Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 177. Sayı (Nisan 2023)

28 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Nisan / 2023 Havanın SU’yu NEM SU DÜNYASI H avada bulunan nem saf H₂O molekülünün “gaz hali”nden başka bir şey değildir. Bazı ortam şartlarında havadaki nem “gaz” fazından “sıvı” faza dönüşüp su molekülü oluşturur. Bu tabii olayı buzdolabımızdan çıkardığımız soğuk bir bardakta da görebiliriz. Nem “gaz” olduğu için suyun aşa- madığı birçok maddeyi aşar: Örneğin çok kullandığımız plastik torbalar su molekülünü hiç geçirmezken gaz olan nem için, yani H₂O’nun gaz mole- külü için bir engel değildir. Ortam havasındaki yüksek nemin bazı işletmelerde ne tür sorunlar yarattığını hatırlatalım. Nemin yoğuşması sonucunda yaşanan sorunlar için şu örnekleri verebiliriz: • İşletmelerde kapalı alanlardaki su hazırlama sistemine sürekli ham su beslenir ve bu ham su genel- likle arıtma sisteminin bulunduğu oda sıcaklığından daha soğuk bir sıcaklıkta olur. Bu sebeple ham su tesisatı boruları ortam sıcaklığın- dan daha soğuk olur ve üzerinde nem yoğuşarak su damlacıkları oluşturur. Aynı alan içinde asit buharı varsa ve su yumuşatıcı için tuz bulunuyorsa, asit ve tuz molekülleri havaya karışır, bunlar hava hareketi ile taşınıp soğuk su borularının yüzeyinde oluşmuş su damlacıkları ile birleşir ve boruların dış yüzeyinde asit ve tuz konsantrasyonunu arttırır, bu da boruların paslanmasına, hatta delinmesine sebep olur. Böyle ortamlarda paslanmaz çelik boruların yüzeylerin dahi koroz- yone uğrayıp karardığına şahit oluyoruz. • Galvaniz kaplı saçlar yüzeyinde yoğuşan su, havadaki karbon dioksit gazını (CO₂) da içinde çözerek “asidik su” oluşturur. YÜK. MÜH. ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Bu yazımız işleticilere, ortam havasındaki nemin ve nemin yoğuşması sonucu oluşan su damlalarının işletmelerde dikkate alınması gerektiğini hatırlatmak amacı ile kaleme alınmıştır. Yazımızda, ortam havasındaki nemin yüksek oluşu ve düşük oluşunun yarattığı iyi ve kötü sonuçlar ile ilgili örnekler verilmiştir. Buzdolabından çıkmış bardak üzerindeki su damlacıkları bir süre sonra buharlaşarak yok olur. Buzdolabından çıkmış bardak üzerinde, ortam neminin oluşturduğu su damlacıkları.