daha fazla kaynak bulması gerekiyor. n