Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 175. Sayı (Şubat 2023)

26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Şubat / 2023 manlarını da hesaba katan çok çeşitli uygulamaların yürürlüğe konulmasını önermektedir. Atık Su Arıtma Yönetmeliğinin revizyon önerisi uzun vadede AB Yeşil Mutabakat sürecini destekleyen, tamamlayan ve 2050 yılı hedeflerine katkı sunan önemli bir çalışmadır. Ekim 2022’de başlayan revizyon çalışmalarının pratikte uygulanmaya başlamasıyla birlikte çevre sağlığının korunması konusunda önemli mesafelerin alınması beklenmektedir. Revizyonun genel anlamda amaçla- rından bazılarını şöyle sıralayabiliriz: • Güneş ve rüzgar enerjisi üretmek için bazı atık su arıtma tesislerinin geniş yüzey alanlarının kullanıl- ması • Uzun vadede doğal gazın yerini alabilecek biyogaz üretimi için suyun yeniden kullanımının ve çamurun kullanılmasının teşvik edilmesi • Bu sayede atık su sektörünü enerji-nötr hale getirmek ve enerji kullanımını azaltarak iklim-nötr hedeflerine yol almak • Avrupa kıtasında sanitasyona erişim konusunda sorun yaşayan yaklaşık 2 milyon insan için daha sürdürülebilir çözümler üretmek • AB’nin tıpkı COVID-19 gibi pandemilere veya diğer büyük halk sağlığı tehditlerine karşı hazırlıklılığını artırmak • Birçok farklı sektör paydaşını çevreye salınan toksik mikro kirleticilerin ve ilaç ve kozmetik sektöründeki zararlı kalıntıların arıtılmasından sorumlu hale getir- mek • Tüm atık su endüstrisini atık sulardaki hijyen parametrelerinin ölçülmesi için sorumlu kılmak AB Kentsel Atık Su Arıtma Direktifi revizyonunun 2040 yılına kadar kademeli olarak uygulanması hedeflenmektedir. Mevcut direktif 2 binden fazla insanın yaşadığı kentsel bölgeler için geçerliyken sunulan revizyon ile artık binden fazla insanın yaşadığı her bölge için atık su arıtma çalışmalarının yürütülmesi kararlaştı- rılmıştır. Yeni kurallar yağmur sularını da kapsama dahil etmekte ve yerel yönetimlerden entegre kentsel atıksu yönetim planları oluşturmasını talep etmektedir. Bu kapsam, büyük su kütlelerine karışan organik madde, nitrojen ve fosfor emisyonlarının; aynı zamanda kentsel su akışı tarafın- dan yakalanan çöp ve mikroplas- tiklerin azaltılmasını içermektedir. Bunun yanında septik tanklar (yer altındaki kirli suları depolayan fosep- tik depolar) gibi bireysel sistemlerin daha iyi kontrol edilmesi de kapsam dahilindedir. Revizyon, gıda tedarik zinciri ve mikro kirleticiler için daha katı standartları da gündeme getir- mektedir. Ayrıca, su kirliliğinin neden olduğu sera gazı emisyonlarının taki- bini ve mikroplastiklerin izlenmesini de kapsamaktadır. AB Kentsel Atık Su Arıtma Direk- tifi revizyonunun getirdiği kurallar neticesinde 2040 yılına kadar her yıl yaklaşık 3 milyar Euro tasarruf sağ- lanması öngörülmektedir. Sektördeki sera gazı emisyonlarının 1990 yılına kıyasla yüzde 60 oranında azaltılması hedeflenmektedir. 2040 yılına kadar su kirliliğine neden olan organik madde, nitrojen ve fosfor bileşenle- rinin her yıl 365 bin ton azaltılması tahmin edilmektedir. Mikroplastik kirliliğinin de 2040 yılına kadar her yıl yüzde 9 oranında düşürülmesi beklenmektedir. Direktifin revizyonuyla birlikte sektör paydaşlarının sorumlulu- ğunu artıran “kirleten öder” ilkesi getirilecektir. Bu ilke, ürünlerinin kullanımıyla salınan zararlı kirletici- lerin arıtılması için sorumlu tarafların ödeme yapmasını istemektedir. “Kir- leten öder” ilkesi revizyonun finansal düzenlemeleri arasında en kritik öneme sahip yaptırımlardan biridir ve su kirliliği konusunda daha sorumlu davranılmasını teşvik etmektedir. Bu gibi uygulamalar Avrupa Birliği ile siyasi ve ticari ilişkileri bulunan tüm ülkeleri ve şirketleri doğrudan etkileyecektir. n ÇEVRE