Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 175. Sayı (Şubat 2023)

52 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Şubat / 2023 olan ülkelerde meydana gelir. Dün- yanın birçok yerinde, su varlıklarının yetersiz yönetimi su kaybına neden olur. Eğer bu su kayıpları yarıya indi- rilebilir ise, yaklaşık 90 milyon insana yetecek kadar su elde edilebilir. Su kayıplarının nedenleri sızıntılar, boru patlamaları ve su yönetiminde yasal olmayan bağlan- tılar ve izinsiz tüketimdir. Kaçaklar, boru ağında su kaybına neden olur ve genellikle boru patlamalarında mey- dana gelir. Bu nedenle kaçaklardan kaynaklanan su kaybı hem sosyo-e- konomik durumu hem de çevreyi etkiler. Kaçaklar ve boru patlaklarının nedenleri bakım eksikliği, korozyon, aşınma veya yıpranma nedeniyle ani veya zamanla kademeli olarak gelişir. Su kayıplarının azaltılması için bele- diyelerce izlenecek adımlar raporda şu şekilde belirtiliyor. 1. Etkin kaçak onarımı Su kaybının başlıca nedenlerin- den biri patlamalar veya çatlaklar nedeniyle boru ve ekipmanda oluşan kaçaklardır. Büyük bir dağıtım şebe- kesinde sızıntının fark edilmesi uzun süreli olabilir. Bu nedenle önleyici faaliyetler ve verimli kaçak yönetimi gereklidir. Tüm dağıtım ağındaki su kayıplarını aynı anda çözmek mümkün değildir dolayısı ile şebeke izole bölgelere ayrıldığında daha verimli hareket edebilir. Kaçak tespit sistemine bütçe sağlanarak birçok yerde dağıtım sistemindeki genel kaçak oranını en az %40-50 oranında azaltmak mümkündür. 2. Şebeke etkinliklerini izleme Kaçaklar zemin seviyesindeki gürültü kaydedicileri aracılığıyla tespit edilebilir. Kaydediciler sızıntı yapan suyun sesine tepki verir ve operatörlerin hemen harekete geçmesini sağlar. Ayrıca, şebekenin farklı alanlarındaki su basıncını izole bölge tekniğini kullanarak ölçmek ve yönetmek de mümkündür. 3. Basınç yönetimi Basınç yönetimi önemli ve uygun maliyetli kaçak yönetimi aktivitesi olarak kabul edilir. Su dağıtım sis- temleri, en yüksek talepte en düşük basıncı karşılamak üzere tasarlanmak- tadır. Ancak su dağıtım sistemlerinde gün boyunca değişken debi talepleri yaşanmasından dolayı, sistem basıncı da talebe bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Talebin düşük olduğu gün içerisinde belirli saatler ve gece sistem basıncı yükselmektedir (Choi, 2014). Talebin düşüp, basıncın yükseldiği anlarda, sistemdeki kaçak oranı da basınç artışına paralel olarak yükselmektedir. Böylelikle basıncın Gri Su Kullanımı Türkiye Geri Kazanılabilir Gri Su Haritasında Bursa Potansiyeli incelendiğinde Bursa İli 1/100 000 Çevre Düzen Planına göre 2040 yılı için öngörülen nüfus olan 4.250.000 için Kullanılabilir Yıllık Gri Su Miktarı 93.075.000 m 3 ’dür.( 9,3075 hm 3 ) Hesap Metodu: 1 kişinin ürettiği atık su miktarı: 150 l/kişi/gün Bu miktarın %40 ‘ı gri su= 60 l/kişi/gün NüfusX 60 l/kişi/gün X 365 gün/yıl= Yıllık kullanılabilir gri su miktarı (m 3 ) RAPOR