Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 185. Sayı (Aralık 2023)

HABERLER 8 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2023 “Tüketirken Ambalajları Azaltırsak, Çevre Kirliliğini de Azaltırız” Y aşamda atık önleme far- kındalığını artırma hedefli yüksek paydaş katılımlı girişim ve en büyük kampanya olan Avrupa Atık Azaltım Haf- tası bu yıl 18-26 Kasım 2023 tarihlerinde “Ambalajlar: Paketli Ürün Alma” teması ile gerçek- leştiriliyor diyen İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüke- tim Derneği (SÜT-D) Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu; ambalajlar, ürünleri depolarken, taşırken, tüketiciye arz ederken, tüke- tilirken içindekinin niteliğini koru- mak ve çoğu yerde hijyen için gerek- lidir. Ancak tüketicinin ve endüstrinin ambalajlama için yapması gerekenler var. Çünkü ambalaj, yaşam döngü- sünde üretiminden faydalı kullanım ömrünü yitirene dek ve en önemlisi de atık oluştuğunda gezegenimizin üç temel acil sorunu olan çevre kirliliği, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kay- bına neden olarak kara ve su ekosistem- lerini, yaşamımızı tahrip eder. Paketli ürün satın almayı nasıl azaltabileceği- mizi öğrenerek gezegen dostu tüketici olalım. Ambalajlı ürün satın aldığı- mızda aslında içindekini ve dışını satın alarak kesemizde ve gezegenimizde iki misli olumsuz etki yaratıyoruz. Enerji, su ve ham madde tüketimine etkimizi azaltırken akçe cebimizde kalsın. Satın almada ambalajlara dikkat edelim çağ- rısı yaptı. Gezegen ve cebimize iki misli olumsuz etki SÜT-D Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu “Ambalajlar ürünlerin tüketiciye niteliğini yitirmeden ulaş- ması ve satın alınma albenisi, reklamı için mühimdir. Ahşap, cam, kağıt, kar- ton, metal, plastik ambalajlarla ürüne koruma, çoğu yerde hijyen sağlanır. Bazı paketlemelerde ambalaj içine koruma malzemeleri de eklenir. Çoğu yerde kat kat paketlemeler yapılırken hele de şık paketlemelerde abartı da oluyor. Hepsi ham madde tüketimi. Hepsi enerji tüketimi. Hepsi su tüke- timi. Hepsi maliyet. Hepsi işlevi bitince atık. Atık çıktığında doğru yönetil- mezse; hepsi toprak ve deniz kirliliği, hepsi iklimi değiştirme, hepsi biyoçe- şitliliği yok etme, hepsi gezegene olum- suz etkileri artırmak demek. Tüketici aslında iki ürün, diğer deyişle içinde- kini ve dışını satın alarak kesesine ve gezegene iki misli etki yaratmakta” bil- gisini vererek son veriye göre Avrupa Birliği’nde 2020’de 79,3 milyon ton ambalaj atığı çıkarken, son on yılda tek kullanımlık ambalaj atığı yüzde 20’den fazla arttı. Bu değerin 2030’a dek yüzde 19 daha artması ve sebep olunacak sera gazı salımının 66 milyon ton olacağı öngörüsündeki rakamlar korkutucu vurgusu yaptı. Tüketicinin ambalaj azaltması ve atığını yönetmesi Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu “Tüketici ambalaj azaltımına, satın almada hem ürünü hem de paketini bir arada değerlendirerek seçme alışveriş kültürü edinerek başlayabilir. Ambala- jın ürünü koruması niteliğine abartılı albenisi için malzeme eklenen ürünler, kat kat paketlemeler tercih edilme- melidir. Çünkü çoklu malzemeli şık paketler aslında gezegene çoklu tahribat da yapıyor. Tüketici eti- ket okuyarak ambalajın içeriğini, ne kadarının geri dönüştürülmüş atıktan olduğunu mutlaka öğren- meli. İşlevi yeterli ambalajlar ve paketlemeler tercihimiz olmalı. Yeniden doldurulabilir ambalajlı ürünler önceliklenmelidir. Tüke- tici kendi kabına ürün satın alma seçeneklerini de iyi bilmelidir. Böylece paketli ürün satın almada azaltma ve gezegen dostu tüketicilik, sürdürülebilir yaşam başarılabilir” açık- lamasını yaparak atık ambalajlarımızı mutlaka ayrı toplayarak döngüsel eko- nomide değer kazanmasını sağlamalı- yız” dedi. Ekotasarımlı ambalaj ve atığı Dr. Karaosmanoğlu “Ambalaj sanayisi ekonomide istihdam ve gelir yaratırken ambalajların yaşam dön- güsü yönetiminde ekotasarım yapıl- ması, diğer deyişle ambalaj geliştirme sürecinde çevresel etkiler ile kaynak verimliliğinin birlikte dikkate alın- ması şarttır. Ekotasarım “Performans ve maliyet gibi temel ürün kriterle- rinden ödün vermeden, bir ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca çevresel etkisini en aza indirmeyi amaçlayan ürün geliştirmede gerçekleştirilen tüm eylemler” olup ekotasarım ile kolay geri dönüştürülebilir ambalajlar üretilirken, ambalajlarda geri dönüştürülmüş bile- şen miktarının da artırılması döngüsel ekonomide başarılabilir. Sanayicimizin hedefinde ekotasarımlı ambalajlar ve ambalajının atık yönetimi sürecinin sıkı takibi olmalıdır” hususlarına dikkat çekerek, markalar pazar payları yanı sıra döngüsel ekonomi dostu ekotasarımlı ambalajları ile yeşil yıkama yapmadan övünmelidir” dedi. n