26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Mayıs / 2024 RAPOR gibi, asbestle ilgili politika ve uygulamalara doğrudan müdahale etmeyi amaçlamamaktadır. Politika önerileri ve uygulama tavsiyeleri için daha fazla araştırma ve paydaş işbirliği gerekmektedir. Bu sınırlılıkların ve kapsamın farkında olarak, bu çalışma, Hatay İli'nde deprem sonrası inşaat ve yıkıntı atıklarında bulunan asbestin yayılımı ve sağlık risklerini daha iyi anlamamıza katkı sağlayacaktır. 4. ARAŞTIRMANIN VARSAYIMLARI 1- Asbestli Malzemelerin Kullanımı Varsayımı: Araştırma, Hatay bölgesinde Türkiye'de asbest kullanımının yasaklanmadan önce, inşa edilmiş ve depremde zarar görmüş binalarda asbestli malzemelerin bulunabileceği varsayımını içermektedir. Bu, asbestin bu binalarda mevcut olabileceği düşüncesine dayanır. 2- Depremin Asbestin Çevreye Yayılım Etkisi Varsayımı: Bu varsayım, depremin, bu binalardaki asbestli malzemeleri parçalayarak asbest liflerini serbest hale getirdiği düşüncesini içermektedir. Depremin etkisiyle asbestli malzemelerin zarar görmesi sonucunda asbest liflerinin çevreye yayılması beklenmektedir. 3- Atığın Doğru Yönetilmediği Varsayımı: Araştırma, asbestli malzemelerin kaynağında ayrıştırılmadan inşaat ve yıkıntı atıklarının enkaz alanından kaldırılması, taşınması ve açık alanlarda depolanması sırasında hatalı atık yönetim politikalarının uygulandığı ve atığın doğru yönetilmediği varsayımını içermektedir. Bu, asbest liflerinin çevresel ortama ve faunaya yayılmasının bir sonucu olarak değerlendirilir. Bu varsayımlar, araştırmanın temelini oluşturan hipotezleri ve çalışmanın amaçlarını açıklayan önemli temel önermeleri içermektedir. Araştırmanın bu varsayımları test ederek ve verileri toplayarak daha kesin sonuçlara ulaşmayı amaçlamaktadır. 5. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Çalışma, 02.09.2023 ve 03.09.2023 tarihlerinde gerçekleştirilmiş olup Hatay İlini kapsamaktadır. Çalışmaya 02.09.2023 Cumartesi günü Gaziantep ili Şehitkamil ilçesi, Kıbrıs Caddesi üzerinden bulunan bir benzin istasyonunda çalışma süresince kullanılacak araç yıkanıp araç üzerinden toz numunesi örneği (E-121) alınarak başlanmıştır. Hedef 02- 03.09.2023 tarihlerinde gerçekleştirilecek saha ziyaretleri ve numune alma çalışmalarında kullanılacak aracın üzerinde rüzgar vb. etkenlerle birikecek tozlarda asbest lifi bulunup bulunmadığını teyit etmektir. TURKAK akreditasyonu bulunan Agt Vonka Mühendislik ve Laboratuvar Hizm. San. Ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Şubesi’nde analizi yapılan numuneler, 02.09.2023 tarihinde Hatay, Antakya Serinyol ve Antakya Merkez’den, 03.09.2023 tarihinde ise Antakya Merkez, Samandağ Yeşilköy, Samandağ Merkez ve Defne’den alınmıştır. Araç üzerinde biriken tozlardan alınan numuneler (E-176 ve E-192) ise Gaziantep’ten alınmıştır. Toplamda 45 adet numune alınmış olup çalışma kapsamında numune alma noktaları saha ziyareti sırasında hafriyat döküm alanları, enkaz kaldırma çalışmalarının devam ettiği alanlar ve buralarda yapılan çalışmalardan etkilenme potansiyeli taşıyan yerleşim alanları ile floradan seçilmiştir. Alınan numuneler ve alındığı noktalar planlı bir gözlem/ izleme sonucu değil, rastgele seçilmiştir. Numuneler 2 farklı metot kullanılarak alınmıştır. Katı malzeme numuneleri asbest taşıma potansiyeli olan izolasyon malzemelerinin uygun yerlerinden parça alınarak kilitli poşete konulup etiketlenmiştir. Toz numuneleri için ise uygun numune alma kitleri (stub) kullanılmış, numuneler bu kitler yardımıyla alınmasının ardından etiketlenip kilitli poşete konulmuştur. Numuneler, TURKAK akreditasyonu bulunan Agt Vonka Mühendislik ve Laboratuvar Hizm. San. Ve Tic. Ltd. Şti İstanbul Şubesi’ne analizleri yapılmak üzere tarafımızca teslim edilmiştir. Alınan numuneler HSG248 A2’ye göre polarize ışık mikroskobu altında dispersion boyaması ve ISO 22262-1 2012 – SEM göre taramalı elektron mikroskobu ile Enerji Dağılım X-Işını Mikro analizi kullanılarak test edilmiştir. 6. BULGULAR Çalışma kapsamında asbest tetkiki yapılmak üzere toplam 45 adet numune alınmıştır. Alınan numunelerin etiket numaraları, adresleri, numune içeriği, alındığı tarih ve laboratuvarın tarafımıza ilettiği numune sonucu aşağıda yer alan Tablo-1’de yer almaktadır. Laboratuvar sonuçlarına göre alınan 45 numunenin 16’sında asbest tespit edilmiştir. Asbest tespit edilen numuneler yaşam alanlarından, floradan (yaprak ve meyve yüzeyinden), toprak yüzeyinden, araç yüzeyinde biriken tozlardan ve izolasyon malzemelerinden alınan numunelerdir. Numune sonuçlarında serpantin grubuna ait Chrysotile (beyaz asbest) ile amfibol grubuna ait olan Actinolite ve Anthophyllite tespit edilmiştir. Numunelerin analizini gerçekleştiren Agt Vonka Mühendislik ve Laboratuvar Hizm. San. Ve Tic. Ltd. Şti İstanbul Şubesi’nin hazırlamış olduğu Katı Malzemelerde Asbest Tür Tayini Deney Raporu, ekte sunulmuştur. 7. TARTIŞMA VE DEĞERLENDİRME 02.09.2023 ve 03.09.2023 tarihlerinde gerçekleştirilen çalışmada elde edilen sonuçları etkileme ihtimali bulunan olgular şunlardır: Numune Temsiliyeti: Alınan numuneler, enkaz alanlarını, depolama alanlarını, hafri-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=