Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 181. Sayı (Ağustos 2023)

50 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ağustos / 2023 Genel Müdürlüğü tarafından işletilen atık su arıtma tesislerinden ilk etapta Bergama, Aliağa, Türkelli, Kemalpaşa, Doğanbey gibi arazi imkanı yeterli olan atık su arıtma tesislerinde de aynı sistem kurularak uygulamaya alınması planlanıyor. Arıtılmış atık suların geri kazanım işlemlerinden geçirilerek, yeşil alan- ların sulanmasına yönelik olarak ilk uygulama Kemalpaşa Atık su Arıtma Tesisi’nde başlatıldı. Kemalpaşa AAT’de arıtılmış atık sularının geri kazanım ünitelerinden geçirilmesiyle elde edilen ve A Sınıfı Sulama Suyu kalitesinde olan geri kazanılmış su ile tesisin yeşil alanları sulanmakta, ayrıca Kemalpaşa Belediyesi yeşil alanlarının sulanma- sında da geri kazanılmış bu sudan yararlanılmaktadır. Arıtılmış atık suların tarımsal sulama amaçlı kulla- nımına yönelik olarak, 2021 yılında, İZSU Genel Müdürlüğü’nce Hasköy AAT’de 3000 m3 /gün kapasiteli Geri Kazanım Projesinin çalışmaları başla- tılmıştır. Buna göre arıtılmış atık sular, ileri arıtma teknolojilerinin kullanıla- cağı sistemler ile 1.Sınıf Sulama Suyu kalitesine getirilmesi hedeflenmektedir. Endüstriyel Atık suların Yönetimi Rapora göre İzmir’de bulunan 12 adet faal Organize Sanayi Bölgesinden 7 sinde atık su arıtma tesisi bulunu- yor. Bir adet Organize Sanayi Bölgesi belediye kanalizasyon sistemine bağlı olup, bunun dışında işletme sayısı az olan 4 adet organize sanayi bölgesinde oluşan atık sular fosseptikte toplanarak, vidanjör ile atık su arıtma tesislerine taşınmaktadır. Serbest Bölgelerden ESBAŞ’ın atık suları belediye kanali- zasyon sistemine bağlı olup, İZBAŞ’ın ise münferit atık su arıtma tesisi bulun- maktadır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü verilerine göre Su Kirliliği Kontrolü Yönetme- liği kapsamında İlimizde toplam 832 atık su arıtma tesisi bulunmakta olup; bunlarda 27 tanesi sürekli atık su izleme sistemi ile takip edilmektedir. İZSU Verilerine göre; görev alanı kapsamında yan kolları ile birlikte toplam uzunluğu 500 km ye ulaşan, 120 adet ana dere bulunmakta olup, bu dereler arasında kent merkezinde yer alan İzmir Körfezi’ne dökülen en önemli dereler Meles (Konak), Arap (Konak), Ahırkuyu (Bostanlı), Bor- nova, Manda (Bornova), Büyük Çiğli, Küçük Çiğli, Ilıca (Balçova), Ilıca (Karşıyaka), Poligon Deresi (Konak), Peynircioğlu (Mavişehir) dereleridir. Kentte yağmur suyunun taşınması ve körfeze ulaşması noktasında çok büyük önemi olan yerleşim alanları içerisinden geçen dereler taşıdığı kir- lilik nedeni ile oluşan atıklar ve koku sorunu gibi olumsuz çevresel sorun- ları oluşturmaktadır. Derelerin Kör- fezle buluştuğu kesimlerde derinliğin çok düşük olduğu, sığlaşmış bölgeler bulunmaktadır. Özellikle yaz aylarında sıcaklıkların artması ile birlikte durgun suyun olduğu bölgelerde mikrobiyo- lojik faaliyetlerin artması ile birlikte yosunlaşma ve koku problemi ortaya çıkmaktadır. Bu süreç derelere atılan çöpler ve atıklarla birlikte hızlanmakta ve sorun büyümektedir. Derelere atılan atıklar, kontrolsüz kaçak deşarjlar, alt- yapı eksiklikleri kaynaklı deşarj, ıslah ve bakım çalışmalarındaki aksaklıklar bu sorunun büyümesine neden olmak- tadır. Kent içerisinde yüzey ve yağmur sularını taşıyarak körfeze ulaştıran derelerin sağlıklı işleyişinin sağlanması amacı ile rutin bakım çalışmaları ile temizlik ve ıslah çalışmaları İBŞB / İZSU Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bu çalışmalar kap- samında tabanda biriken malzemenin toplanması ve bertaraf sahasına götü- rülmesi olarak yürütülen bu çalışmalar sırasında da koku sorunu oluşmaktadır. İZSU Genel Müdürlüğü tara- fından yayınlanan 2022 yılı faaliyet raporunda 2022 yılı boyunca 544 km uzunluğunda dere temizliği yapıldığı ve bu temizlik faaliyetleri sonucu dereler- den 256.124 ton malzeme çıkarıldığı belirtilmektedir. Aynı raporda; Meles Deresi Sümerbank mevki, Meles-Arap dereleri birleşim noktası, Manda deniz çıkışı, Manda 3. Sanayi Sitesi, Bor- nova, Büyükçiğli, Peynircioğlu, Çeşme Musalla ve Ahırkuyu (Bostanlı) derele- rinde sabit bariyer sistemi ile 2022 yılı boyunca toplam 604 malzeme alındığı belirtilmektedir. Çalışmalar kapsa- mında vatandaşlar ya da işletmeler tara- fından derelere atılan çöp, plastik atık- lar, lastikler, giyim eşyaları gibi farklı RAPOR