Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 177. Sayı (Nisan 2023)

60 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Nisan / 2023 TEKNIK İçme, Atık ve Sıcak Su Sistemleri için Suya Dayanıklı Kablolar “S u Hayattır!” İnsan yaşamında oksijenden sonra gelen en önemli öge sudur; çünkü hayat su ile başlar. Tarih boyunca medeni- yetler su kenarında kurulmuştur. Bunun yanı sıra; suyun taşınması, korunması, kullanılması ve su kaynaklı afetlerden korunmak için birçok yöntem gelişti- rilmiştir. Sanayi devrimi sonrasında, günümüz medeniyeti- nin oluşmasında suyun yanı sıra elektriğin de yeri oldukça önemlidir. Dünyamızın karşı karşıya kaldığı küresel iklim değişikliği ve sera etkilerinin, atmosferimize verdikleri zararları azaltmanın en önemli yolu ise temiz, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimidir. Hidroelektrik santraller ve yenilenebilir enerji kaynakları (GES, RES vb.) bilinen çevreye dost ve uyumlu enerji kaynaklarının başında gelmektedir. Bu makalemizde; suya dayanıklı kabloların özelliklerinin neler olduğunu, hangi testlerin uygulandığını ve entegre olarak farklı sistemlerle nasıl kullanıldığını ele alacağız. Şehirlerin, kasabaların, köylerin veya en basit yerleşim yerlerinin yaşanabilir kılınması, endüstrinin ve OSB bölge- lerinin çalışır durumda olması için içme veya atık sularının ya da diğer kritik sıvıların (yağ, benzin vb.) IP koruma sınıfı yüksek dalgıç pompalar ile bir yerden başka bir yere güvenli bir şekilde aktarılması gereklidir. İçme suyu, atık su veya sıcak suyun aktarılması için kurulacak olan sistemlerde suyun kalitesini korumak ya da başta kablo olmak üzere sistemin zarar görmesini engelle- mek veya uzun süre çalışabilir durumda devam ettirilebil- mesini sağlamak için kullanılacak olan materyallerin bazı standartlara uygunluk sağlamaları gerekmektedir. Suya dayanıklı kabloların kullanım alanlarına göz attığımızda birçok farklı sektörel kullanım alanı ortaya çıkmaktadır. Genel olarak; • İçme suyu içerisinde kullanım • Atık su içerisinde kullanım olmak üzere suda çalışan kabloları iki ana sınıfa ayırabiliriz. Prysmian Kablo bünyesinde yer alan farklı ürün çeşitliliği sayesinde karada olduğu kadar sulak alanlar içinde de birçok çözüm sunmaktayız. Suya dayanıklı kablo çözümlerimiz 300/500 V‘tan 18/30 kV gerilim seviyesine, 1,5 m’den 2000 m’ye veya 40 °C’den 120 °C’ye kadar farklı kullanım koşullarında kullanılabilecek immersiyon (Immersion) * ya da submersiyon (Submersion) ** şekilde tasarlanmıştır. Atık su içerisinde kullanılan kablolar; arıtma tesislerine ait sistemlerde veya endüstrilerde kullanıldıkları için bu kabloların dış kılıflarının yağ veya kimyasal bileşik gibi aşındırıcı ortamlara dayanıklı ve mekanik dirençlerinin yüksek olması gerekir. Öte yandan, içme suyu içerisinde kullanılacak olan kabloların dış kılıflarının ise suya herhangi bir kimyasal ya da bileşen vermemesi veya herhangi şekilde suyun kalitesini bozmaması gerekir. Bu kapsamda kullanılacak olan kabloların “İçme Suyu Direktifi” kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Konu CAN SAĞKOL Türk Prysmian Kablo *immersiyon (Immersion): bir sıvı içerisine bir objenin sadece bir kısmını kaplayacak şekilde daldırmak ya da batırmak ** submersiyon (Submersion): bir sıvı içerisine bir objeyi bütünüyle batırmak, daldırmak