46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Mayıs / 2024 MAKALE Geri Kazanılan Kent Atıksularının Sulamada Kullanımı ve Uygulama Örnekleri(*) 1. GIRIŞ Nüfus artışı, yükselen yaşam standartları, kentleşme, artan ekonomik faaliyetler ve sulu tarım alanlarının genişlemesi nedeniyle suya olan talep her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle su taleplerinin yönetimi ve yeni su kaynaklarının geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Su sınırlı bir kaynak olduğu için sadece bir kez kullanımı uygun değildir. Suyun etkin ve verimli kullanılması, geri kazanılarak yeniden kullanımı su kaynakları üzerindeki baskıyı azaltacaktır. Tablo 1’de suyun yeniden kullanım kategorileri ve tipik uygulamaları verilmiştir. Geri kazanılan atık sular kent, endüstri, kısmen tarım su ihtiyaçları, rekreasyon, habitat restorasyonu, yeraltı suyu beslemesi gibi farklı şekillerde kullanılabilir (Asano vd., 2007). Atık suyun her zaman yeterince arıtılmaması, mevcut tatlı su kaynaklarının ve su kalitesinin bozulmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle atık suların uygun yönetimi, arıtımı ve yeniden kullanımı, özellikle su kıtlığı yaşayan ülkeler için tatlı su kaynaklarının korunması açısından faydalı bir alternatif olarak değerlendirilmelidir. Suyun yeniden kullanımı atık su içerisindeki azot, fosfor gibi nutrientlerin de yeniden kullanımını sağlar. Bu sebeple tarım alanlarında suyun yeniden kullanımı daha az gübre kullanım avantajı sağlar. Ayrıca çevreye deşarj edilen atık su miktarının azaltılması hassas sucul ortamların daha iyi korunmasını sağlar. Yeniden kullanım ek su kaynakları ve altyapıya olan ihtiyacı azaltacağından ekonomik avantaj sağlar (Barcelo ve Petrovic, 2011; Al Baz vd., 2008). Evsel atık su; evlerden, okullardan, ofislerden, hastanelerden, ticari ve endüstriyel tesislerden kanalizasyon sistemine verilen suların karışımından oluşur. Atık su miktarı ve kalitesi bölgedeki ticari ve endüstriyel kuruluşların tür ve sayısına, kanalizasyon sistemine girebilecek sızma debisine, kent yağmursuyu debisi gibi kanal ağı toplama yapısına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle geri kazanılmış kent atık suları arıtma prosesine bağlı olarak insan sağlığına ve çevreye zararlı olabilecek kimyasal ve biyolojik bileşenler içerebilir. Bunlar askıda katı maddeler, organik maddeler, inorganik maddeler, patojenler, nütrientler, toplam çözünmüş katılar olabilir (Asano vd., 2007). Suyun yeniden kullanılması için atıksuyun arıtılması PROF. DR. MEHMET EMİN AYDIN - PROF. DR. SENAR AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi TABLO 1. Suyun Yeniden Kullanım Kategorileri ve Tipik Uygulamaları (Asano vd., 2007) Kategori Tipik uygulamalar Tannı alanları sulaması Ürün sulaması, ticari fidanlıklar Peyzaj sulaması Parklar, okul bahçeleri, otoyol refüjleri, golf sahaları, mezarlıklar, yeşil alanlar Endüstriyel geri kazanım ve yeniden kullanım Soğutma suyu, kazan besleme suyu, proses suyu, inşaat suyu Yeraltı suyu besleme Yeraltı suyu takviyesi, tuzlu su girişi kontrolü, çökme kontrolü Rekreasyon/ çevre su ihtiyacı kullanımları Göller ve havuzlar, sulak alan besleme, nehir debisi artJrma, balıkçılık, kar yapma Evsel kullanım dışında kentsel kullanımlar Yangın söndürme, klima suyu, sifon suyu Kullanma suyu Su kaynaklarını besleme, yeraltı sularına karışorma (*) Türkiye Bilimler Akademisi İklim Değişimi Çerçevesinde Su Kaynaklarının Mevcut Durumu ve Geleceği Raporu'nda yayımlanmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=