Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 181. Sayı (Ağustos 2023)

26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ağustos / 2023 Siklon Prensibi ile Çalışan Katı Ayırıcılar SU DÜNYASI YÜK. MÜH. ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Siklon prensibi ile çalışan “Katı Ayırıcılar” bir tür su filtreleridir, yoğunluğu sudan daha ağır olan katıları kolayca sudan ayırır, ender bakım ister, tam otomatik kendini temizler ve az su atar. U n ve çimento sanayii tesislerinde ürün çoğu yerde hava ile taşınır ve ürünün havadan ayrılması istenen noktalarda katıları havadan ayıran, sik- lon prensibi ile çalışan katı ayırıcılar kullanılır. Aynı yöntem ile çalışan ve su içindeki yoğunluğu yüksek olan katıları sudan ayıran katı ayırıcılara “Hidrosiklon” adı da verilir. Kimya mühendisliğinde bu cihazlar “Separatör” adı ile de anılır. Fransızca kökenli “Separatör” kelimesinin sözlük anlamı “Ayırıcı”dır. Sıvıdan katıyı ayıran Hidrosiklonlara “Katı Ayırıcı” adı vermeyi uygun buluyoruz. Katı ayırıcıların özellikle maden sanayiinde proses içinde kullanılmaları çok eski yıllara dayanır, ancak kuyu sularının, dere sularının ve soğutma sularının katı ayırıcılar ile ekono- mik bir şekilde filtrasyonu son 50 - 60 yıl içinde gelişmiştir. Özellikle A.B.D.’de geliştirilen ve ülkemiz dahil bir çok ülkede patentleri alınan çok başarılı katı ayırıcı modelleri yıllar süren deneyler sonucu ortaya çıkmıştır, bunlar 1 m3/ saat – 2800 m3/saat debiler için imal edilir, su debisine göre 0,5 - 0,8 bar civarı basınç kaybı ile görev yapar ve su içinde bulunan, yoğunluğu sudan yüksek katıların büyük bir çoğun- luğunu sudan ayırır ve kolayca sistem dışına atar. A.B.D. patenti ile imal edilen katı ayırıcılar yoğunluğu sudan ağır katıları 60-70 mikrona kadar sudan ayırırken, bu patentlere uymadan imal edilen katı ayırıcılar ancak iri katıları sudan ayırabiliyor. A.B.D. patentli katı ayırıcıların su girişinde bulunan bölüm, cihaz içindeki su hızını arttırarak sudaki katıların merkezkaç kuvvet ile sudan kolayca ayrılmasını sağlar; ayrıca, cihaz dibinde bulunan özel “Voteks Kırıcı” bölüm, sudan ayrılmış olan katıların, cihaz içindeki “vorteks”e kapılıp tekrar suya karışmasını önler. Yazmış olduğumuz özellikler ile imal edilen A.B.D. patentli katı ayırıcılar yoğunluğu sudan ağır katıları 60-70 mikrona kadar sudan ayırır. Burada belirttiğimiz su hızı arttırıcı ve vorteks kırıcı bölümlerin imalatı yüksek ücretli torna ve freze işlemleri ile yapıldığın- dan, A.B.D. patenti ile imal edilen katı ayırıcılar diğer katı ayırıcılardan daha yüksek fiyata mal olur ve istenen filtrasyon görevini doğru yaparlar. 2000 m 3 /saat Kapasiteli Katı Ayırıcı

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=