58 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Kasım / 2024 13.2. İzleyici Gaz Nedir? İzleyici gaz genellikle hacimce %5 hidrojen ve hacimce %95 azottan oluşur. Bazen 10/90 veya hatta 20/80 oranı da vardır, ikincisi genellikle kaynakta koruyucu gaz olarak kullanılır. %5 hidrojen içeri inin avantajı, bu karışımın yanıcı olmaması ve bu nedenle kullanımının çok güvenli olmasıdır. Geçmişte, helyum da azot yerine taşıyıcı gaz olarak kullanılırdı. Ancak, helyum bu arada nispeten pahalı hale geldi inden, hidrojen ve azot kombinasyonu ağırlıklı olarak kullanılır. 13.3. İzleyici Gaz Yöntemi Nasıl Çalışır? Bu yöntemin prensibi, gömülü gaz boru hatlarındaki yer üstü kaçak tespiti ile aynıdır. Çok küçük moleküler boyutu nedeniyle (en küçük gaz molekülüdür), izleyici gazla enjekte edilen hidrojen de boru hattındaki küçük kaçaklardan dışarıya ulaşır. Düşük yoğunluğu nedeniyle hidrojen havadan daha hafiftir ve bu nedenle yukarı çıkar. Borunun üstünde, gaz uygun bir prob (örneğin halı veya çan probu) ve hidrojen için kalibre edilmiş bir gaz detektörü (örneğin HUNTER İzleyici Gaz ) ile tespit edilir (ön konumlandırma). Çok küçük sızıntılar veya zorlu zemin koşulları ve bunlara bağlı tespit zorlukları durumunda, mobil bir vakum pompası da gazı özel bir çan probu ile yerden çıkarmak ve ölçüm cihazına beslemek için kullanılabilir. Bir sondaj probu ile, sızıntı noktasını tam olarak belirlemek için (lokalizasyon) yer üstünde hidrojen tespiti yapıldıktan sonra topraktaki gaz konsantrasyonu ölçülebilir. 13.4. Ne Kadar İzleyici Gaza İhtiyaç Vardır ve Nereye Enjekte Edilir? İçme suyu şebeke sistemine eklenen izleyici gaz miktarı, hakim su sıcaklığına ve su basıncına bağlıdır ve su akışının yüzde iki ila yüzde on fazlası arasındadır. Bu miktar suda kolayca çözülebilir ve dağıtım sisteminde devam eden çalışma sırasında hiçbir sorun ortaya çıkmaz. Sızıntının boyutu da bir rol oynar. Sızıntı ne kadar büyükse, o kadar fazla gaz enjekte edilmesi gerekir. Sızıntı en elverişsiz yerde, örneğin borunun dibinde olsa bile, su-gaz karışımı oraya kaçacaktır. Ancak, sızıntı planlanan enjeksiyon noktasından daha düşük bir noktadaysa, boru hattının yüksekliği veya seyri dikkate alınmalıdır. Bu durumda, enjeksiyon için daha düşük olan başka bir nokta seçilmelidir. Uygun enjeksiyon noktaları genellikle şunlardır: Hidrantlar, Sökülen su sayaçları. 13.5. İzleyici Gaz Nasıl Enjekte Edilir? Gaz genellikle uygun basınç düşürücülere sahip yüksek basınçlı silindirler aracılığıyla sisteme beslenir. İstenilen enjeksiyon miktarını sağlamak için bir akış ölçerin kullanılması önerilir, örneğin enjeksiyon kutusu TIB 40. Ev bağlantı borularında sızıntı olması durumunda, enjeksiyon, sayaç söküldükten sonra su sayacı bağlantısı üzerinden gerçekleştirilebilir. Daha sonra izleyici gaz, düzenli su çekimi gerçekleşmedi i ve ev bağlantı borusundaki su akmadığı için, sızıntıya kadar suyun normal akış yönüne karşı "akar". Enjeksiyondan sonra, gaz detektörü ve probu aracılığıyla ön konumlandırmaya başlamadan önce belirli bir süre beklenmelidir, çünkü gazın yüzeye ulaşması için biraz zamana ihtiyaç vardır. Bu, esas olarak enjekte edilen izleyici gaz miktarından ve sızıntının boyutundan ve ayrıca toprak özellikleri ve geçirgenliğinden etkilenir. 13.6. İzleyici Gazın Avantajları Nelerdir? İzleyici gaz yöntemi, korelasyon gibi akustik yöntemlerin kullanılamadığı veya iyi kullanılamadığı durumlarda (örneğin plastik borularda) gerekli olacak zaman alıcı ve masraflı kazıları ortadan kaldırır. Bu prosedürün bir diğer avantajı da kurulum alanındaki gizli su borularında (örneğin sıvanın arkasında yatan boruda) kullanılmasıdır. Borularda akustik yöntemler kullanılarak sızıntı olup olmadığı kontrol edilemez. Dışarıda yer üstü sızıntı tespiti için kullanılan aynı gaz detektörü burada da kullanılabilir. Bu amaçla yalnızca prob değiştirilir ve hızlı bir bağlantı aracılığıyla cihaza bir kaz boynu monte edilir. İzleyici gazda bulunan hidrojen, küçük MAKALE Şekil 13.1. Şebeke Sistemini Gazla İzleme Şekil 13.2. Şebeke Sistemine İzleyici Gaz Verme
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=