Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 175. Sayı (Şubat 2023)

HABERLER 14 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Şubat / 2023 Okyanusların Tabanında 14 Milyon Tondan Fazla Mikroplastik Birikti D oğadaki binlerce canlıya zarar veren ve insan vücudundaki genetiğin bozulmasına yol açan mikroplastik atıkların miktarı gün geçtikçe artıyor. European Environment Agency’nin yayımladığı veriler, okyanusların tabanında 14 milyon tondan fazla mikroplastiğin varlığına işaret ederken, mikroplastiklerin yalnızca doğada değil insan kanında da bulun- duğuna dikkat çekiyor. Beş milimetreden küçük plastik atık parçaları olarak tanımlanan mik- roplastik atıkların miktarı her geçen gün artıyor. European Environment Agency’nin yayımladığı verilere göre, okyanusların tabanında 14 milyon tondan fazla mikroplastik birikmiştir. Yapılan araştırmalar mikroplastiklerin yalnızca doğada değil insan kanında da bulunduğuna işaret etmektedir. Bilim insanlarının bu durumu engel- lemeye yönelik çalışmaları devam ederken, Türkiye’deki üniversitele- rin geliştirdiği araştırma projeleri mikroplastiklere karşı sürdürülebilir girişimleri küresel çapta destekliyor. Son olarak TED Üniversite- si’nin (TEDÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Numanoğlu Genç yürütücülüğünde hazırlanan ve farklı disiplinlerden üyelerin araştırmacı olarak yer aldığı “Düzenli ve Düzensiz Şekilli Mikroplastik Parçacıkların Çökelme Hızlarının Deneysel, Sayısal ve Derin Öğrenmeye Dayanan Yöntemlerle Araştırılması” başlıklı araştırma pro- jesi teklifi, TÜBİTAK ARDEB 1001 programı kapsamında kabul aldı. TÜBİTAK tarafından 32 ay boyunca desteklenecek projede modelleme çalışmalarında güvenilir bir şekilde kullanılabilecek ve tüm mikroplastik türleri için geçerli olacak çökelme hızı hesaplama yönteminin geliştirilmesi hedefleniyor. Mikroplastiklerin son yılların en önemli çevresel problem- lerden biri olduğuna dikkat çeken İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Numanoğlu Genç, projeye dair ayrıntıları şu sözlerle paylaşıyor: “Mikroplastik atıkların çevredeki miktarı giderek artmaktadır. Mikroplastik atıklar tükettiğimiz besinlerde dahi görül- mektedir. Mikroplastikler insan vücudunda genetik bozukluklara sebep olurken, doğadaki canlıların da yaşamını yitirmesine yol açıyor. Öyle ki ülkemizin de uzun kıyılara sahip olduğu Akdeniz’de büyük miktarda mikroplastik kirliliği olduğu ve komşu ülkelerin bu durumun önlen- mesine yönelik planlar oluşturduğu biliniyor. Biz de mikroplastik kirliliği- nin kaynaklarının belirlenmesi, deniz suyuna ulaşma potansiyelinin sap- tanması, risklerinin hesaplanması ve kirliliğin engellenmesi gerekliliğinden yola çıkarak bir proje geliştirdik ve proje teklifimiz TÜBİTAK tarafından 32 ay desteklenmeye layık görüldü.” Araştırma projesi sonuçlarının karar verici ve uygulayıcılara kullana- bilecekleri bir bilgi kaynağı olacağını belirten Doç. Dr. Aslı Numanoğlu Genç, “Projemiz ayrıca Avrupa Yeşil Mutabakata Uyum kapsamında TÜBİTAK öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularında oluşturulan “İklim Değişikliği Dahil Su Ekosistemlerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Etkilerinin Azaltılması ve Sürdü- rülebilirliğini Sağlayan Su Yönetim Modellerinin ve Restorasyonla- rına Katkı Sağlayacak Çözümlerin Geliştirilmesi” başlığına da katkıda bulunacak. Üniversitemizin İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Ali Kökpınar, Makine Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Çağıl Kandemir, Dr. Öğr. Üyesi Onur Baş, Bilgisayar Mühen- disliği Bölümü’nden Doç. Dr. Gökçe Nur Yılmaz, Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü’nden de Prof. Dr. Hatice Kaplan Can ve Çankaya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Göğüş projemizde yer almaktadır. Projede yer alan tüm değerli akade- misyenlere katkıları için şimdiden teşekkür ediyoruz” dedi. n