38 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2024 SU DÜNYASI YÜK. MÜH. ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Aç Su veya Doymamış Su Nedir? Su “Aç” olabilir mi? Evet olabilir. Korozif olan ve metalde korozyon yapan suya kimya dilinde “Aç Su” veya “Doymamış Su” da denir. Bu yazımızda suyun ne zaman “Aç” olduğuna değineceğiz. D İKKAT: Su “Aç” olmasa dahi, başka sebepler ile de metal korozyonu oluşabilir. Su iletkenliği çok yüksekse veya suda “Cl” (klorür) iyonunun yüksek olduğu durumlarda da metal korozyonu oluşur. Bu yazımızda yalnızca suyun “Aç” olması durumuna değineceğiz. Bir sanayi işletmesinin bakım onarım mühendisi bizi telefonla arayıp sorununu şöyle anlattı: “İşletmemizdeki proses suyu son zamanlarda renkli gelmeye başladı, bunun sebebi ne olabilir?” Bu kişiye şu soruları yönelttim: - Proses suyu hazırlama sisteminde su yumuşatıcı mı var yoksa ters ozmoz cihazı mı var? - Proses suyunu taşıyan borular galvanizli çelik boru mu? Cevaplar şöyle: “Proses suyu yumuşatıcı ile hazırlanıyor, borular galvanizli çelik boru.” Bu bilgiler ışığında işletmenin sorununu bu kişiye şöyle anlattım: Su Yumuşatma Cihazı tabii suda bulunan Ca (kalsiyum) ve Mg (magnezyum) iyonlarını alıp yerine Na (sodyum) iyonunu suya verir, bu şekilde su “Aç” hale gelir, yani su “Korozif” olur. Bu “Aç” su boruların içindeki koruyucu kaplama görevi yapan galvaniz kaplamayı yer, sonra da korumasız kalan borunun demirini yemeğe başlar; sonuç olarak işletmeye açık kahve rengi su gelmeye başlar. Benzer bir sorun çok seneler önce, deniz kenarında bulunan bir turistik otelden de meydana gelmişti. Bu otel inşa edilirken tesisat boruları galvanizli çelik boru ile yapılmış. O bölgede yeterli şehir şebeke suyu olmadığı için otel deniz suyundan ters ozmoz tekniği ile kullanım suyu elde edip kullanmaya başlamış. Kısa bir süre sonra musluklardan kahve rengi su gelmeye başlamış. Bu sorunu bize anlattıklarında onlara da yukarıdaki durumu açıkladık: Ters ozmoz tekniği ham sudan en çok Ca (kalsiyum) ve Mg (magnezyum) Resim 1. Su Yumuşatma Cihazı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=