ÇEVİRİ 46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Kasım / 2024 malin üzerinde toprak nemine sahipti. Orta ve Güney Amerika, özellikle Brezilya ve Arjantin, Eylül–Ekim–Kasım aylarında normalin çok altında gerçekleşen gerçek evapotranspirasyon (AET) seviyeleriyle karşılaştı. Meksika da 2023 yılının neredeyse tamamında normalin altında AET yaşadı ve bu durum, şiddetli kuraklık koşullarını yansıttı. Mart ayında, kuzey yarımküredeki çoğu havzada (kuzey Amerika Birleşik Devletleri ve doğu Rusya Federasyonu'ndaki Lena havzası hariç) normalin altında veya çok altında kar suyu eşdeğeri (SWE) kaydedildi; bu durum, karın düşük seviyede olduğunu ve ilkbahar sel potansiyelinin düşük olduğunu gösteriyordu. 2023 yılı için mevsimsel kar kütlesi zirvesi Kuzey Amerika’da normalin çok üstünde, Avrasya’da ise normalin çok altındaydı. 2023 yılında buzullar, son 50 yılın en büyük kütle kaybı olan 600 gigatondan (Gt) fazla su kaybetti. 2022'nin ardından 2023, dünya genelinde buzlu tüm bölgelerin buz kaybı yaşadığı üst üste ikinci yıl oldu. Son yıllarda gözlemlenen yaz kütle kaybı, Avrupa, İskandinavya, Kafkaslar, kuzeybatı Kanada, Batı Güney Asya ve Yeni Zelanda’daki buzulların "zirve suyu" (erime nedeniyle maksimum akış miktarı eşiği) seviyesini aştığını, güney Andlar (Patagonya bölgesi ağırlıklı), Rus Arktik ve Svalbard’da ise erime hızlarının hala artış gösterdiğini işaret ediyor. 2023 yılında kıtaların büyük bölümü normalin altında kara suyu depolama (TWS) koşulları yaşadı. Önemli istisnalar ise Sahra altı Afrika, Tibet Platosu ve Hindistan, Avustralya ve kuzey Güney Amerika’nın alt bölgeleri oldu. Afrika, insan kaybı açısından en çok etkilenen bölge oldu: Libya’da iki barajın sel nedeniyle çökmesiyle 11.000’den fazla kişi hayatını kaybetti ve bu olay nüfusun %22’sini etkiledi. Sel ayrıca Afrika Boynuzu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Ruanda, Mozambik ve Malavi’yi etkileyerek 1.600’den fazla can kaybına yol açtı. Güney Amerika Birleşik Devletleri, Orta Amerika, Arjantin, Uruguay, Peru ve Brezilya yaygın kuraklık koşullarından etkilendi; Arjantin'de gayrisafi yurtiçi hasılada (GSYİH) %3’lük bir kayba ve Amazon Nehri ile Titicaca Gölü’nde şimdiye kadar kaydedilen en düşük seviyelere neden oldu. 2023 raporu, yeni bölümler ve üç yeni hidrolojik değişken (göl hacimleri, rezervuar hacimleri, kar suyu eşdeğeri) ile birlikte, buzul konusunu kapsayan genişletilmiş bir bölüm içermektedir; böylece küresel su döngüsüne dair daha kapsamlı bir bakış sunmaktadır. Nehir akışı ölçüm istasyonlarının sayısı 14 ülkede 273’ten 33 ülkede 713’e
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=