Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 183. Sayı (Ekim 2023)

46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ekim / 2023 kazanım tesisi projeleri, asit içerisinden demir sülfat heptahidrat gübresi elde eden geri kazanım projeleri, çok yüksek KOİ kirliliği olan çöp sızıntı sularının özel Cross Flow RO sistemi ile deşarj standartlarına indirilmesi projeleri, bazik yağ alma banyoları içerisindeki yağ alma kimyasalının yağdan ayrıştırı- lıp kimyasalının geri kazanılması proje- leri, yenilenebilir sıvı yağ içerisine karış- mış 3 – 5 ppm seviyesindeki makine yağının seçici olarak uzaklaştırılması projeleri, evsel atık su bulaşmış su kay- nağının ultra saf su haline getirilmesi projesi, asit içerisinde yer alan bakırın sementasyon prosesiyle elementel bakır olarak geri kazanılması projesi, bor yağı içeren sıvı solüsyonların içerisinden bor yağının geri kazanılması, reçineli yumuşatma sistemlerinden çıkan reje- nerasyon sularının sodyum klorürlü sıvı olarak geri kazanılması projesi, tekstil boya makinalarındaki renkli ve tuzlu suyun şeffaf ve tuzlu su olarak geri kaza- nılması projelerini vb. icra ettim. Firma olarak gelecek hedefleriniz nelerdir? Az önce bahsettiğimiz gibi konvan- siyonel su ve atık su işlerinden ziyade kaynağında geri kazanım projelerini yapmak GLANCO’nun öncelikleri arasında yer almaktadır. Biz bunu sek- törde oyun değiştirici olarak nitelendi- riyoruz. Yukarıda saydığımız projelerin dışında diğer endüstriler içinde gerekli olabilecek ihtiyaç husus edebilecek kay- nağında geri kazanım projelerini önce saptayıp daha sonra teknik üniversi- telerle çözüm geliştirmek ve akabinde bu özel projeleri sektöre uygulayabil- mek gelecek hedeflerimiz arasında yer almaktadır Atık su arıtma sürecinde sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği konularının öneminden bahsedebilir misiniz? Atık su arıtma sürdürülebilirliği ile ilgili olarak; bilindiği üzere Türkiye’de 1980’lerin sonu 1990 başı itibariyle evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesis- leri kurulmaya başladı. O günün şart- larında ve teknolojisinde bu elzem bir husustu. Ancak zaman geçip teknoloji geliştikçe arıtma tesisleri sürdürülebilir bir konsept olduğu konusu tartışma konusu yaratmıştır. Şöyle ki; bir alü- minyum eloksal kaplama banyosu atık su artıma tesisi için ciddi bir miktarda kostik ve baryum klorür kimyasalı tüketmek yerine bugün gelinen noktada asit banyolarına, asit geri kazanımı yap- mak çok ama çok makuldür. Böyle bir asit geri kazanım sistemi hem asidi geri kazanmakta (asit tüketiminden tasarruf ettirmekte) hem asit tankının boşaltılıp atık su arıtma tesisine gönderilmesini engellemekte, hem eloksal banyolarının redresör güç tüketimini düşürmekte, hem de asit tankını boşaltmak için de gerekli iş gücünü ve üretim prosesine ara vermeyi ortadan kaldırmaktadır. Bu örnekte asit geri kazanımının atık su arıtma tesisine mukayesen; elekt- rik enerji tüketimi, yeni asit temini maliyeti, eloksal kalite standardının tutturulması, atık su arıtma tesisinde kullanılacak kimyasalların azaltılması vb. hususlar açısından sürdürülebilir olduğunu söylemek doğrudur. Cümleyi başka bir şekilde kurmak gerekirse atık su artıma tesisleri günümüzde “kayna- ğında geri kazanım proseslerine muka- yesen” sürdürülebilir değildir. Enerji verimliliği konusuyla ilgili olarak ise günümüzde birçok inova- tif çözümler sunulmaktadır. Bunlar motorların enerji verimlilik sınıfları- nın arttırılması, turbo blowerlarının, santrifuj blowerlarının yerine alıyor olması vb. donanımsal değişikleri içer- mektedir. Fakat bizim bu konudaki yaklaşımımız özellikle evsel atık su arıtma proseslerinde donanımsaldan ziyade proses değişikliğine gidilmesi gerekliliği yönündedir. Evsel atık su arıtma tesisleri mevcut yüzlerce diğer atık su kaynakları arasında arıtılması en kolay olandır. Biz döner biyolojik disk (DBD) prosesiyle evsel atık su arıtma tesisi projeleri yapmayı destelemekte- yiz. DBD teknolojisiyle yaklaşık %80’e varan enerji tüketiminde tasarruflar sağlanmaktadır ve üstelik AKR, kon- vansiyonel vb. proseslerin yakalamış olduğu kaliteyi aynı şekilde sağlamak- tadır. Bu konuda dünyada en iyi birkaç firma arasında sayılabilecek bir yerli firma ile iş ortaklığı yapmaktayız. DBD teknolojisiyle sadece evsel atık sularda SÖYLEŞİ