Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 185. Sayı (Aralık 2023)

33 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2023 SÖYLEŞİ ve ısıtma sistemlerinin su kaynaklı şartlandırılması ile verimlilik, perfor- mans ve enerji kazançları; su kaynaklı patojenlere karşı yapılan dezenfeksi- yon mücadelelerini hem profesyonel iş konum hem de dünya ve insanlığa karşı sorumluluk misyonum olarak çok önemsiyorum. Dünya ve insanlığa karşı sorumluluk misyonunuzdan bahsederek ne demek istiyorsunuz? Para kazanmamızı sağlayan, iş kolu- muzun bir parçası olan endüstriyel sistemlerdeki suların şartlandırılması ve su kaynaklarının endüstride doğru kullanılması ile tüm dünya genelinde makro ölçekte enerji tasarrufu yapa- bilir, üretilmesi çok pahalı ve zor olan makine ve sanayi sistemlerinin çok daha performanslı ve verimli kullanıl- masını sağlayabiliriz. Basit bir örnekle, soğutma veya ısıtma yapılan bir sistemin su geçişi olan iç yüzeylerinde oluşacak 2 mm kalınlıkta bir çökelti veya kaplama, o sistemde %20-%30 civarında bir verim kaybına kolaylıkla sebep olabilir. Sudaki safsızlıkların disperse (basitçe homojenize) olmasını sağlayıp, tıkanma ve yüzey kaplamaların önüne geçerek rahatlıkla enerjide, zamanda, işçilikte, mekanik sarf ve bakımlarda, %20’ye kadar tasarruf sağlayıp, verimlilik elde edebiliriz. Bu sayede dünyanın yete- rince işletme ve kurulum sermayesi olmayan bölgelerinde de endüstrinin daha hızlı gelişmesi ve verimli olmasına katkı sağlanabiliriz. Bunun bir de insan ve çevre sağlığı yönü var. Endüstride kullanılan suların doğru şekilde ve yeterince dezenfekte edilmemesi durumunda oluşacak pato- lojik kaynaklar makinelerin etkin güçle- rinin de etkisi ile doğaya göre daha hızlı yayılıp daha uzun mesafelere ulaşıp çok daha yıkıcı etkiye sahip olabilirler. Bu durumda özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde kontrolsüzlüğün, dezenfektanlara ve yeterli sağlık hiz- metlerine ulaşımların kısıtlı olmasının da etkisi ile doğa ve tüm canlılar için oldukça zarar verici istenmeyen olaylar yaşanabilir. Maddi boyutun ötesinde iş kolum olan su şartlandırma sektörünün doğru ve etkili yapılmasının; sosyal sorumluk ve insani yönden de çok önemli oldu- ğunu düşünüyorum. İş kolunuz olan su şartlandırmanın önemini ve sizin yaptığınız işlerden örnek vererek açıklayabilir misiniz? Yaptığımız işlerden biri AVM, Has- tane, Fabrika, Otel gibi toplu yaşam alanlarındaki su şartlandırmadır. Basit bir örnek ile; AVM, Hastane, Fab- rika, Otel gibi toplu yaşam alanlarının uygun bölümlerinde (genelde çatılarda) soğutma kuleleri bulunur. Bu kuleler endüstriyel soğutma sistemlerinin ken- disini su yolu ile hava kaynaklı soğu- tulmasını (oluşturduğu ısının deşarj edilmesini) sağlar. Sistemin çalışması aynı yağmur esnasında su damlacıkları- nın gökyüzünden aşağı doğru düşerken ısı değişimi yapmasına benzer şekilde kulede oluşturulan yapay endüstriyel alanla, doğanın modellemesi örnek alı- narak yapılan bir soğutma sistemidir. Kulede yapılan bu suyun sirkülasyonu esnasında büyük miktarda evaprasyon (suyun ısıya bağlı buharlaşması sonucu gaz haline gelmesi) meydana gelir ve su molekülleri gaz formuna geçince geniş alanlara yayılabilir. Eğer kuledeki su kütlesinde patojenik (hastalık yapıcı) bir oluşum meydana gelirse kule içe- risinde bu tür bir hastalık yapıcı orga- nizma çoğalır ve ürer. Bu kule de dezen- feksiyon&sanitasyon yapılmaz ise bu tür patojenler (hastalık yapıcı, bakteri, virüs ve mikroplar) gaz formundaki su molekülleri ile çok çok büyük alanlara yayılıp insanlar da dahil olmak üzere birçok canlıya çok kısa sürede hastalık bulaştırabilir. Benim profesyonellikle- rimden bir tanesi de bu tür sistemlerin var olan teknolojik imkanlar ile sürekli kontrol edilmesi ve optimum düzeyde çok katmanlı dezenfeksiyonun yapıl- masıdır. Su şartlandırma işlemi yapılan yer- lerde; sürekli su kaybı yaşayan yeni su takviyesine ihtiyaç duyan bu tür sistem- lerin endüstriyel açıdan verimli olma- sını sağlayarak daha az enerji tüketilme- sini, istenilen performansı yakalamasını (daha kısa süre çalışmalarını sağlaya- rak), daha az bakıma ihtiyaç duyma- larını makinelerin ömrünü uzatmayı sağlayarak her tür enerjinin ve imalatın çok değerli olduğu günümüzde önemli bir katkı yaptığımı düşünüyorum. İş ve müşteri yaklaşımınız nedir? Şahsen kendim, sahibi olduğum fir- malar, üyesi olduğum dernek ve kuru- luşlar, sosyal platformlarda hep seçici olmaya dikkat ettim. İş konum olan “su şartlandırma” dünyada çok ihtiyaç duyulan hemen her yerde yapılabilecek fakat kaynakların kısıtlı olduğu bir alan. Bunu şöyle değerlendirebiliriz. “Etrafta çok hasta var. Fakat aşı çok az”. Bu sebeple gerek ticari gerekse sosyal pro- jelerde enerjimizin yettiği kadar seçici olmak zorunda kalabiliyoruz. Özellikle sosyal sorumluluk projelerinde iyi niyet network’e sahip kişi ve kuruluşlarla çalışmaya çaba gösteriyorum. Sizi sektörde öne çıkaran özellikler nelerdir? Bence hem kendi firmalarımda hem de çevremde iyi insanlardan olu- şan geniş bir network’e sahibim. Özel sektörde iş hayatım boyunca dar bir endüstriyel alan olan su şartlandırmaya odaklanmış olmam gerek ticari partner- lerim gerekse firmalarımın içerisindeki profesyonel, iyi niyetli teknik kadro- larla sıkı iş birliğine dayanan bir çalışma ortamına sahip olmak bize farklı çözüm yollarına ulaşabilmemize, farklı bakış