Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 177. Sayı (Nisan 2023)

50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Nisan / 2023 ÜRÜN Gıda ve İçecek Sektöründe Bello Zon Klor Dioksit Kararlı, Etkin ve Düşük Maliyetli G ıda ve içecek üretiminde temizlik ve hijyen en yüksek önceliğe sahiptir. Bu husus, bu alanlardaki tüm prosesler için aynı oranda geçerlidir. Bu yazıda dezenfek- siyon ve temizleme proseslerinin klor dioksit kullanılarak nasıl optimize edilebileceği gösterilmektedir. Bu yöntem, aynı zamanda işletme mali- yetlerini de düşürebilecektir. İçme suyu arıtmada klorlama işleminin yerini su dezenfeksiyon amacıyla büyük oranda klor dioksit (CIO2) almıştır. Klor dioksit, amon- yak veya amonyum ile tepkimeye girmediğinden daima tam dezenfek- tan etkisine sahiptir. Buna karşın, su klorlama işleminde klorofenoller ve diğer güçlü kokuya sahip bileşikler ortaya çıkabilmektedir. Klor dioksit ile bu tür durumlar yaşanmamakta- dır. Ayrıca, trihalometanlar (THM) veya diğer klorlanmış hidrokarbonlar da ürememektedir. Klorlama işlemiyle kıyaslandı- ğında CIO2 yönteminin diğer bir avantajı ise dezenfeksiyon etkisinin suyun pH değerine bağlı olmaması- dır. Birkaç saatten birkaç güne kadar borularda aktif kalabilmektedir. Lej- yonella ile mücadele için su sistemle- rinin tamamında klor dioksit uygula- nabilmektedir. Klor dioksit, boru ve tanklardaki biyofilmleri güvenilir bir biçimde parçalamaktadır. Bununla birlikte, düşük CIO2 konsantras- yonları dahi boru ve tanklardaki biyofilmleri temizleyebilmektedir. Hastalık yapan mikroorganizmaların üreme alanı olan biyofilmlerin temiz- lenmesi, kalıcı kontaminasyon ve mikroorganizma saldırılarını güvenilir bir biçimde önlemektedir. Gıda ve içecek sektöründe klor dioksitin etkili bir dezenfektan olduğu uzun yıllardır tespit edilmiştir. Örneğin, Bello Zon® klor dioksit sistemleri içecek sektöründe kullanım için idealdir. Klorsuz klor dioksit çözeltisi üreten klorit/asit prosesi kullanılmaktadır. İnovatif reaktör tasarımı yüzde 99’a kadar üstün verimlilik elde etmektedir. Tesiste üretilen dezenfektan, ambalajlar, rinser makinesi üzerindeki şişe kapakları ve şişeler ile doldurucu yüzeylerin dezenfeksiyonu için çok düşük konsantrasyonlarda kullanıl- maktadır. Diğer kullanım alanları arasında şişe yıkama makinesi (soğuk su bölgesi) ve CIP yer almaktadır. Bu uygulamalar için klor dioksit çözeltisi, klor dioksit üretim ve ölçüm sistemle- riyle birlikte su debisine veya ölçüme bağlı olarak dozlanmaktadır. Gıda sektöründe de başka uygulama alanları bulunmaktadır. Tüketiciler meyve ve sebzeleri süper- market raflarında seçmeden önce bu mahsuller birkaç defa tercihen hijyenik temiz suyla temizleme / dezenfeksiyon prosesinden geçmek- tedirler. Sporlar, mantar, virüsler ve hatta E. coli ile Listeria bakterisi bu prosesle yok edilmektedir. Bu şekilde işlem gören meyve ve sebzeler çok daha uzun süre tazeliklerini korumak- tadır. Klor dioksit bu iş için en etkin araçtır ve yıkama tesislerinde biyofilm oluşumunu da önlemektedir. Kimya- sal bir ürün olan klor dioksit tat veya kokuyu hiçbir şekilde zayıflatmamak- tadır ve insanlar için tamamen güven- lidir. Bu durum, klor dioksitin gıda sektörü yönetmeliklerine uygunluk sağladığı anlamına gelmektedir. Klor Dioksit Kullanımı ile Potansiyel Tasarruflar Gıda ve içecek sektöründe pera- setik asit, sodyum hipoklorit ve hid- rojen peroksit gibi pahalı kimyasallar dezenfeksiyon amacıyla çok yüksek konsantrasyonlarda kullanılmaktadır. Tesiste üretilen klor dioksit kulla- nımıyla gerek uygulama konsant- rasyonu gerekse uygulama sıcaklığı büyük ölçüde düşürülebilmektedir. Durulama ve kapak dezenfeksiyonu gibi çoklu uygulamalara hizmet veren bir sistemle üretilen klor dioksit (ClO2) kullanımıyla potansiyel tasar- ruflar daha da iyileştirilebilmektedir. Tamamen durulanması gerekli olmadığından, daha az durulama suyu kullanımı gibi CIP parametre- lerinin optimizasyonuyla ek tasarruf elde edilebilmektedir. Bu sayede önemli ölçüde daha düşük işletme maliyetleri elde edilebilmekte ve daha ucuz kimyasallar kullanılabilmektedir.