Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 179. Sayı (Haziran 2023)

40 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Haziran / 2023 Dönüşüm/İleri Dönüşüm; Enerji ve Malzeme Geri Kazanımı ve Bertaraf sırası mühim. Atık plastik döngüsel ekonomide dönüşürek değer kazanır- ken endüstrinin döngüsel ekonomiye geçişinde de sistematik dönüşüm ve eylemleri hızlandırma gerekiyor konu- suna dikkat çekerek ülkemiz bu gidişa- tın dışında kalmamalı. Bu değişim için dönüşüm şart” dedi. Plastik döngüsel ekonomisinin değişmek için dönüşüm yolu Prof. Karaosmanoğlu “2022’de Bir- leşmiş Milletlere üye 175 ülke plastik kirliliğini sona erdirme hedefli 2024’ün sonunda hazır olacak yasal bağlayıcı nitelikli anlaşma için tarihi kararı onay- ladı. Paris Anlaşması sonrasındaki en önemli ve çok taraflı bu anlaşma günü- müzün ve yarınımızın sigortası kabul ediliyor. Çünkü insanın dostu plastikle yaşam, sadece ve sadece en iyi atık plas- tik yönetimi ile doğanın, çevrenin ve iklimin de dostu olabilir. Plastiği keş- feden, sağladığı kolaylık ve çözümlerle yaşayan insan en iyi atık plastik yöne- timini de başarmalıdır. Hükümetler, yerel yönetimler, iş dünyası, sivil top- lum, akademi, medya ve yurttaşların plastik döngüsel ekonomisinin değiş- mek için dönüşüm yolumuzda bilim, teknoloji destekli çözümlerle eyleme geçmesi gerekiyor. Değişimi birlikte başarabiliriz” dedi. Plastik ekonomisinin korkutucu ve yeşil sayıları Birleşmiş Milletler verisine göre her yıl yarısı tek kullanımlık 400 mil- yon tondan fazla plastik üretilirken, bu miktarın yüzde onundan azı geri dönüştürülüyor. Her dakika bir çöp kamyonu kadar, yılda 19-23 milyon ton diğer deyişle 2200 Eyfel Kulesi ağırlığı kadar atık plastiğin göllere, nehirlere ve denizlere karıştığı tahmin ediliyor. Bu miktarın 2040’a kadar üç katına çıkacağı öngörülüyor. Deniz çöpünün yüzde 85’ten fazlası, en kalıcı ve zararlı kısmı plastik. 800'den fazla deniz ve kıyı türü bu kirlilikten etkileniyor. Çapı 5 mm’den küçük mikroplastikler gıda, su ve havaya karışıyor. Her birimiz yılda 50 binden fazla mikroplastiği tüketi- yoruz korkutucu sayısal bilgisi veren Dr. Karaosmanoğlu plastik döngüsel ekonomisine geçip 2040’a kadar denize giren atık plastiği yüzde 80 oranında azaltırsak ve böylece petrol ve doğal gaz- dan plastik eldesini yüzde 55 oranında düşürerek 70 milyar dolar tasarruf sağ- lama; iklim değişikliği sebebi sera gazı salımlarını yüzde 25 azaltma; 700 bin ek iş yaratmanın mümkün olacağını bildirerek plastik döngüsel ekonomisi yeşil sayıları cazibesinin bizleri bekledi- ğinin altını çizdi. Atmayalım, yakmayalım, ayrı toplayalım Öncelikle tek kullanımlık plastik tüketimimizi yaşamımızda mümkün her yerde azaltalım. Uzun ömürlü, dayanıklı plastik ürünleri satın alalım. Ambalajına tekrar doldurarak ürün satın alma seçeneklerini göz önüne alalım. Evde, okulda, işte, yolda, tar- lada, ormanda atık plastik çıktığında, nefes alalım. Düşünelim. Atık plasti- ğin toprak, su ve havaya karışmasına sebep olmayalım. Aksi takdirde bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalarla birlikte yaşadığımız güzelim dünyamızın nefesi azalır. Atmayalım, yakmayalım, ayrı toplayalım çağrısı yapan Dr. Karaosma- noğlu Dünya Çevre Günü’müz kutlu olsun dedi. n İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu SU DÜNYASI