Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 176. Sayı (Mart 2023)

48 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Mart / 2023 D ünya liderleri, doğa kaybını durdurmak ve tersine çevirmek için küresel bir anlaşma yapmak üzere Mont- real’de bir araya geldi. Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Konferansı ( COP15 ), Dünya’daki yaşam ağının yıprandığı bir zamanda geliyor. İnsan faaliyetleri, bir milyon bitki ve hayvan türünü yok olmaya doğru itiyor, ancak dünyanın GSYİH’sının yarısından fazlası doğaya bağımlı. Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetlerine ilişkin Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu (IPBES) Küre- sel Değerlendirme Raporu tarafından belirlenen, doğa kaybının en önemli beş etkenine bakıyoruz. Kara ve deniz kullanımındaki değişiklikler Biyoçeşitlilik kaybının en büyük nedeni, insanların karayı ve denizi nasıl kullandıklarıdır. Bu, ormanlar, sulak alanlar ve diğer doğal habitatlar gibi arazi örtülerinin tarımsal ve kentsel kul- lanımlar için dönüştürülmesini içerir. 1990’dan bu yana, diğer arazi kulla- nımlarına dönüşüm nedeniyle yaklaşık 420 milyon hektar orman kaybedildi. Tarımsal genişleme, ormansızlaşmanın, orman bozulmasının ve orman biyoçe- şitliliği kaybının ana itici gücü olmaya devam ediyor. Küresel gıda sistemi, biyo- çeşitlilik kaybının birincil itici gücüdür ve yalnızca tarım, nesli tükenme riski altındaki 28.000 türün yüzde 85’inden fazlasının tespit edilen tehdididir. Okyanus tabanından mineraller gibi malzemelerin toplanması ve kasaba ve şehirlerin inşası da doğal çevreyi ve biyo- çeşitliliği etkiler. İnsanların gıda yetiş- Doğa Krizinin 5 Temel İtici Gücü ÇEVİRİ United Nations Environment Programme (UNEP)