Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 186. Sayı (Ocak 2024)

42 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ocak / 2024 A vrupa'nın denizlerini etki- leyen iklim değişikliğinin ana faktörleri, atmosfer- deki artan karbondioksit seviyeleri, artan küresel sıcaklıklar ve sudaki azalan oksijen seviyeleridir. Şim- diye kadar okyanuslar küresel olarak atmosfere artan sera gazı emisyonları- nın ürettiği ısının %91'ini ve karbon emisyonlarının yaklaşık %30'unu emdi (IPCC, 2021; UNFCC 2021). Kar- bondioksit ve artan sıcaklıklar, iklim değişikliğinin deniz biyolojik çeşitliliği açısından 'ölümcül üçlüsünün' oluş- masına katkıda bulunuyor: okyanus asitlenmesi, denizlerin ısınması ve oksi- jenin azalması. Okyanus asitlenmesinin ve denizlerin ısınmasının artan gidişatı, deniz organizmaları üzerinde daha fazla baskı yaratıyor (Şekil 1). 'Ölümcül üçlü' bir araya geldi- ğinde deniz biyolojik çeşitliliğini daha savunmasız hale getiriyor ve ekosis- temlerin dayanıklılığını azaltıyor. Bu, ya ölümcül koşullar yaratan doğrudan etkiler (örneğin çok yüksek sıcaklıklar) yoluyla ya da değişimin diğer etkenle- rinden kaynaklanan etkileri şiddetlen- diren dolaylı etkiler (örneğin düşük oksijen koşullarına yol açan artan besin yükleri) yoluyla olabilir. Ölümcül üçlü, genellikle doğrusal olmayan, kademeli etkiler yoluyla biyo- lojik çeşitliliğin kaybına ve ekosistem fonksiyonlarının ve yapılarının bozul- masına yol açar. Buna paralel olarak ekosistem hizmetleri de zarar görüyor. Örneğin, ticari açıdan önemli balıkçılık alanlarında avlanma azalıyor ve mavi karbon ekosistemlerinin karbon depo- lama kapasitesini kaybeder. Gözlemler, antropojenik iklim deği- şikliğinin okyanus ve kıyı ekosistemle- rini binlerce yıldır benzeri görülmemiş koşullara maruz bıraktığını, bunun da deniz yaşamı ve kıyı bölgeleri üzerinde önemli etkilere yol açtığını göstermek- tedir. Gözlemlenen etkiler arasında, İKLIM DEĞIŞIKLIĞI Deniz Yaşamını Nasıl Etkiliyor? AVRUPA ÇEVRE AJANSI ÇEVİRİ