Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 184. Sayı (Kasım 2023)

28 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Kasım / 2023 Personel eğitimine gerekli önem verilmiyor İnsan kaynaklarının kapasite geli- şimi için yüksek öneme sahip “perso- nel başına hizmetiçi eğitim süresi” için 28 SUKİ’ye ait veri analiz edildiğinde; ortalama hizmetiçi eğitim süresinin 0.16 saat/personel.yıl olduğu tespit edilmiştir. 28 idareden sadece 6’sının ortalama değerin üzerinde olması, birçok idarenin personel eğitimlerine gerekli önemi vermediklerini göster- mektedir. Büyükşehirlerin dörtte üçünün Su Master Planı Yok Kurumsal stratejik yönetim gös- tergeleri arasındaki “geçerli olan ve idarece uygulanan bir master planın varlığı” göstergesi için bilgi veren 28 idarenin beyanlarına göre master plana sahip olmayan idarelerin sayısı 21’dir. SUKİ’lerin hizmetlerini kısa vadeli çözümler yerine en az 30 yıllık bir perspektifle ve programla hazırlanmış olan bir master plana dayandırmaları önceliklendirilen konular arasında yer almalıdır. Başta büyükşehirlerdeki SUKİ’ler olmak üzere bütün illerdeki ilgili ida- relerin içme suyu, atık su ve yağmur suyu hizmetlerinin etkin ve ekonomik bir şekilde verilebilmesi için iyi hazır- lanmış master planlara sahip olmaları önem arz etmektedir. Kurumsal stra- tejik yönetim göstergeleri arasındaki “geçerli olan ve idarece uygulanan bir master planın varlığı” göstergesi için bilgi veren 28 idarenin beyanlarına göre geçerli ve uygulanan bir master plana sahip olmayan idarelerin oranı %75’tir. SUKİ’lerin sadece 9’unda müstakil Ar-Ge Birimi var İçme suyu ve atık su konularında geniş araştırma sahasına sahip sektör- deki AR-GE faaliyetlerini yaygınlaş- tırmak üzere, yeterli mali ve teknik imkanlara sahip SUKİ’lerin bünyele- rinde ayrı bir AR-GE birimine sahip olmaları çok önemlidir. SUEN tarafın- dan yapılan çalışmada “idarede AR-GE biriminin varlığı” sorgulandığında, 29 idare arasında müstakil AR-GE biri- mine sahip idare sayısı sadece 9 olduğu görülmüştür. SUKİ’lerin enerji ve finansal performans verimlilikleri düşük İdarelerin özellikle enerji verimli- liği ve finansal performans alanlarında göreceli olarak düşük performans gösterdiği görülmektedir. İdarelerde enerji verimliliği konusunda çalışma- lar yapılması ve İdarelerin yenilenebilir enerji konusunda acil tedbirler alma- ları ve yenilenebilir enerji kaynaklarını işletme faaliyetlerinin bir bileşeni haline getirmeleri gerekmektedir. İdarelerin ekonomik ve finansal performansın en önemli bileşenlerinden olan özkay- nak, gelir-gider ve tahsilat oranlarını artırmak için gerekli tedbirleri almaları gerekmektedir. Ortalama su kayıp oranı %40 Her ne kadar içme suyu hizmet- leri diğer alanlara göre daha yüksek bir ortalama değere sahip olsa da, bu alanın en önemli bileşen göstergelerinden biri olan su kayıp oranı (%40) halen yüksek bir seviyededir. İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sis- temlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliğinde öngörüldüğü üzere, bu oranın acil bir şekilde %25’in altına çekilmesi gerekmektedir. 3 SUKİ tamamen yeraltı suyu çekiyor SUKİ tarafından paylaşılan veriler analiz edildiğinde; yüzeysel ve yeraltı su kaynakları oranlarının sırasıyla ortalama %59 ve %41 olduğu görül- mektedir. 3 idare tamamen yüzeysel su kaynağı, 3 idare ise tamamen yeraltı su kaynağı kullandıklarını bildirmiştir. SUKİ’lerin performansı ve sürdürülebilirliği kritik seviyede SUEN tarafından yapılan çalışma kapsamında; idarelerin yeterliliği ve etkinliği, kurumsal başarılarının ve sür- dürülebilirliklerinin temelini oluşturan 7 önemli alt kategoride sorgulanmıştır. Kurumsal, ekonomik ve finansal, müşteri hizmetleri, enerji verimliliği, içme suyu hizmetleri, atık su hizmetleri ve çevre olmak üzere belirlenen tematik kategoriler, farklı faaliyet alanlarının performanslarını ayrı olarak değerlen- direbilmek açısından oldukça önemli- dir. Farklı kategorilerde analiz edilen idareler aynı zamanda bütüncül açıdan oluşturulan endeks dahilinde de toplam puana göre bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Türkiye genelinde değer- lendirme yapılan 28 idare için ortalama U. Apgar Endeksi puanı 2020 yılı için 8,32 olarak belirlenmiş olup, bu değer, endeks skalasında kritik seviyeye karşı- lık gelmektedir. SUKİ’lerin Performansında ilerleme yok Bu değer, 2017 yılı verileriyle hesaplanan en son mukayeseli değer- KONUK YAZAR