Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 185. Sayı (Aralık 2023)

43 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2023 birçok canlıya kolaylıkla ulaşabilmesi durumudur. Yapılan saha çalışmalarında özel- likle afetler sonrası doğru şekilde şart- landırılmayan kulelerden yayılan pato- jenlerin afet sahasındaki su kaynakları ve canlılara ulaşması ile ciddi solunum rahatsızlıklarına ve hatta afetin anlık fiziksel etkisinden çok daha büyük sayılarda mortaliteye (ölüme) sebep olabildikleri görülebilmektedir. Soğutma Kulesinden Kaynaklı Hastalıklar Soğutma kulelerinde hava hare- ketlerinden ve çalışma sıcaklığından dolayı sistemde ıslak yüzeylerin fazla olması nedeniyle mikroorganizmaların gelişimi için ideal ortamdır. Başka çok virüs ve mikroorganizmanın yanında Legionella Pneumophila bakterisi su soğutma kulesinde bulunma riski yük- sek olan bir bakteridir. İnsanda ölümcül olan lejyoner hastalığına yol açmak- tadır. Lejyoner hastalığı insanda hava yoluyla bulaşmaktadır. Akciğerlerde üreyen legionella bakterisi insanlarda lejyoner hastalığını yaratıyor ve ölüm ile sonuçlanabiliyor olabilmektedir. Legionella Pneumophila bakterisi diğer birçok patojen gibi soğutma kulelerinin çalışma ısısı olan 25-45 °C derecele- rinde çok hızlı ve etkin olarak üreye- bilmektedir. Soğutma kulesinde oluşabilecek mikroorganizmalara ve kirliliğe karşı işletme nasıl önlemler alabilir? Su soğutma kulesindeki soğutma suyu sürekli ve kontrollü şekilde şart- landırılması gerekir. Oluşabilecek mik- robiyolojik ve katı kirlilik oluşmasını engellemek için bazı yöntemler aşağı- daki gibidir. 1. Soğutma suyu tam otomatik ters yıkamalı filtreler ile sürekli olarak filtrelenmelidir. 2. Soğutma suyu istenmeyen kireç için kimyasal ve fiziksel olarak şartlan- dırılmalıdır. Besi suyunu kalitesini düzenli olarak kontrol edilmelidir. Ham suyun kalitesine göre yumu- şatma veya ters ozmos gibi sistem- lerle istenilen seviyeye getirilerek besi suyu kalitesi artırılmalıdır. 3. Soğutma suyunun sürekli olarak iletkenliği kontrol edilmelidir. Suyun iletkenliği yükseldiği zaman bir miktar su deşarj edilir ve deşarj edilen su yerine besi suyu ile takviye yapmalıdır. 4. Soğutma suyuna düzenli olarak etkin biyositler dozajlanmalıdır. Soğutma suyundan alınacak su numuneleri belirli aralıklarla tıbbi laboratuvarlara patojen varlığına yönelik analiz yapılmalıdır. 5. Su soğutma kuleleri düzenli peri- yotlarla kontrol edilmelidir. Kont- rollerde rastlanabilecek kireçtaşı, tortu, biyofilm tabakası gibi kirli- likler tespit edilmesi durumda, bu kirlilikler yok edilmelidir. Bu basit yöntemler ile soğutma kulesinde mikrobiyolojik olarak ve kir- liliğin minimum seviyeye düşürülmesi kolaylıkla sağlanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir etkende kontrolsüz dezen- fektan kullanılmamasıdır. Zehir denen şeyin aslında nerede ise hiçbir şey olma- dığı fakat her şey için fazla doz olduğu unutulmamalıdır. Her nasıl mikrobiyo- lojik korozyon sonucu sistemlerde yapı- sal hasarın meydana gelmesi mümkün ise yüksek dozda kontrolsüz kullanılan biyosit ve dezenfektanlarında sistemde korozyon ve yapısal hasara sebep olabi- leceği unutulmamalıdır. n TEKNİK MAKALE